|
دولت شاپور بختیار
دولت شاپور بختیار آخرین دولت در دوران شاهنشاهی پهلوی است که با وقوع انقلاب اسلامی، پایان یافت. رئیس این دولت ۳۷ روزه، شاپور بختیار، یکی از رهبران جبهه ملی بود. جبهه ملی ایران در بیانیه نهم دی‌ماه ۱۳۵۷ اعلام کرده بود که اگر بختیار نخست‌وزیری را بپذیرد، از جبهه ملی اخراج خواهد شد. فردای پذیرش نخست‌وزیری، در جلسه شورای مرکزی، اخراج او به رأی گذاشته شد و با رأی اکثریت قاطع، حکم اخراج او صادر شد. پیشینه تشکیل دولتمحمدرضا پهلوی که حکومتش در حال سقوط بود، در جستجوی شخصی بود که با خروجش از ایران در شرایط قابل قبول و محرمانه، موافقت کند. به همین منظور ابتدا با احمد بنی احمد و کریم سنجابی دیدار و از آن‌ها درخواست پذیرش نخست‌وزیری دولت را کرد. سنجابی با استناد به اعلامیهٔ سه ماده‌ای و مخالفت با باقی‌ماندن ارتش در خانوادهٔ سلطنتی و خودداری شاه از کناره‌گیری از سمت فرماندهی کل نیروهای مسلح حاضر به پذیرش مصالحه با شاه و پذیرش این سمت نشد.[۳][۴] محمدرضا پهلوی سپس با مظفر بقایی و غلامحسین صدیقی، دیگر رهبران جبههٔ ملی دیدار کرد و به آنان پیشنهاد در دست گرفتن حکومت را داد اما هر یک از آنان به دلایلی از پذیرفتن حکومت سرباز زدند. پیشنهاد نخست‌وزیری شاه به صدیقی و بقایی به این دلیل شکست خورد که هر دو آنان، پذیرش پیشنهاد شاه را به ماندن محمدرضا پهلوی در ایران اما نه در تهران مشروط کرده بودند. استدلال این دو، آن بود که حضور شخص شاه در ایران به دلیل ارتباط نزدیکی که با ارتش دارد سبب حفظ یک‌پارچگی و انسجام ارتش می‌شود.[۵] بختیار، از اعضای شورای مرکزی جبهه ملی، با ارائه شرایط ۷ گانه‌ای (شاه از کشور خارج شود و تعهد نماید که از این به بعد سلطنت نماید و نه حکومت، انتخاب وزرا منحصر به خودش باشد، ساواک منحل شود (تبعید ۱۴ تن از نظامیان سرسخت از جمله غلامعلی اویسی)، زندانیان سیاسی آزاد شوند، شرایط آزادی مطبوعات فراهم شود، بنیاد پهلوی به دولت منتقل شود و کمیسیون شاهنشاهی که در تمام امور دخالت می‌کند حذف شود) پذیرفت که ریاست یک دولت غیرنظامی را برعهده گیرد. شاه با قبول تمامی شرایط او، وی را به نخست‌وزیری منصوب کرد.[۶] کابینهٔ پیشنهادیبختیار دولت خود و برنامهٔ آن را در ۲۰ دی ۱۳۵۷ به مجلسین معرفی کرد. در ۲۶ دی ۱۳۵۷ بختیار به همراه وزرایش با ۱۴۹ رأی موافق، ۴۳ رأی مخالف و ۱۳ رأی ممتنع از مجلس رأی اعتماد گرفت.[۷] تنها دقایقی پس از اخذ رأی اعتماد محمدرضا شاه که در فرودگاه انتظار می‌کشید، در ۲۶ دی ۱۳۵۷ به همراه فرح پهلوی از کشور خارج شد.[۸]  هیئت دولتپانویس
منابع
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
