ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์

ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ (อังกฤษ: Creative director) คือบุคคลที่ทำการตัดสินใจด้านสร้างสรรค์ระดับสูง ดูแลการสร้างสรรค์ทรัพยากรด้านความคิดสร้างสรรค์ เช่น โฆษณา ผลิตภัณฑ์ งานกิจกรรม หรือตราสัญลักษณ์ อีกทั้งกำกับดูแลและถ่ายทอดความคิดสู่ผลงานของบุคลากรฝ่ายสร้างสรรค์ในขั้นตอนสุดท้ายของการสร้าชิ้นงาน^[1] ตำแหน่งผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์มักจะพบได้ในอุตสาหกรรม ดนตรี ภาพยนตร์ วิดีโอเกม แฟชั่น การตลาด หรือ บันเทิง แต่ก็อาจพบได้ในองค์กรสร้างสรรค์อื่นๆ เช่น บริษัทพัฒนาเว็บ และพัฒนาซอฟต์แวร์ ด้วยเช่นกัน

ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมศิลปะและบันเทิงทุกอุตสาหกรรม และสามารถมองได้ว่าเป็นองค์ประกอบอีกประการหนึ่งในกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ด้วย ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์อาจทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยการฝ่ายศิลป์ นักเขียนบท หรือผู้ออกแบบนำก็ได้ ความรับผิดชอบของผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ ได้แก่ การเป็นผู้นำการออกแบบการสื่อสาร การออกแบบเชิงโต้ตอบ และแนวคิดในงานที่ได้รับมอบหมาย ตัวอย่างเช่น ความรับผิดชอบนี้มักพบเห็นในอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับการโฆษณา ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์มีชื่อเสียงในการให้คำแนะนำทีมพนักงานที่มีทักษะและประสบการณ์ด้านการออกแบบกราฟิก วิจิตรศิลป์ กราฟิกเคลื่อนไหว และสาขาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์อื่น ๆ ตัวอย่างผลงานบางส่วนอาจรวมถึงการจัดวางภาพ การระดมความคิด และการเขียนบทโฆษณา

ในอุตสาหกรรมโฆษณา ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์มีความมุ่งมั่นที่จะพัฒนาแผนและกลยุทธ์ทางการตลาดต่า งๆ ให้กับบริษัทหรือลูกค้าที่พวกเขาได้รับการว่าจ้าง โดยสมมุติว่ามีพนักงานคนหนึ่งได้รับการว่าจ้างจากบริษัทที่ค่อนข้างมีชื่อเสียงและก่อตั้งมาพอสมควร ก็จะมีแผนกงานสร้างสรรค์หรือฝ่ายบริหารบางประเภทที่ผู้อำนวยการจะต้องทำงานร่วมด้วย ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์จะทำหน้าที่เป็นผู้จัดการโครงการที่ทำงานโดยตรงกับนายจ้าง และในกรณีส่วนใหญ่ นายจ้างจะเป็นผู้รับผิดชอบในการออกแบบแนวคิดสำหรับโฆษณาและความต้องการส่งเสริมการขายอื่น ๆ สำหรับลูกค้า ตัวอย่างหน้าที่บางประการของพวกเขาได้แก่ การเขียนบทโฆษณาและวางแผนโฆษณาตามลำดับเวลาซึ่งอธิบายกระบวนการดำเนินอยู่ของโครงการ เป็นเรื่องสำคัญที่ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์โฆษณาจะต้องบรรลุเป้าหมายภายในกำหนดเวลาที่เฉพาะเจาะจงและมีประสิทธิภาพสูงสุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อจะทำเช่นนั้น พวกเขาต้องสามารถให้คำแนะนำแผนกสร้างสรรค์ได้อย่างมีประสิทธิผลตั้งแต่ต้นจนจบ ความต้องการทางการศึกษาของตำแหน่งนี้เกี่ยวข้องกับการผสมผสานทักษะทางธุรกิจและการสื่อสารมวลชน หากจะถือว่าเป็นผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ ก็ต้องมีประสบการณ์ด้านการโฆษณามาหลายปี (ตั้งแต่ห้าปีไปจนถึงสิบปี)^[2]

ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์งานโฆษณาส่วนใหญ่จะได้รับการเลื่อนตำแหน่งจากตำแหน่งนักเขียนบทโฆษณาหรือผู้อำนวยการฝ่ายศิลป์ ความคุ้นเคยกับเทคนิคการสร้างภาพยนตร์ก็เป็นเรื่องปกติเช่นกัน ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์จะได้เลื่อนตำแหน่งเป็นผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์บริหารหรือหัวหน้าฝ่ายสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นตำแหน่งที่มีความรับผิดชอบระดับบริหารสำหรับแผนกสร้างสรรค์ทั้งหมด และบางส่วนอาจก้าวหน้าไปเป็นประธานบริษัท

ผู้กำกับฝ่ายสร้างสรรค์ส่วนใหญ่มักจะมีวุฒิการศึกษาทางด้านการออกแบบการสื่อสาร วิจิตรศิลป์ หรือแอนิเมชัน นักเขียนบทโฆษณาอาจสำเร็จการศึกษาในด้าน วารสารศาสตร์ ศิลปะภาษา หรือการสร้างสรรค์สื่อ หรืออาจเน้นหนักไปที่การเขียนบทโฆษณามากขึ้นขณะที่ศึกษาปริญญาด้านการออกแบบการสื่อสาร

เนื่องจากขนาดทีมงานที่เพิ่มมากขึ้นและมีสาขาเฉพาะทางมากขึ้นในอุตสาหกรรมเกม นักออกแบบเกมบางคนจึงมีตำแหน่งเป็น "ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์" "นักออกแบบบริหาร" หรือ "ผู้อำนวยการเกม"^{[ต้องการอ้างอิง]} ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ในบริษัทวิดีโอเกมมักจะรับผิดชอบการพัฒนาผลิตภัณฑ์สำหรับชื่อเกมจำนวนหนึ่ง และมักถูกมองว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบหลักในกลุ่มผลิตภัณฑ์ของบริษัท อิทธิพลของผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์วิดีโอเกมอาจแผ่ขยายไปมากกว่าหนึ่งโครงการก็ได้^[3]

ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์มีความรับผิดชอบที่สำคัญในอุตสาหกรรมนี้ โดยจะต้องคิดไอเดียเพื่อนำโครงการวิดีโอเกมให้ก้าวไปข้างหน้า และความรับผิดชอบหลายประการเกี่ยวข้องกับการทำงานร่วมกับบุคคลหรือทีมงานต่าง ๆ ที่กระจายอยู่ทั่วทั้งโครงการหรือการผลิตวิดีโอเกม ซึ่งอาจรวมถึงการทำงานร่วมกันระหว่างแผนกต่าง ๆ กับสาขาวิชาต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเกม ในทางวิชาการ ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์มักจะมีการศึกษาระดับปริญญา แต่ยังมีบางสถานการณ์ที่บุคคลดังกล่าวอาจสำเร็จการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายที่เน้นเป็นพิเศษในด้านต่างๆ เช่น ศิลปะ กราฟิก วิทยาการคอมพิวเตอร์ และคณิตศาสตร์ โดยสาขาวิชาเหล่านี้มีข้อมูลเชิงลึกอันมีค่าแก่ผู้เรียนที่หวังจะใฝ่ฝันในสาขาอาชีพนี้ ทักษะบางประการที่ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ที่ทำงานในอุตสาหกรรมวิดีโอเกมอาจมี ได้แก่ ความสามารถใน การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ และการพัฒนาภาพกราฟิก (ภาพประกอบ วิจิตรศิลป์ ) และมีทักษะในการเข้ากับผู้อื่นและการเขียนที่ยอดเยี่ยม (เนื่องจากต้องติดต่อกับลูกค้าและหัวหน้าฝ่ายบริหารจำนวนมาก) ทักษะที่ผู้กำกับเกมมีนั้นจะขึ้นอยู่กับประสบการณ์ในอุตสาหกรรม ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์หรือผู้อำนวยการเกมมักไม่ใช่ตำแหน่งระดับเริ่มต้น แต่ในสตูดิโอขนาดเล็กก็อาจเป็นตำแหน่งนี้ได้ สิ่งนี้มักเกิดขึ้นบ่อยในบริษัทสตาร์ทอัพ แม้ว่าปกติแล้วจะต้องแสดงทักษะและการพัฒนาของตัวเองในช่วงหลายปีเพื่อพิสูจน์บทบาทดังกล่าว อย่างไรก็ตาม อุตสาหกรรมบันเทิงไม่ใช่ระบบคุณธรรมเสมอไป และบางครั้ง ตำแหน่งนี้อาจมาจากการสืบทอดหรือโชคก็ได้ ผู้กำกับฝ่ายสร้างสรรค์มักทำงานในตำแหน่งสตาร์ทอัพระดับล่างด้วย เช่น ฝึกงานหรือช่วยเหลือผู้กำกับคนอื่นในสาขาที่เกี่ยวข้องกับศิลปะ ซึ่งเกี่ยวกับก้าวหน้าในสายงาน และเมื่อได้ตำแหน่งผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์แล้ว เขาก็อาจมีสิทธิ์ทำงานให้กับบริษัทพัฒนาเกมที่ใหญ่กว่าและเป็นที่นิยมมากขึ้น ขึ้นอยู่กับว่าพวกเขาประสบความสำเร็จกับโครงการร่วมมือในอดีตแค่ไหน^[4]

ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ในอุตสาหกรรมภาพยนตร์เรียกกันว่า "ผู้ออกแบบงานสร้าง" ซึ่งมีหน้าที่รับผิดชอบอันสำคัญในการออกแบบรูปลักษณ์ของภาพยนตร์ งานนี้คล้ายกับบทบาทของผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ในอุตสาหกรรมวิดีโอเกม ตรงที่ต้องจัดการทีมพนักงานและต้องพัฒนาไอเดียและวิธีการทำงานใหม่อย่างต่อเนื่อง สิ่งสำคัญคือนักออกแบบในสาขานี้จะต้องสามารถผลิตแนวคิดที่แสดงออกและสร้างสรรค์ และแปลงแนวคิดเหล่านั้นให้กลายเป็นภาพยนตร์ได้ โดยปกติแล้ว เงินจำนวนหนึ่งจะถูกกระจายไปยังแผนกต่างๆ ในการผลิตภาพยนตร์ (ในกรณีนี้คือ แผนกศิลป์) ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ต้องตัดสินใจว่าจะจัดสรรและใช้เงินทุนอย่างไรให้มีประสิทธิภาพกับประสิทธิผลสูงสุด เพื่อให้มั่นใจถึงคุณภาพสูงสุดในแผนกศิลป์ภาพยนตร์ ตัวอย่างอาจรวมถึงการจัดโครงสร้างฉากและฉากต่าง ๆ เมื่อภาพยนตร์เริ่มเข้าสู่ขั้นตอนการถ่ายทำ ในระหว่างขั้นตอนนี้ ผู้กำกับฝ่ายสร้างสรรค์ต้องเข้าใจว่าควรใช้อุปกรณ์ประกอบกับเทคนิคพิเศษใดและควรใช้กับฉากของภาพยนตร์อย่างไร คุณสมบัติที่สำคัญบางประการที่ควรมี ได้แก่ ความสามารถในการจัดการทีม ความเชี่ยวชาญด้านการออกแบบ (โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน งานละคร ฉากภายใน และการออกแบบศิลปะ) การมีใจกว้างต่อแนวคิดและวิธีการใหม่ ๆ ในแง่ของการจัดฉากในภาพยนตร์ และมีความเข้าใจเรื่องการประสานงานระหว่างแผนกต่าง ๆ เพื่อให้โครงการประสบความสำเร็จ ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ในอุตสาหกรรมภาพยนตร์มักเริ่มต้นจากตำแหน่งระดับล่าง เช่น ผู้ช่วยผู้อำนวยการฝ่ายศิลป์ หรือเป็นช่างเขียนแบบ^[5]

หัวหน้างานฝ่ายสร้างสรรค์ในด้านดนตรีโดยทั่วไปจะมีบทบาทสำคัญหลายประการที่ประกอบกันเป็นองค์กรในสาขาศิลปะที่บุคคลจะต้องเชี่ยวชาญในงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกัน บทบาทนี้จะทำหน้าที่ให้คำแนะนำและกำกับดูแลนักดนตรีคนอื่นๆ (เช่น ผู้อำนวยการดนตรีหรือผู้อำนวยการฝ่ายศิลป์) เพื่อให้โปรแกรมโดยรวมมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น บทบาททั้งสามประการในความหมายนี้อาจประกอบด้วยนักดนตรี ที่มีบทบาท ผู้อำนวยการศิลป์ดนตรี และอาจารย์ที่สอนและให้ข้อมูลด้านดนตรีสำหรับสังคม ข้อกำหนดหลักที่ต้องมีคือพื้นฐานและความรู้เกี่ยวกับดนตรีที่กว้างขวาง (เชี่ยวชาญเครื่องดนตรีหนึ่งชิ้นหรือมากกว่านั้น) ความเข้าใจหลักการและทฤษฎีเบื้องหลังการประพันธ์ดนตรี การพัฒนาความเข้าใจและการเชื่อมโยงกับนักดนตรีที่ผู้กำกับจะร่วมงานด้วยเพื่อสื่อสารดนตรีในเชิงฮาร์โมนิกและสร้างสรรค์ และที่สำคัญที่สุดคือสามารถพัฒนาทักษะความเป็นผู้นำในหมู่นักดนตรีคนอื่น ๆ ได้^[6]

ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์คือตำแหน่งที่มีความคิดสร้างสรรค์สูงสุดในตราแฟชั่น ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ไม่ได้ออกแบบเสื้อผ้า แต่จะกำหนดและสร้างภาพลักษณ์ให้กับแนวคิดหลักสำหรับคอลเลกชันหนึ่ง ๆ รมถึงอัตลักษณ์โดยรวมให้กับนักออกแบบ บทบาทหลักของผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ด้านแฟชั่นคือการกำหนดว่าควรสร้างการออกแบบใด สิ่งใดที่จะดึงดูดตลาดเป้าหมาย และวิธีการนำแนวคิดไปประยุกต์ใช้และเผยแพร่ร่วมกับนักออกแบบแฟชั่นที่รับผิดชอบในการสร้างสรรค์เสื้อผ้า^[7] ตั้งแต่คริสต์ทศวรรษ 2010 ตราสินค้าแฟชั่นเริ่มมีการเปลี่ยนผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์ในระยะเวลาที่สั้นลงมากกว่าในอดีต โดยบางครั้งมีสัญญาไม่ถึงหนึ่งปี ซึ่งบางคนเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า "เก้าอี้ดนตรีของวงการแฟชั่น"^[8]