A Espunya
Ista fuella ye escrita en aragonés de Baixo Penyas.
A Espunya (Laspuña en castellano, anque tamién se puede sentir Laespuña) ye un municipio aragonés d'a provincia de Uesca, en a comarca de Sobrarbe. A población d'o municipio ye de 278 en una superficie de 45,52 km² y una densidat de población de 6,11 hab/km². CheografíaA Espunya como lugar ye en l'alto d'un pueyo sobre a Cinca, en a baixadeta mas occidental d'a Penya Montanyesa, con anvista d'a valle d'a Cinca y d'a valle de Puértolas delante; está a 725 metros d'altaria sobre o livel d'a mar y a una distancia de 125 km de Uesca, a capital d'a suya provincia. HistoriaExiste, aintro d'o termino municipal, enrunas d'un puente sobre a Cinca, d'a epoca romana. Os orichens d'o lugar no son guaire conocius en l'actualidat, fueras de bel documento historico que los sitúan en o sieglo X u XI, igual con relación con as posesions d'o monesterio de Sant Veturián d'Asán. A epoca de mas expansión demografica y social d'o lugar estuvo arredol d'o sieglo XVII, cuando s'estabilizó iste municipio, derivau d'as propiedaz de Sant Veturián, se'n empezó a quitar madera, mas que mas d'a Plana de Ceresa, siendo ixe momento o prencipio de l'actividat navatera d'a localidat. D'ista epoca ye o molino navatero que estuvo activo hasta l'anyo de 1960, siendo uno d'os simbolos d'a fertil actividat industrial madedera d'o lugar entre 300 anyos. Demografía
LuengaL'aragonés d'a Espunya ye o mas castellanizau d'o dialecto de Baixo As Penyas. Bella cosa pa nombrar sobre l'Aragonés de Baixo Penyas que se charra en A Espunya ye que: -S'ha perdiu, como en a resta de lugars de Baixo Penyas, o diptongo -it- castellanizándo-se en -ch-. Mucha, fecho, lucha. -S'ha trafegau o pronombre i/-ie, anque en otros lugars mas chicarrons de Baixo Penyas aún puede trobar-se. Manimenos, o pronombre en/-ne s'emplea mucho. -S'emplea o verbo ser como en castellano, separau d'o verbo estar. -Existe a preposición pa d'intención y a preposición ta de dirección. Me'n voi ta l'Ainsa. T'o puerto y t'o molino. Pa fer ixo caldrá parar cuenta. Pa tu. O normal en a Espunya ye charrar mas en castellano y ficar palabras aragonesas, pero usando mas estructuras y palabras castellanas que no aragonesas. Ye cuasi imposible tener una parla con toz os elementos de l'Aragonés de Baixo Penyas sin sentir palabras u estructuras castellanas. AdministraciónReparto de concellers
Alcaldes
Fiestas
CuriosidazA motada que tienen os d'a Espunya ye de Pegunteros. Veyer tamiénReferenciasVinclos externos
|