เกรน ประชาศรัยสรเดช

เกรน ประชาศรัยสรเดช เป็นอดีตนายกเทศมนตรีเมืองแพร่ 6 สมัย และเป็นผู้บุกเบิกกิจการธนาคารแห่งแรกของจังหวัดแพร่ เป็นบุตรชายของทิพเกษร เตมียานนท์ หรือคุณหญิงจงกลนี ประชาศรัยสรเดช (ราชนัดดาเจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์ เจ้าผู้ครองนครแพร่องค์สุดท้าย)^[1]

เกรน ประชาศรัยสรเดช เกิดเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2462 ที่จังหวัดเชียงใหม่ เป็นบุตรคนที่ 3 ในจำนวนพี่น้อง 12 คน ของพระยาประชาศรัยสรเดช (ผาบ ผลนิวาส) กับคุณหญิงจงกลนี ประชาศรัยสรเดช หรือทิพย์เกษร เตมียานนท์ (ธิดายวงคำ เตมียานนท์ ราชนัดดาเจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์ เจ้าผู้ครองนครแพร่องค์สุดท้าย)

เกรน ประชาศรัยสรเดช สำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยเกษตรกรรมแม่โจ้ และมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะวนศาสตร์

เกรน สมรสกับเจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช (สกุลเดิม: วงศ์บุรี; บุตรีบุญธรรมหลวงพงษ์พิบูลย์ (เจ้าพรหม วงศ์พระถาง) กับเจ้าสุนันตา วงศ์บุรี) มีบุตร-ธิดา 5 คน คือ

• ธัญญา สุรัสวดี (ประชาศรัยสรเดช) สมรสกับดร.ปลอดประสพ สุรัสวดี มีบุตร 2 คน
• สาโรจน์ ประชาศรัยสรเดช สมรสกับวัชรี ประชาศรัยสรเดช (สกุลเดิม; ลักษณาศัย) มีบุตร 2 คน
• อรรณพ ประชาศรัยสรเดช สมรสกับนลินี ประศรัยสรเดช (สกุลเดิม; ชินะโปดก) มีบุตร 1 คน
• ด.ญ. กรรณิกา ประชาศรัยสรเดช (ถึงแก่กรรมตั้งแต่เด็ก)
• มาลินี ศรีสมวงศ์ (ประชาศรัยสรเดช) สมรสกับประเสริฐ ศรีสมวงศ์ มีบุตรธิดา 2 คน^[2]

เกรน ประชาศรัยสรเดช ประกอบอาชีพทำป่าไม้ต่อจากเจ้าสุนันตา วงศ์บุรี ช่วงปีพ.ศ. 2488 - พ.ศ. 2493 หลังจากนั้นได้ติดต่อธนาคารกสิกรไทยให้มาเปิดสาขาที่จังหวัดแพร่^[3] เนื่องจากเคยทำไม้ร่วมกับตระกูลล่ำซำ เจ้าของธนาคารมาก่อน และดำรงตำแหน่งเป็นผู้จัดการ ซึ่งถือเป็นธนาคารแห่งแรกของจังหวัดแพร่ ขณะเดียวกันก็ได้รับเลือกตั้งเป็นนายกเทศมนตรีเมืองแพร่ และเป็นติดต่อกันถึง 6 สมัย (พ.ศ. 2494 - พ.ศ. 2505) หลังจากนั้นท่านก็ย้ายไปกรุงเทพฯ และเสียชีวิตที่นั้นเมื่อปีพ.ศ. 2521 สิริอายุ 59 ปี

• พ.ศ. 2495 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 5 เบญจมาภรณ์ช้างเผือก (บ.ช.)^[4]