ภาษาต่าง ๆ สามารถถอดเป็นอักษรโรมันโดยวิธีการต่าง ๆ ที่ไม่เหมือนกันก็ได้ เช่นภาษาจีนกลางที่แสดงอยู่นี้ ในทางภาษาศาสตร์ การถอดเป็นอักษรโรมัน (อังกฤษ : romanisation ) คือการถอดคำพูดหรือคำเขียนที่ใช้ระบบการเขียน ต่าง ๆ เป็นอักษรโรมัน (ละติน) โดยสำหรับคำเขียนใช้การทับศัพท์ สำหรับคำพูดใช้การถอดเสียง ซึ่งสามารถแบ่งเป็นสองประเภทย่อยได้อีก คือการถอดเสียงตามหน่วยเสียง (phoneme) และ การถอดเสียงให้สอดคล้องกับการออกเสียง (phonetic)
วิธีการนี้แทนอักษรตัวหนึ่งของภาษานั้น ๆ ด้วยอักษรโรมัน แต่ไม่คำนึงถึงว่าผลสุดท้ายการออกเสียงจะออกมาเป็นเช่นไรเท่าไหร่นัก เพราะขึ้นอยู่กับการตีความของผู้อ่านเป็นสำคัญ ตัวอย่างเช่นคำว่า Tsunami ทำให้ผู้อ่านทราบพยางค์ของคะนะ ได้อย่างแม่นยำ แต่ยังคงต้องมีความรู้เพิ่มเติมเพื่อที่จะออกเสียงได้อย่างถูกต้อง ในกรณีนี้คือการรู้ว่า Tsu ออกเสียงเช่นไร
วิธีการนี้ทำให้ผู้อ่านโดยทั่วไปที่ไม่คุ้นเคยกับอักษรนั้น ๆ สามารถออกเสียงภาษาดั้งเดิมได้แม่นยำพอสมควร โดยการถอดเสียงตามแต่ละหน่วยเสียง และพยายามทำให้ผู้อ่านสามารถออกเสียงแต่ละหน่วยเสียงให้ใกล้เคียงกับหน่วยเสียงดั้งเดิมมากที่สุด
วิธีการนี้พยายามแทนทุกเสียงพูด (phone) ในภาษาดั้งเดิม โดยใช้ตัวอักษรพิเศษเพื่อพยายามถอดเสียงอย่างแม่นยำ แต่ข้อเสียคือทำให้ผู้อ่านทั่วไปไม่เข้าใจ ตัวอย่างเช่น สัทอักษรสากล
ตารางด้านล่างแสดงการถอดอักษรที่นิยมใช้มากที่สุดเป็นอักษรโรมัน อย่างไรก็ดียังมีวิธีการอีกหลายอย่างในการถอดเสียง
โรมัน
กรีก ซีริลลิก ฮีบรู อาหรับ เปอร์เซีย คาตากานะ ฮันกึล
A
A
А
ַ, ֲ, ָ
َ, ا
ا, آ
ア
ㅏ
AE
ㅐ
AI
י ַ
B
ΜΠ, Β
Б
בּ
ﺏ ﺑ ﺒ ﺐ
ﺏ ﺑ
ㅂ
C
Ξ
CH
TΣ̈
Ч
צ׳
چ
ㅊ
CHI
チ
D
ΝΤ, Δ
Д
ד
ﺩ — ﺪ, ﺽ ﺿ ﻀ ﺾ
د
ㄷ
DH
Δ
דֿ
ﺫ — ﺬ
DZ
ΤΖ
Ѕ
E
Ε, ΑΙ
Э
, ֱ, י ֵֶ, ֵ, י ֶ
エ, ヱ
ㅔ
EO
ㅓ
EU
ㅡ
F
Φ
Ф
פ (final ף )
ﻑ ﻓ ﻔ ﻒ
ﻑ
FU
フ
G
ΓΓ, ΓΚ, Γ
Г
ג
گ
ㄱ
GH
Γ
Ғ
גֿ, עֿ
ﻍ ﻏ ﻐ ﻎ
ق غ
H
Η
Һ
ח, ה
ﻩ ﻫ ﻬ ﻪ, ﺡ ﺣ ﺤ ﺢ
ه ح ﻫ
ㅎ
HA
ハ
HE
ヘ
HI
ヒ
HO
ホ
I
Η, Ι, Υ, ΕΙ, ΟΙ
И
ִ, י ִ
دِ
イ, ヰ
ㅣ
IY
دِي
J
TZ̈
ДЖ, Џ
ג׳
ﺝ ﺟ ﺠ ﺞ
ج
ㅈ
JJ
ㅉ
K
Κ
К
כּ (final ךּ )
ﻙ ﻛ ﻜ ﻚ
ک
ㅋ
KA
カ
KE
ケ
KH
X
Х
כ, חֿ (final ך )
ﺥ ﺧ ﺨ ﺦ
خ
KI
キ
KK
ㄲ
KO
コ
KU
ク
L
Λ
Л
ל
ﻝ ﻟ ﻠ ﻞ
ل
ㄹ
M
Μ
М
מ (final ם )
ﻡ ﻣ ﻤ ﻢ
م
ㅁ
MA
マ
ME
メ
MI
ミ
MO
モ
MU
ム
N
Ν
Н
נ (final ן )
ﻥ ﻧ ﻨ ﻦ
ن
ン
ㄴ
NA
ナ
NE
ネ
NG
ㅇ
NI
ニ
NO
ノ
NU
ヌ
O
Ο, Ω
О
, ֳ, וֹֹ
ُا
オ
ㅗ
OE
ㅚ
P
Π
П
פּ (final ףּ )
پ
ㅍ
PP
ㅃ
PS
Ψ
Q
Θ
ק
ﻕ ﻗ ﻘ ﻖ
غ ق
R
Ρ
Р
ר
ﺭ — ﺮ
ر
ㄹ
RA
ラ
RE
レ
RI
リ
RO
ロ
RU
ル
S
Σ
С
ס, שׂ
ﺱ ﺳ ﺴ ﺲ, ﺹ ﺻ ﺼ ﺺ
س ث ص
ㅅ
SA
サ
SE
セ
SH
Σ̈
Ш
שׁ
ﺵ ﺷ ﺸ ﺶ
ش
SHCH
Щ
SHI
シ
SO
ソ
SS
ㅆ
SU
ス
T
Τ
Т
ט, תּ, ת
ﺕ ﺗ ﺘ ﺖ, ﻁ ﻃ ﻄ ﻂ
ت ط
ㅌ
TA
タ
TE
テ
TH
Θ
תֿ
ﺙ ﺛ ﺜ ﺚ
TO
ト
TS
ΤΣ
Ц
צ (final ץ )
TSU
ツ
TT
ㄸ
U
ΟΥ, Υ
У
, וֻּ
دُ
ウ
ㅜ
UI
ㅢ
UW
دُو
V
B
В
ב
و
W
Ω
ו, וו
ﻭ — ﻮ
WA
ワ
ㅘ
WAE
ㅙ
WE
ㅞ
WI
ㅟ
WO
ヲ
ㅝ
X
Ξ, Χ
Y
Υ, Ι, ΓΙ
Й, Ы, Ј
י
ﻱ ﻳ ﻴ ﻲ
ی
YA
Я
ヤ
ㅑ
YAE
ㅒ
YE
Е, Є
ㅖ
YEO
ㅕ
YI
Ї
YO
Ё
ヨ
ㅛ
YU
Ю
ユ
ㅠ
Z
Ζ
З
ז
ﺯ — ﺰ, ﻅ ﻇ ﻈ ﻆ
ز ظ ذ ض
ZH
Ζ̈
Ж
ז׳
ژ
