Szczaw kędzierzawy

Szczaw kędzierzawy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	rdestowate
Rodzaj	szczaw
Gatunek	szczaw kędzierzawy
	Nazwa systematyczna
	Rumex crispus L.; Sp.Pl.335, 1753
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Szczaw kędzierzawy (Rumex crispus L.) – gatunek rośliny z rodziny rdestowatych, o trudnym do ustalenia pochodzeniu. Zwyczajowo w niektórych okolicach nazywany kobylim szczawiem lub szczekajem. Aktualnie zasięg prawie kosmopolityczny. Naturalny obszar jego występowania to niemal cała Azja, Europa i Afryka Północna, rozprzestrzenił się też w obydwu Amerykach, w Australii, w Afryce, na wyspach Oceanu Indyjskiego^[3]. W Polsce gatunek pospolity^[4].

Morfologia

Pokrój: Wysokość do 100 (rzadko 150) cm, roślina naga, często czerwono nabiegła, przynajmniej łodyga.
Pęd: Silnie zdrewniałe, pionowe kłącze, z którego wyrasta kanciasta łodyga, często czerwono nabiegła.
Liście: Silnie kędzierzawe. Liście odziomkowe żywozielone, z ogonkiem rynienkowatym i blaszką 4-8 razy dłuższą niż szeroką. Liście łodygowe drobniejsze, wszystkie brzegiem faliste.
Kwiaty: Skupione w nibyokółkach. Działki okwiatu sercowate, zaostrzone lub zaokrąglone. Wewnętrzne listki okwiatu są prawie całobrzegie i posiadają duże guzki. Szypułka w górnej części wąskostożkowata.
Owoce: Trójgraniasty orzeszek o szerokości 1,5-1,8 mm.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Kwiaty przedprątne, wiatropylne^[5]. Chwast^[6] ruderalny, rzadziej na polach, często na łąkach i pastwiskach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Agropyro-Rumicion crispi, zespołu roślinności (Ass.) Ranunculo-Alopecuretum i gatunek wyróżniający dla związku zespołów (All.) Polygono-Chenopodion^[7]. Liczba chromosomów 2n = 50^[4].

Zmienność

Tworzy mieszańce z sz. błotnym, sz. domowym, sz. gajowym, sz. lancetowatym (R. x schreberi Hausskn.), sz. nadmorskim, sz. omszonym, sz. tępolistnym (R. x confinis Hausskn.), sz. skupionym, sz. wodnym, sz. żółtym i in.^[4].

Zastosowanie

Roślina lecznicza : Dawniej stosowany jako roślina lecznicza w leczeniu biegunek.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
↑ ^a ^b ^c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
↑ Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976, s. 42.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).

[3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].

[klucz-4] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[5] Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.

[6] Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976, s. 42.

[7] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]