ศตวรรษแห่งความอัปยศอดสู

ศตวรรษแห่งความอัปยศอดสู ( จีน: 百年国耻 , สว่าง. 'ร้อยปีแห่งการถูกกดขี้จากนานาชาติ') หมายถึงช่วงเวลาใน ประวัติศาสตร์จีน ที่เริ่มตั้งแต่ สงครามฝิ่นครั้งที่หนึ่ง (ค.ศ. 1839–1842) และสิ้นสุดในปี ค.ศ. 1945 เมื่อจีน (ในขณะนั้นคือ สาธารณรัฐจีน ) ผลจากหลัง สงครามโลกครั้งที่สอง ในฐานะหนึ่งใน บิ๊กโฟร์ และสถาปนาเป็น สมาชิกถาวร ของ คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ หรือในทางกลับกันคือสิ้นสุดในปี ค.ศ. 1949 ด้วยการ สถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน ในระยะเวลาที่ยาวนานนับศตวรรษจะเห็นได้จากความเสื่อมถอย ความพ่ายแพ้ และการกระจายตัวทางการเมืองหลังจาก ราชวงศ์ชิง ได้ถูกโค่นล้มโดยปฎิวัติซินไห่และถูกนานาชาติข่มขี่กดขี่อยู่บ่อยครั้ง

นักประวัติศาสตร์ได้ลงความเห็นถึงความอ่อนแอของราชวงศ์ชิงต่อลัทธิจักรวรรดินิยมของต่างประเทศในศตวรรษที่ 19 โดยมีพื้นฐานมาจากความอ่อนแอทางด้านการเดินเรือทางทะเลเป็นหลัก แต่ก็ประสบความสำเร็จทางทหารต่อชาติตะวันตกบนบก นักประวัติศาสตร์ เอ็ดเวิร์ด แอล. ไดรเยอร์ กล่าวว่า "ความอัปยศอดสูของจีนในศตวรรษที่ 19 เกี่ยวข้องอย่างมากเกี่ยวกับปัจจัยการเดินเรือและยุทธวิธีของจีนทางทะเล ในช่วงเริ่มต้นของสงครามฝิ่นครั้งแรก จีนไม่มีกองทัพเรือที่เป็นเอกภาพมากนัก และจีนยังไม่ได้พัฒนาเทคโลยีเกี่ยวกับเรือของตัวเองถ้าเทียบกับเรือกำปั้นฝั่งยุโรปอย่างอังกฤษ ในช่วงสงครามฝิ่นครั้งที่สอง (พ.ศ. 2399-2503) ราชวงศ์ชิงมิอาจหยุดยั้งการบุกยึดครองจากชาติตะวันตกได้ ถึงแม้ว่ากองทัพจีนจะมีขนาดใหญ่แต่ก็ไม่สามารถเอาชนะกับกองทัพฝั่งตะวันตกได้อีกเลยเพราะขาดความเข้าใจในเรื่องเทคโนโลยีและยุทธวิถีฝั่งตะวันตก แต่ความพ่ายแพ้ทางทะเลและภัยคุกคามต่อการจราจรทางเรือกลไฟไปยังไต้หวัน ทำให้จีนต้องยุติสันติภาพด้วยเงื่อนไขที่ไม่เอื้ออำนวย” ^[1]