|
โหนดของวงโคจร จุดโหนดของวงโคจร (อังกฤษ: orbital node) หมายถึง จุดตัดของวงโคจรกับระนาบอ้างอิง จุดโหนดปกติจะมีสองจุดเสมอ[1] หากวงโคจรอยู่ในระนาบเดียวกับระนาบอ้างอิง ถือว่า ไม่มีจุดโหนด จุดโหนดสองจุดระหว่างวงโคจรของดวงจันทร์ และวงโคจรเสมือนของดวงอาทิตย์ เมื่อโลกเป็นศูนย์กลาง เรียกว่า จุดโหนดขึ้นหรือจุดราหู (ascending node) และจุดโหนดลงหรือจุดเกตุ (descending node) เมื่อดวงอาทิตย์และดวงจันทร์มีลองจิจูดปรากฏใกล้เคียงกัน (โหราศาสตร์เรียกว่า กุม) และมีราหูหรือเกตุอยู่ร่วม ก็จะเกิดสุริยุปราคา เมื่อดวงอาทิตย์และดวงจันทร์มีลองจิจูดปรากฏอยู่ห่างเป็นระยะเชิงมุมประมาณ 180 องศา (โหราศาสตร์เรียกว่า เล็ง) และมีราหูหรือเกตุอยู่ร่วมด้วย ก็จะเกิดจันทรุปราคา จุดราหูและเกตุจะมีการเคลื่อนที่ไปทางทิศตะวันตกครบรอบในระยะเวลา 18.5 ปี[1][2] ตำแหน่งของจุดโหนดทั้งสอง ใช้ในการคำนวณหาสุริยุปราคาและจันทรุปราคา ระนาบอ้างอิงที่นิยมใช้กัน หากเป็นวงโคจรที่มีโลกเป็นศูนย์กลาง จะใช้ระนาบซึ่งผ่าโลกตรงเส้นศูนย์สูตร เป็นระนาบอ้างอิง หากวงโคจรอยู่ตรงเส้นศูนย์สูตรโลก ก็เรียกว่าวงโคจรศูนย์สูตร หากเป็นวงโคจรที่มีดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง จะใช้ระนาบซึ่งผ่าดวงอาทิตย์ตรงเส้นศูนย์สูตร[3] ทั้งนี้ หากมีความซับซ้อน จะใช้ระนาบซึ่งตัดผ่านผู้สังเกตและวัตถุท้องฟ้าหลักเป็นเกณฑ์[4] สัญลักษณ์ของจุดโหนดขึ้น คือ ☊ หรือ ๘ (เลขแปดไทย) ส่วนโหนดลง ใชัสัญลักษณ์ ☋ หรือ ๙ (เลขเก้าไทย) การที่เรียกว่าราหูกับเกตุนั้นในทางตะวันตกสมัยโบราณก็เรียก หัวมังกร และ หางมังกร ซึ่งคล้ายกับตำนานชาติเวรซึ่งว่า พรุะเกตุเกิดจากเท้าของพระราหู[5]: p.141, [6]: p.245 ดูเพิ่มอ้างอิง
|