Wyczyniec kolankowy (Alopecurus geniculatusL.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Jako gatunek rodzimy występuje w Europie, zachodniej Azji i północnej Afryce. Ponadto zawleczony do wschodniej Azji, Australii i Ameryki[3]. W Polsce dość pospolity na niżu oraz na niższych stanowiskach w górach[4].
Zebrane w kłoski długości 3 mm, te z kolei zebrane w wałkowatą, tępo ściętą na końcach wiechę grubości 4-7 mm. Plewy zrosłe w nasadzie, z rozchylonymi szczytami, owłosione lub orzęsione na grzbiecie. Plewka dolna oścista; ość dłuższa od niej, wystająca ponad kłosek o około 2 mm. Pylniki jasnożółte, po przekwitnieniu brunatne[5].
Biologia i ekologia
Gatunek rośliny wieloletniej, ozimy, mogący się rozmnażać wegetatywnie z zimujących nadziemnych rozłogów. Przejawia dużą odporność na wydeptywanie. Wrażliwy na zacienienie. Preferuje stanowiska mokre i żyzne. W mulistych obniżeniach terenu, ze względu na długotrwałe podtopienie pozbawionych innej roślinności, może wraz z wyczyńcem czerwonożółtym i mietlicą rozłogową tworzyć luźne darnie. W traworoślach i turzycowiskach rozwijających się na siedliskach podmokłych grądów występuje regularnie ale w małej liczebności[4]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek uznawany za charakterystyczny dla muraw zalewowych ze związku Agropyro-Rumicion crispi oraz dla należącego do tego związku zespołu Ranunculo-Alopecuretum geniculati[6]. Liczba chromosomów 2n=28. Kwitnie od maja do października[4].
Zmienność
Wyróżnia się liczne odmiany i formy omawianego gatunku[4]:
A. g. var. natans Wahlenb. – zasiedla płytkie zbiorniki wodne, źdźbła pływające, wiotkie.
A. g. var. microstachyus Uechtritz – kwiatostan z ciemnym nalotem, długości do 1,5 cm i szerokości maksymalnie 4 mm, blaszki liściowe szydlasto złożone, liść flagowy nieobecny lub bardzo zredukowany. Tworzy darnie z duża liczbą pędów wegetatywnych.
A. g. var. tuberosus A. et G. – źdźbła z bulwkowatym zgrubieniem u podstawy.
A. g. f. bracteatus Schube – liść flagowy bez pochwy liściowej, blaszka liściowa tuż pod wiechą.
A. g. f. violaceus D.N. Christ. – plewy fioletowonabiegłe.
A. g. f. robustior Hack. – kwiatostan klapowany.
A. g. f. radicans P. Junge – źdźbła pokładające się, mogące zakorzeniać się w dolnych węzłach.
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcdeMarian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8. Brak numerów stron w książce
↑Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Matuszkiewicz W. PWN, 2007. Brak numerów stron w książce
