Share to:

 

Ernest Borgnine

Ernest Borgnine
Ilustracja
Ernest Borgnine (1962)
Imię i nazwisko

Ermes Effron Borgnino

Data i miejsce urodzenia

24 stycznia 1917
Hamden

Data i miejsce śmierci

8 lipca 2012
Los Angeles

Zawód

aktor

Współmałżonek

Rhoda Kemins
(1949–1958; rozwód)
Katy Jurado
(1959–1963; rozwód)
Ethel Merman
(1964; rozwód)
Donna Granucci
(1965–1972; rozwód)
Tova Borgnine
(1973–2012; jego śmierć)

Lata aktywności

1947–2012

Odznaczenia
Medal za Dobre Zachowanie Marynarki Wojennej (USA) Medal Amerykańskiej Służby Obronnej Medal Kampanii Amerykańskiej (USA) Medal Kampanii Azji-Pacyfiku (USA) Medal Zwycięstwa w II Wojnie Światowej (USA)
Faksymile

Ernest Borgnine, właśc. Ermes Effron Borgnino[1] (ur. 24 stycznia 1917 w Hamden, zm. 8 lipca 2012 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w melodramacie Marty (1955)[2].

8 lutego 1960 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6324 Hollywood Boulevard[3][4].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Hamden w stanie Connecticut w rodzinie włoskich imigrantów[5]. Jego matka Anna (z domu Boselli; 1894 - ok. 1949)[6] pochodziła z Carpi, niedaleko Modeny, a jego ojciec Camillo Borgnino (1891–1975)[7] pochodził z Ottiglio niedaleko Alessandrii. Rodzice Borgnine rozstali się, gdy miał dwa lata, a następnie mieszkał z matką we Włoszech przez około cztery i pół roku. W 1923 jego rodzice pogodzili się, nazwisko rodziny zostało zmienione z Borgnino na Borgnine, a jego ojciec zmienił imię na Charles. Borgnine miał młodszą siostrę, Evelyn Borgnine Velardi (1925–2013). Rodzina osiedliła się w New Haven w Connecticut, gdzie Borgnine ukończył James Hillhouse High School[8]. Dorastając, uprawiał sport. Był weteranem II wojny światowej – do US Navy wstąpił w 1935, tuż po ukończeniu szkoły średniej. W marynarce służył do 1945[9].

Kariera

Studiował aktorstwo w Randall School of Drama w Hartford, a następnie związał się z Barter Theatre w Abingdon w Wirginii[10]. W 1947 otrzymał swoją pierwszą rolę w spektaklu State of the Union. Jego następną rolą była rola dżentelmena w przedstawieniu Tennessee Williamsa Szklana menażeria. W 1949 wyjechał do Nowego Jorku, gdzie zadebiutował na Broadwayu w roli pielęgniarza w sztuce Mary Chase Harvey, a w 1952 wystąpił jako Nelson w komedii fantasy Mrs. McThing[11] z Helen Hayes.

W Hollywood pojawił się w 1951. Pierwszą ważną rolę zagrał w filmie Stąd do wieczności (1953) w reżyserii Freda Zinnemanna. Choć grywał przeważnie role drugoplanowe, to pozostaje jednym z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych aktorów amerykańskich. Stworzył szereg pamiętnych kreacji, m.in. w tak głośnych filmach jak Czarny dzień w Black Rock (1955), Parszywa dwunastka (1967), Dzika banda (1969), Tragedia „Posejdona” (1972) czy Ucieczka z Nowego Jorku (1981).

Do ostatnich chwil życia aktywnie pracował, pojawiając się na ekranie, głównie w produkcjach telewizyjnych.

Zmarł 8 lipca 2012 w szpitalu w Los Angeles w wieku 95 lat>[12]. Bezpośrednią przyczyną zgonu była niewydolność nerek[13].

Życie prywatne

Był pięciokrotnie żonaty:

  • Rhoda Kemins (od 1949 do 1958, rozwód) – córka Gina (ur. 1952)
  • Katy Jurado (od 1959 do 1963, rozwód)
  • Ethel Merman (1964 – małż. trwało 32 dni, rozwód)
  • Donna Rancourt (od 1965 do 1972, rozwód) – troje dzieci: syn Christopher (ur. 1969) oraz córki: Sharon (ur. 1965) i Diana (ur. 1970)
  • Tova Traesnaes (ur. 1941, byli małżeństwem od 24 lutego 1973)

Filmografia

Z Betsy Blair w filmie Marty (1955)
Z Katy Jurado na planie filmu Złoczyńcy (1958)
Borgnine z nagrodą Oscara, w towarzystwie Grace Kelly (1956)
Ernest Borgnine (2006)

Nagrody

Rok Nagroda Kategoria Film
1956 Złoty Glob Najlepszy aktor w filmie dramatycznym Marty (1955)
Nagroda BAFTA Najlepszy aktor
Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy
National Board of Review Najlepszy aktor
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych Najlepszy aktor
1959 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno Najlepszy aktor Pułapka na króliki (1959)
2011 Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych za całokształt twórczości

Przypisy

  1. Personalidade: Ernest Borgnine (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2019-07-18]. (port.).
  2. Ernest Borgnine Awards. AllMovie. [dostęp 2021-05-22]. (ang.).
  3. Ernest Borgnine. Walk of Fame. [dostęp 2025-01-25]. (ang.).
  4. Dennis McLellan, Hollywood Star Walk: Ernest Borgnine, „Los Angeles Times”, 9 lipca 2012 [dostęp 2025-01-25] (ang.).
  5. Sandra Brennan: Ernest Borgnine Biography. AllMovie. [dostęp 2021-05-23]. (ang.).
  6. Contessa Anna-Maria de Boselli. Geni. [dostęp 2019-07-18]. (ang.).
  7. Charles Borgnine. Geni. [dostęp 2019-07-18]. (ang.).
  8. Ernest Borgnine Biography. Film Reference. [dostęp 2021-05-23]. (ang.).
  9. Ernest Borgnine, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-05-23] (ang.).
  10. Ernest Borgnine Biography (1917-2012). Cowboys and Indians. [dostęp 2019-07-18]. (ang.).
  11. Ernest Borgnine. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-05-18]. (ang.).
  12. Dennis McLellan, Ernest Borgnine dies at 95, „Los Angeles Times”, 8 lipca 2012 [dostęp 2025-01-25] (ang.).
  13. Anita Gates, Ernest Borgnine, Tough but Tender Actor, Is Dead at 95, „The New York Times”, 8 lipca 2012 [dostęp 2012-07-08] (ang.).

Bibliografia

  • Amerykańsko–włoski Ernesto. „Cinema Press Video”. nr 1 (IX), s. 46, styczeń 1998. Katowice: Agencja Wydawnicza „Domino”. 

Linki zewnętrzne

Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya