|
Stopień Wodny Zacisze    Stopień Wodny Zacisze – stopień wodny we Wrocławiu, będący jednym ze stopni Odrzańskiej Drogi Wodnej, na jej głównym szlaku wodnym prowadzącym przez miasto, tzw. Głównej Drodze Wodnej. Stopień piętrzy wody największej z rzek przepływającej przez miasto – Odry; na dwóch kanałach wodnych wybudowanych razem ze stopniami wodnymi[a] w celu ochrony przeciwpowodziowej miasta i budowy nowego – dostosowanego do ówczesnych potrzeb transportowych – szlaku żeglugowego. Obejmuje budowle piętrzące zlokalizowane w rejonie osiedla Zacisze[b] i Kowale – Mirowiec. W obrębie tego stopnia wodnego znajdują się takie budowle hydrotechniczne jak Jaz Zacisze i Śluza Zacisze. Jest to stopień wodny o tyle nietypowy, że w przeciwieństwie do stopni, w których poszczególne budowle piętrzące współpracują przy regulowaniu stanu wody, o tyle na tym stopniu wodnym, śluza i jaz, położone na dwóch odrębnych kanałach, pracują od siebie praktycznie niezależnie; każda z tych budowli może regulować poziom wody wyłącznie na kanale, w którym jest zlokalizowana. Obecnie w eksploatacji pozostaje wyłącznie śluza; jaz kozłowo-iglicowy został złożony na dnie kanału i wyłączony z eksploatacji[1][2]. Elementy stopniaStopień ten składa się z dwóch podstawowych elementów hydrotechnicznych, tj. budowli piętrzących, a także budynków oraz obiektów pomocniczych i towarzyszących[2]. Podstawowymi elementami[1][2] tego stopnia są[c]: Oprócz podstawowych obiektów piętrzących stopnia, wybudowano także elementy pomocnicze i towarzyszące, takie jak między innymi budynki techniczne oraz administracyjne, budynek sterowni śluzy, a także dodatkowe urządzenia i budowle techniczne[2]. HistoriaObecny kształt Stopnia Wodnego Zacisze jest wynikiem realizacji inwestycji, polegającej na budowie nowej drogi wodnej oraz nowego systemu zabezpieczenia przeciwpowodziowego miasta, a także innych, następnych inwestycji polegających na modernizacji i budowie nowych obiektów. Inwestycja pierwotna prowadzona była w latach 1913–17[d]. Część obiektów pierwotnie istniejących na stopniu została przebudowana, a część uległa zniszczeniu i została zdemontowana[2].
NazewnictwoW okresie powojennym, w Polsce, ukształtowało się odpowiednie nazewnictwo w odniesieniu do obiektów stopnia oraz dla obiektów towarzyszących i kanałów wodnych. Nazwy stosowane w odniesieniu do tych obiektów wywodzą się od nazwy osiedla Zacisze, które położone jest na południowym, lewym brzegu Kanału Powodziowego. Dla śluzy i jazu stosuje się nazwę zgodną z nazwą Stopnia Wodnego Zacisze: Śluza Zacisze oraz Jaz Zacisze[2]. Ponieważ współcześnie istniejące obiekty stopnia powstały w czasie, gdy Wrocław przynależał do Niemiec, miały również one wcześniej swoje nazwy niemieckie.
Lokalizacja stopnia Stopnień ten obejmuje budowle piętrzące umiejscowione w dwóch kanałach wodnych, rozdzielonych groblą. Korona tej grobli została nazwana Ulicą Folwarczną. Do stopnia prowadzi od strony osiedla Zacisze (z południa) Aleja Kochanowskiego i od strony osiedla Kowale oraz Mirowiec (z północy) Ulica Brücknera, w ciągu której leżą Mosty Jagiellońskie. Przy stopniu wybudowano przeprawę składającą się obecnie z czterech mostów drogowych – Mosty Jagiellońskie.
Miejsce w układzie funkcjonalnym Wrocław położony jest nad skanalizowanym odcinkiem rzeki Odra[7][8], co oznacza, że Stopień Wodny Zacisze jest jednym z całego ciągu stopni utrzymujących wymagany poziom wody na rzece[1]:
Szlak wodny prowadzący przez Stopień Wodny Zacisze jest drogą wodną, w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa, tj. rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie śródlądowych dróg wodnych – wykaz śródlądowych dróg wodnych; został on ujęty w wykazie śródlądowych dróg wodnych stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia[9], tzw. Odrzańska Droga Wodna, będąca elementem międzynarodowej drogi wodnej E–30[10]. Jest to główny szlak dla tej drogi wodnej, boczny szlak prowadzi przez Stopień Wodny Psie Pole[1]. Obiekty podstawoweObiekty podstawowe stopnia to obiekty utrzymujące odpowiedni, założony poziom piętrzenia na stopniu oraz realizujące inne, konkretne funkcje, do których dana budowla jest przeznaczona. Spad na stopniu dla normalnego poziomu piętrzenia wynosi: 3,1 dla śluzy; 2,3 m dla jazu – obecnie pozostaje wyłączony z eksploatacji[1].
Pozostałe obiekty  Wśród obiektów uzupełniających i towarzyszących zrealizowanych w obrębie stopnia wymienić należy[2]:
Uwagi
Przypisy
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Index:
pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve
