|
Kościół Mariacki w Bergen auf Rügen
Kościół Mariacki w Bergen auf Rügen (niem. St.-Marien-Kirche (Bergen)) – kościół ewangelicko-augsburski, położony w centrum Bergen auf Rügen na Rugii. Jest najstarszym zachowanym ceglanym kościołem Meklemburgii-Pomorza Przedniego i zarazem najstarszą sakralną budowlą na Rugii obok kościoła farnego w Altenkirchen. Godne uwagi są jego malowidła ścienne – jedyny na terenie północnych Niemiec przykład kompleksowego pomalowania całego wnętrza kościoła i zarazem jedyne na tym obszarze zachowane malowidła ścienne z XIII w. Kościół Mariacki jest obecnie kościołem parafialnym ewangelickiej wspólnoty w Bergen auf Rügen liczącej ok. 2000 członków i należącej do okręgu kościelnego Pomorze Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Północnych Niemiec. Historia i architekturaBudowę kościoła zarządził ok. 1180 książę rugijski Jaromar I. Była to trzynawowa, pięcioprzęsłowa romańska bazylika z transeptem, zbudowana na fundamentach z kamienia polnego, pomyślana jako kościół książęcy. Jej budowniczowie wywodzili się z Danii, na co m.in. wskazują bazy i kapitele kolumn we wnętrzu. Od 1193 kościół należał do benedyktynek z Roskilde. W I poł. XIV w. został przebudowany na kościół halowy i przykryty sklepieniem. Od 1380 stał się świątynią parafialną. W 1534 zawitała do Bergen auf Rügen reformacja; kościół stał się od tego czasu świątynią luterańską a klasztor przeszedł w posiadanie książąt pomorskich. W latach 1896–1903 odrestaurowano malowidła ścienne. 4 maja 1945 Rugię bez walki zajęły oddziały Amii Czerwonej, dzięki czemu miasto i kościół uniknęły zniszczeń. W 2004 kościół Mariacki został wpisany na listę Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego. W 2005 kościół Mariacki został objęty programem „National wertvolle Kulturdenkmäler” („Wartościowe pomniki kultury narodowej”). Wyposażenie Najcenniejszym elementem wyposażenia kościoła jest pochodzący z 1250 romański kielich pokryty w całości złotym filigranem oraz chrzcielnica z XIV w. We wschodnią ścianę zachodniej kruchty tego kościoła, w lewej jej części wtórnie (prawdopodobnie w 1897) została wmurowana wapienna płyta nagrobna opatki Elżbiety, żyjącej w latach ok. 1420-1473, z dynastii Gryfitów, pochodząca z ok. 1473 r., która pierwotnie znajdowała się w prezbiterium kościoła[1]. Z czasów baroku pochodzą: ołtarz z 1730, bogato dekorowana ambona, wykonana ok. 1775 przez J. Freese ze Stralsundu, konfesjonały i żyrandol. W 1909 zbudowano w szczecińskiej firmie Barnima Grüneberga organy. Miały one dwa manuały, pedał, 27 głosów i 1728 piszczałek. Organy zostały przebudowane w 1945 przez firmę Schuke. Podczas restauracji w 2007 firma Christiana Schefflera z Sieversdorfu przywróciła organy do stanu z 1909. Wielki dzwon kościelny został odlany po pożarze w 1445 i waży ok. 3 ton.
CiekawostkiZegar pokazujący 61 minutOd czasów restauracji w 1985 tarcza zegarowa na północnej stronie wieży kościelnej ma 61 minut. “Dodatkowa” minuta powstała w wyniku błędu jednego z rzemieślników, który przez nieuwagę wywiercił dodatkowy otwór minutowy na obrzeżu tarczy zegarowej. Błąd zauważono dopiero później i w 1999 tarcza zegarowa stała się medialną sensacją[2] Tajemnicza rzeźba w fasadzie zachodniej W zachodniej fasadzie kościoła Mariackiego z lewej strony umieszczona jest w wykutej niszy tajemnicza rzeźba z granitu. Ma ona wymiary 1,17 × 0,42 m[3]. Wiek, pochodzenie i przesłanie tej rzeźby pozostają zagadkowe. Przypuszcza się, że jest to kamienny nagrobek księcia rugijskiego Jaromira I (zm. ok. 1218) lub, podobnie jak w przypadku kościoła z Altenkirchen na półwyspie Wittow, kamień Świętowita – głównego bóstwa czczonego przez słowiańskich Ranów, zamieszkujących Rugię, względnie podobizna kapłana ze słowiańskiej świątyni Świętowita w Arkonie z ok. 1168. Na słowiański, kultowy rodowód rzeźby zdaje się wskazywać układ rąk postaci podobny jak na Idolu zbruczańskim i babach pruskich. Postać trzyma w ręce krzyż, najprawdopodobniej przekuty ze znajdującego się wcześniej w tym miejscu rogu ofiarnego[4]. Zobacz teżPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpeg)
