II. Dünya Savaşı'ndaki tarihi sınır çizgisi

Açık mavi çizgi: 1919'da önerilen Curzon Hattı "B". Koyu mavi çizgi: 1919'da Lewis Namier tarafından çizilen Curzon Hattı "A". Pembe bölgeler: II. Dünya Savaşı'ndan önce Almanya'ya dahil olan bölgeler, savaştan sonra Polonya'ya bağlandılar. Gri bölge: İkinci Dünya Savaşı öncesinde Polonya'ya bağlı olan, savaştan sonra Sovyetler Birliği tarafından işgal edilen, Curzon Hattı'nın doğusundaki topraklar.

g t d

Curzon Hattı Sovyetler Birliği ve Polonya arasındaki bir sınır çizgisi önerisidir. Curzon Hattının tarihi, küçük değişikliklerle beraber, I. Dünya Savaşı dönemine kadar uzanır.^[1] Curzon Hattı, ilk kez Yüksek Savaş Konseyi tarafından, yeni ortaya çıkan İkinci Polonya Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği devletleri arasındaki sınır çizgisi olarak çizilmiştir. Hattı kurma önerisi, gelecekte yapılacak sınır anlaşmasına diplomatik olarak hizmet etmesi amacıyla İngiliz Dışişleri Bakanı George Curzon tarafından ortaya konulmuştur.^[2] Ancak savaşın devam etmesi nedeniyle, hiçbir zaman sınır anlaşması yapılamadı.^[3]

Hat, II. Dünya Savaşı esnasında önemli bir jeopolitik faktördü. Josef Stalin, Doğu Polonya'yı işgal ettiği zaman, Sovyetler Birliği'nin sınırlarını Adolf Hitler ile beraber Curzon Hattı boyunca bölmüştür. Batılı güçler, Barbarossa Harekâtı'nın ardından, Sovyetler Birliği ile görüşmelere başladılar. Tahran Konferansı yapılana kadar, Müttefikler, Polonya'nın doğu sınırının 1939'da çizilen Curzon Hattındaki gibi kalması konusunda hemfikir değildi; ancak Churchill'in pozisyonu, Kursk Muharebesi'ndeki kesin Sovyet zaferinden sonra değişti.^[4]

Tahran Konferansı'nda belirlenen özel bir anlaşmanın ardından, 1945 Yalta Konferansı'nda, Müttefik Devlet liderleri Franklin D. Roosevelt, Winston Churchill ve Stalin, Polonya ve Sovyetler Birliği arasındaki doğu sınırı olarak, beş ila sekiz kilometrelik değişikliklerle Curzon Hattı'nın kullanılması konusunda karar kıldı.^[5] Churchill, Lviv şehri de dahil olmak üzere, Doğu Galiçya'nın parçalarını Polonya topraklarına eklemeyi önerdiğinde (B Hattı'ndaki gibi), Stalin, Sovyetler Birliği'nin, önceden Britanya Hükûmeti'nin birkaç kez onaylamış olduğu üzere daha az toprak talep edemeyeceğini savundu. Müttefik Devletler, eskiden Alman yönetiminde bulunan bölgelerin (Kurtarılan Topraklar) Polonya'ya dahil edilmesiyle bu zararı telafi etmiştir. Sonuç olarak, Belarus, Ukrayna ve Polonya ülkeleri arasındaki mevcut sınır, Curzon Hattıyla belirlenmiştir.