Wyścig Pokoju

Wyścig Pokoju
	Szczegóły wyścigu
Dyscyplina	Kolarstwo szosowe
Data powstania	1948
Data zakończenia	2006
Liczba edycji	59 (in 2006)
Częstotliwość	co roku (maj)
Typ	Wyścig wieloetapowy
Państwa	Polska; Czechosłowacja; Niemiecka Republika Demokratyczna
Organizator	Právo
Kategorie	Am (1948-2004); 2.HC (2006)
Cykl	UCI Europe Tour
	Zwycięzcy
Ostatni zwycięzca	Giampaolo Cheula
Najwięcej zwycięstw	Steffen Wesemann; (5 zwycięstw)
	Dokumentacja

Wyścig Pokoju (czes. Závod Míru, słow. Preteky mieru, ros. Велогонка Мира, niem. Friedensfahrt, fr. Course de la Paix) – największy amatorski wyścig kolarski po II wojnie światowej w Europie Wschodniej, organizowany w latach 1948–2006. W 2006 otrzymał kategorię 2.HC i należał do UCI Europe Tour.

Historia

Wyścig organizowany w maju, od 1948, początkowo na trasie Warszawa – Praga i Praga – Warszawa, przez dzienniki-organy partii komunistycznych: „Trybunę Ludu” (PRL, wcześniej przez „Głos Ludu”) i „Rudé právo” (CSRS) oraz związki kolarskie Polski i Czechosłowacji. Od 1952 współorganizatorem został dziennik-organ SED „Neues Deutschland” i związek kolarski NRD, odtąd wyścig odbywał się na trasie Warszawa – Berlin – Praga (co rok rozpoczynał się w jednym z tych miast). W latach 1985–1986 współorganizatorem wyścigu był także dziennik „Prawda” i związek kolarski ZSRR (1985 wyścig był także rozgrywany w Moskwie, a 1986 – w Kijowie, przy czym w Kijowie zmuszono kolarzy do uczestnictwa w wyścigu etapowym, pomimo że kilka dni wcześniej wydarzyła się katastrofa w Czarnobylu, i wszyscy – zarówno uczestnicy, jak kibice – narażeni byli na opad promieniotwórczy)^{[potrzebny przypis]}^[1].

Po upadku bloku wschodniego w 1989 wyścig stopniowo tracił na znaczeniu głównie w związku z profesjonalizacją kolarstwa w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i tym samym odejściem od amatorstwa. Od 1993 organizowany tylko w Czechach (część etapów w Polsce i Niemczech). W 2005 wyścig się nie odbył z powodu braku środków finansowych i sponsorów. W 2006 trasa wyścigu po raz pierwszy przebiegała przez Austrię – start odbył się 13 maja w Linzu, meta – 20 maja w Hanowerze (była to ostatnia edycja wyścigu). Od 2007 wyścig nie jest rozgrywany z powodów finansowych.

Do 1958 trasa wyścigu w Polsce biegła przez Wrocław, Katowice i Łódź. Od 1959 miastem etapowym był także Kraków. W 1961 wyścig zaplanowano przez Bydgoszcz i Poznań, a w latach 70. z uwagi na dobrą bazę lokalową miastem etapowym był często Toruń^[2].

Zwycięzcy

Zwycięzcy indywidualni

Rok	Trasa	Długość	Etapy	Zwycięzca
1948	Warszawa – Praga	842 km	5	August Prosenik Jugosławia
1948	Praga – Warszawa	1144 km	8	Aleksandar Zorić Jugosławia
1949	Praga – Warszawa	1259 km	8	Jan Veselý Czechosłowacja
1950	Warszawa – Praga	1539 km	9	Willy Emborg Dania
1951	Praga – Warszawa	1544 km	9	Kaj Allan Olsen Dania
1952	Warszawa – Berlin – Praga	2135 km	12	Ian Steel Wielka Brytania
1953	Bratysława – Berlin – Warszawa	2231 km	12	Christian Pedersen Dania
1954	Warszawa – Berlin – Praga	2051 km	13	Eluf Dalgaard Dania
1955	Praga – Berlin – Warszawa	2214 km	13	Gustav-Adolf Schur Niemcy Wschodnie
1956	Warszawa – Berlin – Praga	2212 km	12	Stanisław Królak Polska
1957	Praga – Berlin – Warszawa	2220 km	12	Nenczo Christow Bułgaria
1958	Warszawa – Berlin – Praga	2210 km	12	Piet Damen Holandia
1959	Berlin – Praga – Warszawa	2057 km	13	Gustav-Adolf Schur Niemcy Wschodnie
1960	Praga – Warszawa – Berlin	2290 km	13	Erich Hagen Niemcy Wschodnie
1961	Warszawa – Berlin – Praga	2435 km	13	Jurij Mielichow Związek Radziecki
1962	Berlin – Praga – Warszawa	2407 km	14	Gajnan Sajdchużyn Związek Radziecki
1963	Praga – Warszawa – Berlin	2568 km	15	Klaus Ampler Niemcy Wschodnie
1964	Warszawa – Berlin – Praga	2246 km	14	Jan Smolík Czechosłowacja
1965	Berlin – Praga – Warszawa	2318 km	15	Giennadij Lebiediew Związek Radziecki
1966	Praga – Warszawa – Berlin	2340 km	15	Bernard Guyot Francja
1967	Warszawa – Berlin – Praga	2307 km	16	Marcel Maes Belgia
1968	Berlin – Praga – Warszawa	2352 km	14	Axel Peschel Niemcy Wschodnie
1969	Warszawa – Berlin	2036 km	15	Jean-Pierre Danguillaume Francja
1970	Praga – Warszawa – Berlin	1976 km	15	Ryszard Szurkowski Polska
1971	Warszawa – Berlin – Praga	1895 km	14	Ryszard Szurkowski Polska
1972	Berlin – Praga – Warszawa	2025 km	14	Vlastimil Moravec Czechosłowacja
1973	Praga – Warszawa – Berlin	2076 km	P, 16, E	Ryszard Szurkowski Polska
1974	Warszawa – Berlin – Praga	1806 km	14	Stanisław Szozda Polska
1975	Berlin – Praga – Warszawa	1930 km	P, 13	Ryszard Szurkowski Polska
1976	Praga – Warszawa – Berlin	1974 km	P, 14	Hans-Joachim Hartnick Niemcy Wschodnie
1977	Warszawa – Berlin – Praga	1648 km	13	Aavo Pikkuus Związek Radziecki
1978	Berlin – Praga – Warszawa	1796 km	P, 12	Aleksandr Awierin Związek Radziecki
1979	Praga – Warszawa – Berlin	1942 km	P, 14	Siergiej Suchoruczenkow Związek Radziecki
1980	Warszawa – Berlin – Praga	2089 km	P, 14	Jurij Barinow Związek Radziecki
1981	Berlin – Praga – Warszawa	1890 km	P, 14	Szachit Zagretdinow Związek Radziecki
1982	Praga – Warszawa – Berlin	1946 km	P, 12	Olaf Ludwig Niemcy Wschodnie
1983	Warszawa – Berlin – Praga	1899 km	P, 12	Falk Boden Niemcy Wschodnie
1984	Berlin – Praga – Warszawa	1689 km	P, 11	Siergiej Suchoruczenkow Związek Radziecki
1985	Praga – Moskwa – Warszawa – Berlin	1712 km	P, 12	Lech Piasecki Polska
1986	Kijów – Warszawa – Berlin – Praga	2138 km	P, 15	Olaf Ludwig Niemcy Wschodnie
1987	Berlin – Praga – Warszawa	1987 km	P, 14	Uwe Ampler Niemcy Wschodnie
1988	Bratysława – Katowice – Berlin	2013 km	P, 13	Uwe Ampler Niemcy Wschodnie
1989	Warszawa – Berlin – Praga	1927 km	12	Uwe Ampler Niemcy Wschodnie
1990	Berlin – Slušovice – Bielsko-Biała	1595 km	P, 11	Ján Svorada Czechosłowacja
1991	Praga – Warszawa	1261 km	P, 9	Wiktor Rżaksinski Związek Radziecki
1992	Berlin – Karpacz – Mladá Boleslav	1348 km	P, 9	Steffen Wesemann Niemcy
1993	Tabor – Nový Bor	1342 km	P, 9	Jaroslav Bílek Czechy
1994	Tábor – Trutnov	1354 km	P, 9	Jens Voigt Niemcy
1995	Czeskie Budziejowice – Oberwiesenthal – Brno	1379 km	P, 10	Pavel Padrnos Czechy
1996	Brno – Żywiec – Lipsk	1703 km	P, 10	Steffen Wesemann Niemcy
1997	Poczdam – Żywiec – Brno	1629 km	P, 10	Steffen Wesemann Niemcy
1998	Poznań – Karlowe Wary – Erfurt	1591 km	10	Uwe Ampler Niemcy
1999	Znojmo – Polkowice – Magdeburg	1613 km	10	Steffen Wesemann Niemcy
2000	Hanower – Kudowa-Zdrój – Praga	1608 km	10	Piotr Wadecki Polska
2001	Łódź – Pilzno – Poczdam	1611 km	10	Jakob Piil Dania
2002	České Budějovice – Chemnitz – Warszawa	1470 km	10	Ondřej Sosenka Czechy
2003	Ołomuniec – Wałbrzych – Erfurt	1552 km	9	Steffen Wesemann Niemcy
2004	Bruksela – Wrocław – Praga	1580 km	9	Michele Scarponi Włochy
2005	wyścig nie odbył się
2006	Linz – Karlowe Wary – Hanower	1297 km	8	Giampaolo Cheula Włochy

Legenda

P = Prolog
E = Epilog

Zwycięzcy drużynowi

1948 – Polska
1949 – Francja
1950–51 – Czechosłowacja
1952 – Wielka Brytania
1953 – NRD
1954–55 – Czechosłowacja
1956 – ZSRR
1957 – NRD
1958–59 – ZSRR
1960 – NRD

1961–62 – ZSRR
1963–64 – NRD
1965–66 – ZSRR
1967–68 – Polska
1969 – NRD
1970 – Polska
1971–72 – ZSRR
1973–74 – Polska
1975–81 – ZSRR
1982–83 – NRD

1984–86 – ZSRR
1987 – NRD
1988 – ZSRR
1989 – NRD
1990 – Czechosłowacja
1991 – Polska
1992 – Niemcy
1993 – Czechy
1994 – Czechy
1995 – Polska

1996–97 – Team Telekom
1998–99 – Mróz
2000 – Nuerberber
2001 – Team Telekom
2002 – Mróz
2003 – CCC-Polsat
2004 – T-Mobile Team
2006 – Unibet.com

Rekordziści Wyścigu Pokoju (1948-2006)

uwaga: wszystkie dane zaczerpnięto z niemieckiego portalu poświęconego temu wyścigowi^[3]

Najwięcej zwycięstw w klasyfikacji generalnej (indywidualnie)

5-krotnie Steffen Wesemann Niemcy: 1992, 1996, 1997, 1999, 2003
4-krotnie
- Ryszard Szurkowski Polska: 1970, 1971, 1973, 1975
- Uwe Ampler NRD/ Niemcy: 1987, 1988, 1989, 1998
2-krotnie
- Gustav-Adolf Schur NRD: 1955 i 1959
- Siergiej Suchoruczenkow ZSRR: 1979 i 1984
- Olaf Ludwig NRD: 1982 i 1986

Najwięcej zwycięstw w klasyfikacji generalnej (drużynowo)

20-krotnie ZSRR (w latach 1956–1988)
11-krotnie NRD/ Niemcy (w latach 1953–1992)
9-krotnie Polska (w latach 1948–1995)
5-krotnie Czechosłowacja (w latach 1950–1990)
4-krotnie Team Telekom/T-Mobile Team (w latach 1996–2004)
3-krotnie Mróz (w latach 1998–2002)
2-krotnie Czechy (w latach 1993–1994)

Najwięcej zwycięstw etapowych (indywidualnie)

38 etapów Olaf Ludwig NRD (w tym: 12 etapów jazdy indywidualnej na czas)
18 etapów Steffen Wesemann Niemcy (w tym: 3 etapy jazdy na czas)
16 etapów Jan Veselý Czechosłowacja
14 etapów Stanisław Szozda Polska (w tym: 1 prolog – etap jazdy na czas)
13 etapów Ryszard Szurkowski Polska (w tym: 3 etapy jazdy na czas)
12 etapów Vlastimil Ružička Czechosłowacja
11 etapów Aleksiej Pietrow ZSRR (w tym: 2 etapy jazdy na czas)
10 etapów
- Walerij Lichaczow ZSRR
- Danilo Hondo Niemcy
9 etapów
- Gustav-Adolf Schur NRD
- Uwe Ampler NRD/ Niemcy (w tym: 5 etapów jazdy na czas)
8 etapów
- Jurij Mielichow ZSRR
- Uwe Raab NRD
6 etapów
- Jan Smolík Czechosłowacja (w tym: 1 etap jazdy na czas)
- Zenon Czechowski Polska
- Antonín Bartoníček Czechosłowacja
- Szachit Zagretdinow ZSRR
- Dżamolidin Abdużaparow ZSRR
5 etapów
- Egon Adler NRD
- Anatolij Czerepowicz ZSRR
- Klaus Ampler NRD (w tym: 1 etap jazdy na czas)
- Dieter Mickein NRD
- Mircea Romașcanu Rumunia
- Krzysztof Sujka Polska
- Riho Suun ZSRR
- Bert Dietz NRD/ Niemcy
- Jacek Mickiewicz Polska
- Pavel Padrnos Czechy (w tym: 3 etapy jazdy na czas)

Najwięcej zwycięstw etapowych (w jednej edycji)

7 etapów
- Olaf Ludwig NRD (w 1986: 3., 4., 5., 8., 9., 13., 15.)
- Steffen Wesemann Niemcy (w 1996: 1., 2., 4., 6., 9., 10., 11.)
6 etapów
- Walerij Lichaczow ZSRR (w 1973: 1., 5., 6., 11., 14., 16.)
- Stanisław Szozda Polska (w 1974: 6., 9., 10., 11., 12., 14.)
5 etapów
- Jan Veselý Czechosłowacja (w 1949: 1., 2., 4., 6., 7.)
- Jurij Mielichow ZSRR (w 1961: 2., 5., 9., 12., 13.)
- Aleksiej Pietrow ZSRR (w 1962: 3., 5., 12., 13., 14.)
4 etapy
- Vlastimil Ružička Czechosłowacja (w 1950: 3., 4., 6., 8. oraz w 1951: 4., 5., 8., 9.)
- Manfred Weißleder NRD (w 1960: 4., 7., 8., 10.)

Najwięcej kolejnych zwycięstw etapowych (w jednej edycji)

4 etapy
- Stanisław Szozda Polska (w 1974: 9., 10., 11., 12.)
3 etapy
- Aleksiej Pietrow ZSRR (w 1962: 12., 13., 14.)
- Michael Milde NRD (w 1972: 2., 3., 4.)
- Olaf Ludwig NRD (w 1986: 3., 4., 5.)
- Uwe Ampler NRD (w 1987: 8., 9., 10.)
- Steffen Wesemann Niemcy (w 1996: 9., 10., 11.)
- Olaf Pollack Niemcy (w 2002: 1., 2., 3.)

Najwięcej etapów w koszulce lidera klasyfikacji indywidualnej

49 etapów Ryszard Szurkowski Polska (w latach 1969–1975)
30 etapów Steffen Wesemann Niemcy (w latach 1992–2003)
20 etapów
- Jan Smolík Czechosłowacja (w latach 1964–1967)
- Uwe Ampler NRD (w latach 1986–1998)
17 etapów Olaf Ludwig NRD (w latach 1980–1988)
16 etapów Aavo Pikkuus ZSRR (w latach 1974–1978)
15 etapów Gustav-Adolf Schur NRD (w latach 1955–1960)
14 etapów Szachit Zagretdinow ZSRR (w latach 1981–1982)
13 etapów Siergiej Suchoruczenkow ZSRR (w latach 1979–1984)
12 etapów
- Jurij Mielichow ZSRR (w latach 1959–1961)
- Hans-Joachim Hartnick NRD (w latach 1975–1976)
- Lech Piasecki Polska (w 1985)
11 etapów Bernard Guyot Francja (w 1966)
10 etapów
- Jan Veselý Czechosłowacja (w latach 1948–1952)
- Władimir Czerkasow ZSRR (w 1968)
- Jurij Barinow ZSRR (w 1980)
- Jozef Regec Czechosłowacja (w 1986)
9 etapów
- Nenczo Christow Bułgaria (w 1957)
- Giennadij Lebiediew ZSRR (w 1965)
- Raimondas Rumšas Litwa (w latach 1994–1999)
8 etapów
- Piet Damen Holandia (w 1958)
- Uwe Raab NRD (w latach 1983–1989)
- Jacek Mickiewicz Polska (w latach 1991–1997)
- František Trkal Czechosłowacja (w latach 1993–1994)
7 etapów
- Christian Pedersen Dania (w 1953)
- Gajnan Sajdchużyn ZSRR (w 1962)
- Oleg Czużda ZSRR (w 1983)
- Ján Svorada Czechy (w 1990)
- Danilo Hondo Niemcy (w latach 1999–2006)
6 etapów
- Kaj Allan Olsen Dania (w 1951)
- Mieczysław Wilczewski Polska (w 1954)
- Władisław Nielubin ZSRR (w 1972)
- Tadeusz Mytnik Polska (w 1974)
- Nenczo Stajkow Bułgaria (w latach 1979–1984)
- Piotr Wadecki Polska (w 2000)
- Ondřej Sosenka Czechy (w 2002)
5 etapów
- August Verhaegen Belgia (w 1963)
- Aleksiej Pietrow ZSRR (w 1965)
- Stanisław Szozda Polska (w latach 1974–1976)
- Aleksandr Awierin ZSRR (w 1978)
- Jens Voigt Niemcy (w 1994)
- Pavel Padrnos Czechy (w 1995)
- Uwe Peschel Niemcy (w 2001)
- Michele Scarponi Włochy (w 2004)

Najwięcej etapów w koszulce lidera klasyfikacji sprinterskiej

Najwięcej etapów w koszulce lidera klasyfikacji górskiej

21 etapów
- Ryszard Szurkowski Polska
- Uwe Ampler NRD
18 etapów Siergiej Suchoruczenkow ZSRR
14 etapów Arkadiusz Wojtas Polska
12 etapów
- Tadeusz Wojtas Polska
- Jaroslav Bílek Czechy
11 etapów Siergiej Morozow ZSRR
10 etapów Jan Brzeźny Polska

Najwięcej etapów w koszulkach liderów klasyfikacji drużynowej (1951-1989)

218 etapów ZSRR
115 etapów NRD
74 etapy Polska
39 etapów Czechosłowacja
11 etapów Włochy
9 etapów Wielka Brytania
8 etapów Dania
7 etapów: Bułgaria, Belgia, Francja
3 etapy Holandia

Przypisy

↑ ŁukaszŁ. Karolewski ŁukaszŁ., Propagandowe techniki ukrywania katastrofy w Czarnobylu przez władze polskie, „Dzieje Najnowsze, rocznik 43, tom II”, 2011 [dostęp 2019-01-07] (pol.).
↑ Krzysztof Błażejewski. Nasze etapy wyścigu pokoju. „Express Bydgoski”, 2018-05-07.
↑ Statistiken zur Friedensfahrt (Statystyki Wyścigu Pokoju). [dostęp 2009-11-03]. (niem.).

Linki zewnętrzne

Wacław Dubiański, Wyścig wojny, www.tygodnik.com.pl
Przed Wyścigiem Pokoju – Polska Kronika Filmowa 16/51, Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej
1 maja rozpoczyna się VI Wyścig Pokoju – Polska Kronika Filmowa 18/53, Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej
Z VI Wyścigu Pokoju – Polska Kronika Filmowa 21/53, Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej

[1] ŁukaszŁ. Karolewski ŁukaszŁ., Propagandowe techniki ukrywania katastrofy w Czarnobylu przez władze polskie, „Dzieje Najnowsze, rocznik 43, tom II”, 2011 [dostęp 2019-01-07] (pol.).

[2] Krzysztof Błażejewski. Nasze etapy wyścigu pokoju. „Express Bydgoski”, 2018-05-07.

[3] Statistiken zur Friedensfahrt (Statystyki Wyścigu Pokoju). [dostęp 2009-11-03]. (niem.).

[1]

[2]

[3]