นโยบายการเงิน

นโยบายการเงิน (อังกฤษ: monetary policy) เป็นนโยบายที่องค์การเงินตรา (monetary authority) ใช้เพื่อควบคุมอัตราดอกเบี้ยที่ใช้เงินสำหรับการกู้ยืมระยะสั้นมาก หรือปริมาณเงิน ซึ่งมักเป็นความพยายามเพื่อลดเงินเฟ้อหรืออัตราดอกเบี้ย เพื่อประกันเสถียรภาพราคาและความเชื่อมั่นทั่วไปในคุณค่าและเสถียรภาพของเงินตราของประเทศ^[1][2][3]

นโยบายการเงินเป็นการดัดแปลงปริมาณเงิน คือ "การพิมพ์" เงินเพิ่ม หรือลดปริมาณเงินโดยเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ยหรือถอนเงินสำรองส่วนเกิน ทั้งนี้ ต่างจากนโยบายการคลัง ซึ่งอาศัยการเก็บภาษีอากร การใช้จ่ายภาครัฐและการกู้ยืมภาครัฐ^[4] เพื่อจัดการปรากฏการณ์วัฏจักรธุรกิจ เช่น ภาวะเศรษฐกิจถดถอย

นอกจากนี้นโยบายการเงินปกติยังมีส่วนต่อเสถียรภาพของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) การลดและคงการว่างงานให้ต่ำ และเพื่อคงอัตราแลกเปลี่ยนกับเงินตราสกุลอื่นที่ทำนายได้

นโยบายการเงินแบ่งได้เป็นนโยบายแบบขยายตัวหรือหดตัว

นโยบายขยายตัวเกิดขึ้นเมื่อองค์การเงินตราใช้วิธีการกระตุ้นเศรษฐกิจ รักษาอัตราดอกเบี้ยระยะสั้นให้ต่ำกว่าอัตราปกติ หรือเพิ่มปริมาณเงินรวมในเศรษฐกิจเร็วกว่าปกติ แต่เดิมใช้เพื่อพยายามลดการว่างงานระหว่างภาวะเศรษฐกิจถดถอยโดยการลดอัตราดอกเบี้ยด้วยหวังว่าเครดิตที่ถูกลงจะจูงใจให้ธุรกิจกู้ยืมเงินมากขึ้นและขยายกิจการ นโยบายนี้จะเพิ่มอุปสงค์มวลรวม ซึ่งจะเพิ่มการเติบโตทางเศรษฐกิจระยะสั้นที่วัดได้จาก GDP ที่เพิ่มขึ้น การเพิ่มเงินตราในการหมุนเวียน ปกติจะลดค่าของเงินตราเมื่อเทียบกับเงินตราสกุลอื่น ซึ่งผู้ซือต่างประเทศจะสามารถซื้อสินค้าและบริการด้วยเงินตราของตนได้มากขึ้นในประเทศที่มีค่าเงินอ่อนตัวลง^[5]

นโยบายหดตัวเป็นการคงอัตราดอกเบี้ยระยะสั้นให้ต่ำกว่าปกติ ชะลอการเติบโตของปริมาณเงิน หรือลดปริมาณเงินในระบบเพื่อชะลอการเติบโตทางเศรษฐกิจระยะสั้นและลดเงินเฟ้อ นโยบายแบบหดตัวอาจทำให้การว่างงานเพิ่มขึ้นและลดการกู้ยืมและใช้จ่ายของผู้บริโภคและธุรกิจ ซึ่งอาจทำใหเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอยได้หากใช้เข้มงวดเกินไป^[6]