|
Tom Courtenay
Sir Thomas Daniel (Tom) Courtenay (ur. 25 lutego 1937 w Kingston upon Hull) – brytyjski aktor teatralny i filmowy. Laureat Nagrody BAFTA za najlepszy debiut aktorski w roli Colina Smitha w filmie Samotność długodystansowca (1962). Nominowany do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego za rolę Paszy Antipowa w filmie Doktor Żywago (1965) i dla najlepszego aktora pierwszoplanowego jako Norman w dramacie Garderobiany (1983)[1]. W lutym 2001 królowa Elżbieta II nadała mu szlachectwo za 40 lat pracy w kinie i teatrze. Jest doktorem honoris causa Uniwersytetu w Hull[2]. ŻyciorysPoczątkiUrodził się w Kingston upon Hull[3], w hrabstwie East Riding of Yorkshire, jako syn Annie Elizy (z domu Quest) i Thomasa Henry’ego Courtenay, malarza łodzi w dokach rybnych w Hull[4]. Uczęszczał do Kingston High School[5], a następnie studiował język angielski na University College London, gdzie nie uzyskał dyplomu[6]. Następnie studiował teatr w Royal Academy of Dramatic Art w Londynie[5]. KarieraPo raz pierwszy trafił na mały ekran jako osoba na ulicy w dramacie BBC Bez miłości (Without Love, 1956) z Billie Whitelaw. Występował na scenie w The Old Vic w przedstawieniach: Mewa Antona Czechowa (1960)[7] jako Konstanty Gawryłowicz Trieplew, Henryk IV, część 1 (1961) w roli Henry’ego Percy’ego i Wieczór Trzech Króli (1961) jako Feste. Wkrótce został obsadzony w tytułowej roli w dramacie Szeregowy Potter (Private Potter, 1962) na podstawie scenariusza Ronalda Harwooda. Za kreację Colina Smitha w dramacie sportowym Tony’ego Richardsona Samotność długodystansowca (The Loneliness of the Long Distance Runner, 1962) wg opowiadania Alana Sillitoe otrzymał Nagrodę BAFTA za najbardziej obiecujący pierwszoplanowy debiut aktorski i nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mar del Plata dla najlepszego aktora[8]. Jako Billy Fisher w komediodramacie Johna Schlesingera Billy kłamca (Billy Liar, 1963) zdobył nominację do Nagrody BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[8]. Jak trafnie zauważył jeden z krytyków, w rolach tych aktor „o szerokiej, gapiowatej twarzy bezlitośnie karykaturował pseudobuntownicze gesty rówieśników, odmawiając im realnego znaczenia”[9]. Rola szeregowca Arthura Hampa w Josepha Loseya Za króla i ojczyznę (King & Country, 1964) przyniosła mu Puchar Volpiego dla najlepszego aktora na 25. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji[8]. W 1977 debiutował na Broadwayu w roli Simona w spektaklu Inaczej zaangażowany[10], za którą był nominowany do Tony Award[11]. Triumfalnie powrócił do kina grając postać asystenta tyrańskiego kierownika grupy teatralnej w uznanym dramacie Garderobiany (The Dresser, 1983), za którą został uhonorowany Złotym Globem dla najlepszego aktora i był nominowany do Oscara. W serialu Kroniki młodego Indiany Jonesa (1995) zagrał polskiego antropologa Bronisława Malinowskiego. W 2008 przyjął rolę Williama Dorrita w telewizyjnej adaptacji powieści Karola Dickensa Mała Dorrit (Little Dorrit)[12][13]. Życie prywatneW 1964 był związany z Natalie Wood[14]. 12 stycznia 1973 ożenił się z Cheryl Kennedy. W 1982 doszło do rozwodu. W sierpniu 1988 zawarł związek małżeński z Isabel Crossley. Filmografia
Nagrody
Przypisy
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba): |
||||||||||||||||||||||||||||||||
