ปาทริส เอเมอรี ลูมูมบา (ฝรั่งเศส : Patrice Émery Lumumba ;[ c] นายกรัฐมนตรี สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก (ในเวลานั้นคือสาธารณรัฐคองโก ) ตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงกันยายน 1960 และเป็นผู้นำของขบวนการแห่งชาติคองโก (แอมแอนเซ) นับตั้งแต่ปี 1958 จนกระทั่งเสียชีวิตในเดือนมกราคม 1961 เขาเชื่อมั่นในชาตินิยมแอฟริกา และอุดมการณ์รวมกลุ่มแอฟริกา ลูมูมบาเป็นบุคคลที่มีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนผ่านคองโกจากอาณานิคมของเบลเยียมสู่การเป็นรัฐเอกราช
ไม่นานหลังคองโกได้รับเอกราชในปี 1960 ได้เกิดการก่อการกำเริบขึ้นในกองทัพ ถือเป็นจุดเริ่มต้นของวิกฤตการณ์คองโก ลูมูมบาได้ร้องขอให้สหรัฐและสหประชาชาติช่วยปราบปรามกลุ่มแบ่งแยกดินแดนกาต็องกา ซึ่งมีเบลเยียมหนุนหลังและนำโดยมออีซ ชอมเบ คำร้องขอของลูมูมบาถูกปฏิเสธเนื่องจากความแคลงใจในโลกตะวันตกว่าลูมูบามีแนวคิดสนับสนุนลัทธิคอมมิวนิสต์ ความแคลงใจนี้เพิ่มขึ้นอีกเมื่อลูมูมบาหันไปขอความช่วยเหลือจากสหภาพโซเวียต ซีไอเอ เรียกการขอความช่วยเหลือจากสหภาพโซเวียตนี้ว่า "การยึดครองตามแบบฉบับของลัทธิคอมมิวนิสต์"
หลังลูมูมบาถูกโค่นล้มจากการรัฐประหารที่นำโดยโมบูตู เซเซ เซโก เขาพยายามหลบหนีไปยังสตานเลวีล เพื่อร่วมกับกลุ่มผู้สนับสนุนในการจัดตั้งรัฐต่อต้านโมบูตูที่ชื่อสาธารณรัฐเสรีคองโก ลูมูมบาถูกเจ้าหน้าที่รัฐของโมบูตูจับกุมระหว่างทางไปสตานเลวีล เขาถูกเจ้าหน้าที่กาต็องกาประหารชีวิตต่อหน้าเจ้าหน้าที่และนายทหารจากกาต็องกาและเบลเยียม ศพเขาถูกโยนลงไปในหลุมตื้น ๆ แต่ต่อมาถูกขุดขึ้นและนำไปทำลายทิ้ง[ 3] สหรัฐ [ 3] [ 4]
African Studies Review ISSN 1555-2462 .Blommaert, Jan; Verschueren, Jef, บ.ก. (1991). The Pragmatics of International and Intercultural Communication ISBN 9789027285966 Bouwer, Karen (2010). Gender and Decolonization in the Congo: The Legacy of Patrice Lumumba ISBN 9780230110403 Bustin, Edouard (2001). "Reviewed Work: The Assassination of Lumumba by Ludo de Witte, Ann Wright, Renée Fenby". The International Journal of African Historical Studies . 34 (1): 177–185. doi :10.2307/3097312 . JSTOR 3097312 . Chronologie Internationale Documentation française . 1960. OCLC 186691838 .Covington-Ward, Yolanda (January 2012). "Joseph Kasa-Vubu, ABAKO, and Performances of Kongo Nationalism in the Independence of Congo" . Journal of Black Studies . 43 (1): 72–94. doi :10.1177/0021934711424491 . ISSN 0021-9347 . JSTOR 23215196 . S2CID 144014323 . De Groof, Matthias, บ.ก. (2020). Lumumba in the Arts Leuven University Press . ISBN 9789462701748 Dworkin, Ira (2017). Congo Love Song: African American Culture and the Crisis of the Colonial State ISBN 9781469632728 Ehmer, Kersten; Hindermann, Beate (2015). The School of Sophisticated Drinking: An Intoxicating History of Seven Spirits Greystone Books . ISBN 9781771641197 "La formation du premier gouvernement congolais". Courrier Hebdomadaire du CRISP (ภาษาฝรั่งเศส). Brussels: Centre de recherche et d'information socio-politiques. 70 (24): 1. 1960. doi :10.3917/cris.070.0001 . Gendebien, Paul-Henry (1967). L'intervention des Nations Unies au Congo. 1960-1964 ISBN 9783111504698 Gerard, Emmanuel; Kuklick, Bruce (2015). Death in the Congo: Murdering Patrice Lumumba . Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-72527-0 Gibbs, David N. (1 November 1991). The Political Economy of Third World Intervention: Mines, Money, and U.S. Policy in the Congo Crisis ISBN 9780226290713 De Goede, Meike J. (December 2015). "The Journal of Modern African Studies . 53 (4): 583–609. doi :10.1017/S0022278X15000786 . ProQuest 1729455898 . Goff, P., บ.ก. (2004). Identity and Global Politics: Empirical and Theoretical Elaborations ISBN 9781403980496 Gondola, Ch. Didier (2002). The History of Congo ISBN 9780313316968 ISSN 1096-2905 . Govender, Robert (1971). The Martyrdom of Patrice Lumumba OCLC 973704 . Hickner, Jamie Elizabeth (11 November 2011). Patrice Lumumba and the Black Freedom Movement OCLC 809633177 . Hoskyns, Catherine (1965). The Congo Since Independence: January 1960 – December 1961 . London: Oxford University Press. OCLC 414961 . Howe, Russell Warren (April 1968). "Man and Myth in Political Africa" . Foreign Affairs . Council on Foreign Relations. 46 (3): 584–598. doi :10.2307/20039326 . JSTOR 20039326 .Huskens, Gert; Goddeeris, Idesbald (2020). "Lumumba in the Hood: The Legacy of Patrice Lumumba in Rap Music since 1990" . ใน De Groof, Matthias (บ.ก.). Lumumba in the Arts . Leuven: Leuven University Press . ISBN 9789462701748 Jewsiewicki, Bogumil (1999). A Congo chronicle: Patrice Lumumba in urban art ISBN 9780945802259 Kanza, Thomas R. (1994). The Rise and Fall of Patrice Lumumba: Conflict in the Congo (expanded ed.). Rochester , Vermont: Schenkman Books, Inc. ISBN 978-0-87073-901-9 Mahoney, Richard D. (1983). JFK: Ordeal in Africa ISBN 978-0-19-503341-0 Mazrui, Ali A. (March 1968). "Thoughts on Assassination in Africa" . Political Science Quarterly . 83 (1): 40–58. doi :10.2307/2147402 . JSTOR 2147402 .McKown, Robin (1969). Lumumba: A Biography ISBN 9780385077767 OCLC 977145530 . Merriam, Alan P. (1961). Congo: Background of Conflict OCLC 424186 . Monaville, Pedro (January 2019). "The political life of the dead Lumumba: Cold War histories and the Congolese student left" . Africa . 89 (Supplement S1): S15–S39. doi :10.1017/S000197201800089X Mwakikagile, Godfrey (2014), Congo in the Sixties , ISBN 978-9987160365
Nzongola-Ntalaja, Georges (2014). Patrice Lumumba ISBN 9780821445068 O'Ballance, Edgar (1999). The Congo-Zaire Experience, 1960–98 ISBN 9780230286481 Olorunsola, Victor A. (1972). The Politics of Cultural Sub-nationalism in Africa OCLC 915692187 . Othen, Christopher (2015). Katanga 1960–63: Mercenaries, Spies and the African Nation that Waged War on the World ISBN 9780750965804 Stack, James (11 July 1964). "The Legacy of "Lumumbisme" (PDF) . The New African . London: 141–142. ISSN 0142-9345 . Tambwe, Eddie (2004). Recherches sur l'écrit au Congo-Kinshasa: essai de bibliologie ISBN 9782747560160 Thomas, Dominic Richard David (1996). New writings for new times: Nationalism in Congolese literature (PhD). Yale University. OCLC 82544441 . ProQuest 304305511 . Tödt, Daniel (2021). The Lumumba Generation: African Bourgeoisie and Colonial Distinction in the Belgian Congo ISBN 9783110709308 Vanderstraeten, Louis-François (1993). De la Force publique à l'Armée nationale congolaise: histoire d'une mutinerie, juillet 1960 ISBN 9782803101047 Willame, Jean-Claude (1990). Patrice Lumumba: la crise congolaise revisitée ISBN 9782865372706 Willame, Jean-Claude (1972). Patrimonialism and Political Change in the Congo ISBN 978-0-8047-0793-0 Williams, Susan (2021). White Malice : The CIA and the Covert Recolonization of Africa . New York: PublicAffairs. ISBN 978-1-5417-6829-1 de Witte, Ludo (2002). The Assassination of Lumumba ISBN 978-1-85984-410-6 Young, Crawford (2015). Politics in Congo: Decolonization and Independence ISBN 9781400878574 Young, Crawford (1966). "Post-Independence Politics in the Congo" . Transition . Indiana University Press (26): 34–41. doi :10.2307/2934325 . JSTOR 2934325 .JSTOR (ต้องรับบริการ)
