ยัญ

ยัญ หรือ ยญ (สันสกฤต: यज्ञ, อักษรโรมัน: yajña, แปลตรงตัว 'บูชายัญ') ในศาสนาฮินดูหมายถึงพิธีกรรมที่กระทำต่อหน้ากองไฟ ส่วนใหญ่มีมนตร์ประกอบ^[1] ยัญเป็นพิธีกรรมแบบพระเวท มีอธิบายอยู่ในส่วนพราหมณัมของพระเวท และในยชุรเวท^[2] พิธีกรรมพัฒนาขึ้นมาจากการเซ่นไว้และบวงสรวงแก่กองไฟ มาเป็นพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นการถวายบูชาแด่พระอัคนี^[1]

เนื้อหาในอุปนิษัทพระเวทส่วนที่เกี่ยวข้องกับยัญจะเรียกว่า "กรรมกัณฑ์" (ส่วนทำงาน) เพื่อให้แตกต่างจากส่วน "ญาณกัณฑ์" (ส่วนความรู้) การประกอบพิธียัญที่สมบูรณ์เป็นส่วนสำคัญหนึ่งของสำนักมิมังสาในปรัชญาฮินดู^[3] นอกจากนี้ยัญยังมีบทบาทสำคัญในพิธีกรรมเปลี่ยนผ่านของฮินดู เช่น งานแต่งงาน

ศัพทมูล

"ยญ" (สันสกฤต: यज्ञ, อักษรโรมัน: yajña) มีรากมาจากคำในภาษาสันสกฤต "ยช" (yaj) แปลว่า 'การยูชา ชื่นชม ยกย่อง เคารพ' ปรากฏในวรรณกรรมพระเวทยุคแรก อายุมากกว่า 2000 ปีก่อนริสต์กาล^[4]^[5] ในฤคเวท, ยชุรเวท (คำว่า "ยชุรเวท" ก็มาจากราก "ยช" เดียวกัน) และคัมภีร์อื่น ๆ ใช้คำว่ายัญหมายถึง "การบูชา การแสดงความเคารพ การสวดบูชา" ไปจนถึงความหมายเดียวกับ "การบูชายัญ" ในความหมายภาษาไทยปัจจุบัน^[4] ในวรรณกรรมยุคหลังพระเวท ยัญใช้เรียกพิธีกรรมใดก็ตามที่มีการประกอบพิธีในทางสัญลักษณ์^[4]

ในขณะที่ภาษาไทยปัจจุบัน "ยัญ" ดังที่ปรากฏในคำว่า "บูชายัญ" หมายถึง "การบูชาของพราหมณ์อย่างหนึ่ง การเซ่นสรวงด้วยวิธีฆ่าคนหรือสัตว์เป็นเครื่องบูชา"^[6]

อ้างอิง

↑ ^1.0 ^1.1 SG Nigal (1986), Axiological Approach to the Vedas, Northern Book, ISBN 978-8185119182, pages 80–81
↑ Laurie Patton (2005), The Hindu World (Editors: Sushil Mittal, Gene Thursby), Routledge, ISBN 978-0415772273, pages 38-39
↑ Randall Collins (1998), The Sociology of Philosophies, Harvard University Press, ISBN 978-0674001879, page 248
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 Monier Monier-Williams, Sanskrit English Dictionary, Oxford University Press, ISBN 978-8120831056 (Reprinted in 2011), pages 839-840
↑ Jack Sikora (2002), Religions of India, iUniverse, ISBN 978-0595247127, page 86
↑ พจนานุกรมแปล ไทย-ไทย ราชบัณฑิตยสถาน. บูชายัญ. เข้าถึงจาก Sanook Dictionary.

[nigal80-1] 1.0 ^1.1 SG Nigal (1986), Axiological Approach to the Vedas, Northern Book, ISBN 978-8185119182, pages 80–81

[2] Laurie Patton (2005), The Hindu World (Editors: Sushil Mittal, Gene Thursby), Routledge, ISBN 978-0415772273, pages 38-39

[3] Randall Collins (1998), The Sociology of Philosophies, Harvard University Press, ISBN 978-0674001879, page 248

[monier839-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 Monier Monier-Williams, Sanskrit English Dictionary, Oxford University Press, ISBN 978-8120831056 (Reprinted in 2011), pages 839-840

[sikora86-5] Jack Sikora (2002), Religions of India, iUniverse, ISBN 978-0595247127, page 86

[6] พจนานุกรมแปล ไทย-ไทย ราชบัณฑิตยสถาน. บูชายัญ. เข้าถึงจาก Sanook Dictionary.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]