วิสามัญฆาตกรรม (อังกฤษ: extrajudicial killing) เป็นการที่เจ้าพนักงานฆ่าผู้อื่นตายโดยอ้างว่าเป็นการปฏิบัติราชการตามหน้าที่ หรือฆ่าผู้อื่นตายระหว่างที่เขาอยู่ในความควบคุมของตน โดยอ้างว่าเป็นการปฏิบัติราชการตามหน้าที่[1][2]
วิสามัญฆาตกรรมนั้นเป็นฆาตกรรมที่เจ้าพนักงานกระทำโดยปราศจากการอนุมัติตามกระบวนการยุติธรรมหรือตามวิถีทางแห่งกฎหมาย เพราะฉะนั้น โดยสภาพแล้ว จึงเป็นความผิดตามกฎหมาย[1]
วิสามัญฆาตกรรมเกิดขึ้นจนกลายเป็นสิ่งสามัญในตะวันออกกลาง (โดยมากใน ดินแดนปาเลสไตน์ อิสราเอล และอิรัก)[3], อัฟกานิสถาน, บังกลาเทศ[4], ปากีสถาน[5], จาไมกา[6], คอซอวอ[7], อเมริกาใต้, อเมริกากลาง, รัสเซีย[8], อุซเบกิสถาน, ฟิลิปปินส์[9][10] และประเทศไทย[11]
ศัพทมูล
คำว่า "วิสามัญฆาตกรรม" ในภาษาไทยนั้น ปรากฏใช้ครั้งในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธ เมื่อมีการตรา "พระราชบัญญัติชันสูตรพลิกศพ พ.ศ. 2457" เมื่อวันที่ 22 เมษายน 2457 โดยมาตรา 7 แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าว ว่า[12]
"การชันสูตรพลิกศพผู้ถูกฆาตกรรม กำหนดตามพระราชบัญญัตินี้เป็น 2 ชั้น คือ สามัญ ชั้น 1 วิสามัญ ชั้น 1 ผิดกันดังอธิบายต่อไปนี้ คือ
"ข้อ 1 ฆาตกรรมอันเป็นวิสามัญนั้น คือ ผู้ตายตายด้วยเจ้าพนักงานฆ่าตาย ในเวลากระทำการตามหน้าที่ ยกตัวอย่างดังเช่น เจ้าพนักงานไปจับผู้ต้องหาว่าเป็นโจรเป็นผู้ร้าย แลฆ่าผู้ต้องหาว่าเป็นโจรเป็นผู้ร้ายนั้นตายในเวลาจับ ดังนี้เป็นต้น เรียกว่าเป็นเหตุวิสามัญ
"ข้อ 2 ฆาตกรรมอันเป็นสามัญนี้ ผู้อื่นแม้เป็นข้าราชการหรือเป็นเจ้าพนักงานกระทำให้ตาย โดยมิได้เกี่ยวแก่กระทำการตามหน้าที่ ให้ถือว่า เป็นฆาตกรรมอย่างสามัญ"
เชิงอรรถ
- ↑ 1.0 1.1 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 143 วรรคสาม
"ในคดีฆาตกรรม ซึ่งผู้ตายถูกเจ้าพนักงานซึ่งอ้างว่าปฏิบัติราชการตามหน้าที่ฆ่าตาย หรือตายในระหว่างอยู่ในความควบคุมของเจ้าพนักงานซึ่งอ้างว่าปฏิบัติราชการตามหน้าที่ อธิบดีกรมอัยการ หรือผู้รักษาการแทนเท่านั้น มีอำนาจออกคำสั่งฟ้องหรือไม่ฟ้อง"
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน, 2551 : ออนไลน์.
- ↑ Max Fuller, 2005 : Online.
- ↑ Human Rights Watch, 2007 : Online.
- ↑ BBC, 2010 : Online.
- ↑ The Washington Post , 2004 : Online.
- ↑ The Guardian, 2005 : Online.
- ↑ BBC, 2006 : Online.
- ↑ The Independent, 2007 : Online.
- ↑ "Sign online petition - stop extrajudicial killings"; 2009 : Online.
- ↑ Asian Human Rights Watch, 2003 : Online.
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, 2457 : ออนไลน์.
อ้างอิง
