|
مستوفیالممالکمستوفیالممالک یکی از مناصب و القاب دیوانی ایران از دوره مغول تا عصر قاجار است.[۱] مستوفی‌الممالک رئیس طبقه مستوفیان بود. در دوره صفویه مستوفی‌الممالک مسئول امور مالی کل مملکت محسوب می‌شد و تمامی امور مالی و مالیاتی کشور و عزل و نصب مستوفیان به دست وی صورت می‌گرفت. او در این دوره از امرا عظام محسوب می‌شد و در اواخر دوره شاه سلطان حسین حق شرکت در امراجانقی (شورای عالی دولتی) را داشت.[۲] نادرشاه پس از تاج‌گذاری منصب مستوفی‌الممالک را بین چهار نفر تقسیم کرد و هریک را به سرپرستی امور مالی بخشی از کشور گماشت، اما در دوره زندیه این منصب بار دیگر به یک نفر سپرده شد.[۲] در آغاز دوره قاجار با گسترش دستگاه اداری کشور مستوفی‌الممالک مقام دوم کشور شد و رتبه‌ای بالاتر از منشی‌الممالک و وزیرلشکر یافت.[۳] در سال ۱۳۰۶ هجری قمری امور مالی کشور در دفتر استیفا متمرکز بود که بخشی از وزارت داخله شمرده می‌شد و زیر نظر وزیر اعظم قرار داشت.[۴] فهرست مستوفی‌الممالک‌های ایرانافشاریه
زندیه
قاجاریه
پانویس و منابع
جستارهای وابسته |
