รหัสคิว

^[1]รหัสคิว (Q Code) หมายถึง กลุ่มของตัวหนังสือ 3 ตัวที่ขึ้นต้นด้วยอักษร Q ซึ่งได้คิดค้นขึ้นสำหรับการติดต่อสื่อสารด้วยรหัสมอร์ส เพื่อลดระยะเวลาในการรับ-ส่ง ให้สั้นลง ซึ่งต่อมาได้นำมาปรับใช้ในกิจการวิทยุสมัครเล่น และยังคงใช้มาอย่างต่อเนื่องถึงแม้ว่าการสื่อสารจะพัฒนามาจนสามารถส่งเสียงพูดได้แล้วก็ตาม และเพื่อเป็นการป้องกันการสับสนระหว่างรหัสคิว กับสัญญาณเรียกขาน โดยมากมักไม่กำหนดสัญญาณเรียกขานที่ขึ้นต้นด้วยอักษร Q

แรกเริ่มนั้นมีการคิดค้น Q Code ขึ้นในราวปี พ.ศ. 2452 (ค.ศ. 1909) โดยรัฐบาลประเทศอังกฤษ โดยนำมาใช้ในการติดต่อสื่อสารระหว่างเรือเดินสมุทรกับยามฝั่ง เพื่อช่วยให้การติดต่อสื่อสารระหว่างเจ้าหน้าที่วิทยุประจำเรือที่ใช้ภาษาพูดต่างกันสามารถติดต่อสื่อสารด้วยกันอย่างเข้าใจได้ง่าย ซึ่งต่อมาได้มีการนำมาปรับใช้ให้เป็นสากลทั่วโลก Q Code แรกเริ่มนั้นปรากฏอยู่ใน รายการคำย่อที่ใช้ในการติดต่อสื่อสารด้วยวิทยุจำนวน 45 ตัวด้วยกัน ซึ่งต่อมาได้มีการบรรจุคำย่อเหล่านี้เข้าในการประชุมสมาพันธ์วิทยุนานาชาติครั้งที่ 3 ที่จัดขึ้นในวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2455 (ค.ศ. 1912) และมีผลใช้อย่างเป็นทางการในวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2456 (ค.ศ. 1913) Q Code ในช่วง QAA - QNZ กำหนดให้ใช้สำหรับกิจการวิทยุการบิน ช่วง QOA - QOZ กำหนดให้ใช้สำหรับกิจการวิทยุเดินเรือ และช่วง QRA - QUZ ให้ใช้สำหรับกิจการอื่นๆ