Share to:

 

อำเภอสรรพยา

อำเภอสรรพยา
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Sapphaya
เขื่อนเจ้าพระยา
คำขวัญ: 
เขาสรรพยาบรรพต หวานเลิศล้ำ
รสน้ำตาล แชมพูว่านหางจระเข้ จักสาน
เปลผักตบชวา ล้ำคุณค่าหอพระไตร
เขื่อนใหญ่เจ้าพระยา
แผนที่จังหวัดชัยนาท เน้นอำเภอสรรพยา
แผนที่จังหวัดชัยนาท เน้นอำเภอสรรพยา
พิกัด: 15°8′15″N 100°14′35″E / 15.13750°N 100.24306°E / 15.13750; 100.24306
ประเทศ ไทย
จังหวัดชัยนาท
พื้นที่
 • ทั้งหมด228.3 ตร.กม. (88.1 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2566)
 • ทั้งหมด39,789 คน
 • ความหนาแน่น174.28 คน/ตร.กม. (451.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 17150
รหัสภูมิศาสตร์1804
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอสรรพยา หมู่ที่ 4 ตำบลสรรพยา อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท 17150
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

สรรพยา [สับ-พะ-ยา][1] เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดชัยนาท

ประวัติ

ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 311 ในอำเภอสรรพยา

อำเภอสรรพยา ตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2440 อยู่ทางทิศใต้ของจังหวัดชัยนาท มีแม่น้ำเจ้าพระยาไหลผ่านตอนกลางของพื้นที่อำเภอ สภาพบ้านเรือนราษฎรส่วนใหญ่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาตลอดแนวฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาทั้งสองฝั่ง เนื่องจากการคมนาคมในอดีตอาศัยทางน้ำเป็นหลัก สังเกตจากสภาพชุมชนปรากฏว่ามีชุมชนหนาแน่น เป็นทั้งย่านการค้าและอยู่อาศัยหลายแห่ง แต่ในปัจจุบันมีถนนสายชัยนาท – สิงห์บุรี และสายเอเชีย ตัดผ่าน มีสะพานสรรพยาเชื่อมระหว่างสองฝั่งแม่น้ำ ทำให้ประชาชนนิยมใช้การคมนาคมทางบกเป็นหลัก

บริเวณตอนล่างมีภูเขาลูกเล็ก ๆ อยู่แห่งหนึ่งชื่อว่า “เขาสรรพยา” ปรากฏหลักฐานในพระราชนิพนธ์เรื่องรามเกียรติ์ ตอนหนึ่งว่า เมื่อพระลักษณ์ถูกหอกโมกข์ศักดิ์ของกุมกรรณ หนุมานได้อาสามาเอาตัวยาชื่อ “สังกรณี” และ “ตรีชวา” ณ ที่ “เขาสรรพยา” แห่งนี้ เพื่อนำไปบดเป็นกษัยผสมกับน้ำในแม่น้ำมหานทีใช้เป็นยา[2]

  • วันที่ 31 พฤษภาคม 2468 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดสิงห์บุรีและจังหวัดชัยนาท โดยโอนพื้นที่ตำบลเขาแก้ว และตำบลโพนางดำ อำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี มาขึ้นกับ อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท[3]
  • วันที่ 31 ธันวาคม 2483 เปลี่ยนแปลงเขตการปกครองในอำเภอสรรพยา โดยให้ยุบตำบลโพนางดำ รวมกับตำบลสรรพยา และตำบลหาดอาษา และยุบตำบลเขาแก้ว รวมกับตำบลหาดอาษา และตำบลเสือโฮก
  • วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลโพนางดำตก แยกออกจากตำบลสรรพยา ตั้งตำบลโพนางดำออก แยกออกจากตำบลหาดอาษา ตั้งตำบลเขาแก้ว แยกออกจากตำบลหาดอาษา และตำบลเสือโฮก[4]
  • วันที่ 3 สิงหาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลสรรพยา ในท้องที่บางส่วนของตำบลสรรพยา[5]
  • วันที่ 22 พฤศจิกายน 2504 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอสรรพยาและอำเภอเมืองชัยนาท โดยโอนพื้นที่ตำบลเสือโฮก และโอนพื้นที่หมู่ 9 (ในขณะนั้น) ของตำบลตลุก อำเภอสรรพยา ไปขึ้นกับอำเภอเมืองชัยนาท[6]
  • วันที่ 9 เมษายน 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลโพนางดำ ในท้องที่บางส่วนของหมู่ที่ 2 ตำบลโพนางดำตก[7]
  • วันที่ 11 สิงหาคม 2536 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลสรรพยา[8] เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลสรรพยา และสุขาภิบาลโพนางดำ เป็นเทศบาลตำบลสรรพยา และเทศบาลตำบลโพนางดำ ตามลำดับ[9] ด้วยผลของกฎหมาย
  • วันที่ 16 เมษายน 2552 กำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอสรรพยา[10] ให้มีอาณาเขตที่ถูกต้องแม่นยำ โดยกำหนดให้ตำบลสรรพยา ให้มีเขตการปกครองรวม 7 หมู่บ้าน ตำบลโพนางดำออก ให้มีเขตการปกครองรวม 8 หมู่บ้าน ตำบลโพนางดำตก ให้มีเขตการปกครองรวม 6 หมู่บ้าน ตำบลบางหลวง ให้มีเขตการปกครองรวม 7 หมู่บ้าน ตำบลตลุก ให้มีเขตการปกครองรวม 12 หมู่บ้าน ตำบลเขาแก้ว ให้มีเขตการปกครองรวม 6 หมู่บ้าน และตำบลหาดอาษา ให้มีเขตการปกครองรวม 9 หมู่บ้าน
  • วันที่ 27 พฤษภาคม 2553 เปลี่ยนแปลงชื่อเทศบาลตำบลโพนางดำ เป็นเทศบาลตำบลโพธิ์พิทักษ์[11]

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอสรรพยาตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกสุดของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอสรรพยาแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 7 ตำบล 55 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ อักษรไทย อักษรโรมัน จำนวนหมู่บ้าน จำนวนประชากร
(ธันวาคม 2565)[12]
1. สรรพยา Sapphaya
7
5,994
2. ตลุก Taluk
12
8,364
3. เขาแก้ว Khao Kaeo
6
3,008
4. โพนางดำตก Pho Nang Dam Tok
6
6,234
5. โพนางดำออก Pho Nang Dam Ok
8
5,166
6. บางหลวง Bang Luang
7
5,236
7. หาดอาษา Hat Asa
9
6,169

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอสรรพยาประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 แห่ง แบ่งออกเป็น 8 เทศบาลตำบล และ 1 องค์การบริหารส่วนตำบล ได้แก่

  • เทศบาลตำบลโพธิ์พิทักษ์ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโพนางดำตก
  • เทศบาลตำบลสรรพยา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลสรรพยา
  • เทศบาลตำบลบางหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางหลวงทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลหาดอาษา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหาดอาษาทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลตลุก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตลุกทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลโพนางดำออก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนางดำออกทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลโพนางดำตก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนางดำตก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลโพธิ์พิทักษ์)
  • เทศบาลตำบลเจ้าพระยา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสรรพยา (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลสรรพยา)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเขาแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาแก้วทั้งตำบล

อ้างอิง

  1. ↑ ราชบัณฑิตยสถาน. อ่านอย่างไร และ เขียนอย่างไร ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 16. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2546.
  2. ↑ "ประวัติความเป็นมา - สำนักงานสาธารณสุขอำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท". สืบค้นเมื่อ May 22, 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
  3. ↑ "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในตำบลเขาแก้ว กับตำบลโพนางดำ ท้องที่อำเภออินทรบุรี จังหวัดสิงห์บุรี ซึ่งโอนไปขึ้นอำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท และตำบลห้วยชัน ท้องที่อำเภอสรรคบุรี จังหวัดชัยนาท ซึ่งโอนไปขึ้นอำเภออินทรบุรี จังหวัดสิงห์บุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ก): 41–42. May 31, 1925.
  4. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2021-05-22.
  5. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลสรรพยา อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (60 ง): (ฉบับพิเศษ) 1-2. August 3, 1956.
  6. ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอสรรพยา และอำเภอเมืองชัยนาท จังหวัดชัยนาท พ.ศ. ๒๕๐๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 78 (96 ก): (ฉบับพิเศษ) 25-26. November 22, 1961.
  7. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลโพนางดำ อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (35 ง): 993–994. April 9, 1963.
  8. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลสรรพยา อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (108 ง): (ฉบับพิเศษ) 7-8. August 11, 1993.
  9. ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2021-05-22.
  10. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอหนองฉาง อำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (167 ง): 3262–3269. September 25, 1979.
  11. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่อเทศบาล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (80 ง): 2. May 27, 2010.
  12. ↑ "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.


Stub icon

บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล
Kembali kehalaman sebelumnya