ราชรัฐเจิ้ง

ราชรัฐเจิ้ง 郑国
806 ปีก่อนคริสตกาล–375 ปีก่อนคริสตกาล
แผนที่รัฐในสมัยราชวงศ์โจวรวมทั้งเจิ้ง
สถานะ	ราชรัฐ
เมืองหลวง	เจิ้ง (郑) ซินเจิ้ง (新郑)
ภาษาทั่วไป	ภาษาจีนโบราณ
กลุ่มชาติพันธุ์	ชาวฮั่วเซี่ย (华夏族)
ศาสนา	ลัทธิเต๋า, วิญญาณนิยม, การบูชาบรรพบุรุษ
การปกครอง	ราชาธิปไตย
กง (公)
• 806 – 771 ปีก่อนคริสตกาล	เจิ้งฮวนกง (郑桓公)
• 743 – 701 ปีก่อนคริสตกาล	เจิ้งจวงกง (郑庄公)
• 395 – 375 ปีก่อนคริสตกาล	เจิ้งคังกง (郑康公)
ประวัติศาสตร์
• พระเจ้าโจวเซฺวียน พระราชทานเขตปกครองให้ เจิ้งฮวนกง	806 ปีก่อนคริสตกาล
• ถูกพิชิตโดย รัฐหาน	375 ปีก่อนคริสตกาล
สกุลเงิน	方足布
เขตเวลา	UTC+8
ก่อนหน้า ถัดไป ราชวงศ์โจว รัฐหาน

ราชรัฐเจิ้ง
"เจิ้ง" รูปแบบอักษร (บนสุด) แบบดั้งเดิม, (กลาง) จีนตัวเต็ม, (ด้านล่าง) จีนตัวย่อ
อักษรจีนตัวเต็ม	鄭
อักษรจีนตัวย่อ	郑
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Zhèng

แคว้นเจิ้ง (จีนตัวย่อ: 郑国; จีนตัวเต็ม: 鄭國; พินอิน: Zhèng guó; 806 ปีก่อนคริสตกาล - 375 ปีก่อนคริสตกาล) เป็นรัฐประเทศราชของราชวงศ์โจว ซึ่งตั้งอยู่ในใจกลางของจีนโบราณในมณฑลเหอหนานยุคปัจจุบันบนที่ราบจีนตอนเหนือประมาณ 75 ไมล์ (121 กม.) ทางตะวันออกของเมืองหลวงของราชวงศ์ที่ลั่วหยาง เป็นราชรัฐที่มีอำนาจมากที่สุดในบรรดารัฐประเทศราชในตอนต้นของโจวตะวันออก (771–701 ปีก่อนคริสตศักราช) และเป็นราชรัฐแรกที่กำหนดประมวลกฎหมายอย่างชัดเจนในช่วงปลายปี 543 ปีก่อนคริสตศักราช ซึ่งผู้ก่อตั้งราชรัฐเจิ้งนี้ สืบเชื้อสายมาจากพระเจ้าโจวลี่แห่งราชวงศ์โจว^[1]

เจิ้งจวงกงด้วยความสามารถและกลยุทธ์อันยอดเยี่ยมทำให้ราชรัฐเจิ้งเป็นประเทศแรกที่เถลิงอำนาจขึ้นในยุควสันตสารท ดังนั้นจึงปรากฏคำว่า เจ้าผู้ครองแคว้นทั่วแผ่นดิน ล้วนแต่เป็นพวกเจิ้ง (天下诸侯，莫非郑党) บุคคลที่มีชื่อเสียง เช่น เจิ้งจวงกง (鄭莊公), จื่อชาน (子产), เลี่ยจื่อ(列子), จี้จ้ง (祭仲) เป็นต้น พระมหากษัตริย์แห่งราชรัฐเจิ้งใช้ แซ่ จี (姬), ซื่อ เจิ้ง (郑) ซึ่งได้ปกครองราชรัฐเจิ้งเป็นเวลากว่า 432 ปี และผ่านการปกครองโดยพระมหากษัตริย์รวมทั้งสิ้น 24 พระองค์ ทั้งหมด 28 รัชกาล^[2]

ราชรัฐเจิ้งก่อตั้งขึ้นในปีที่ 22 รัชสมัยพระเจ้าโจวเซฺวียน (806 ปีก่อนคริสตกาล) กษัตริย์องค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์โจวตะวันตก พระองค์ทรงพระราชทานเขตปกครองให้กับพระอนุชานามว่า "เจ้าฟ้าชายจีโหยว (王子姬友)" ซึ่งตั้งอยู่ภายในอาณาเขตของราชวงศ์โจว แถวมณฑลส่านซีบนแม่น้ำเว่ยทางตะวันออกของซีอาน เจ้าชายโหยว ซึ่งเป็นที่รู้จักในพระสมัญญนามว่าเจิ้งฮวนกง ยังรับราชการเป็นซือถู ภายใต้พระเจ้าโจวเซฺวียน^[3]。

ศัตรูตัวฉกาจที่สุดของราชรัฐเจิ้งก็คือรัฐหาน อย่างไรก็ตาม สถานะของราชรัฐเจิ้งยังคงประสบกับความขัดแย้งภายในเมื่อเจิ้งไอกง (郑哀公) ถูกสังหาร และรัฐหานบุกโจมตีราชรัฐเจิ้ง และสังหารเจิ้งโหยวกง (鄭幽公) ดังนั้นเหล่าข้าราชบริพารจึงยก เจ้าชายไต้ 公子骀 พระอนุชาของเจิ้งโหยวกง ขึ้นเป็นกษัตริย์ ซึ่งเป็นที่รู้จักในพระสมัญญนาม เจิ้งซวีกง (郑繻公)^[4]。

เมื่อเจิ้งซวีกงขึ้นปกครอง ทำให้สถานการณ์ในการทำสงครามกับรัฐหานก็ดีขึ้นช่วงระยะหนึ่ง

ในปีที่ 15 แห่งรัชกาลเจิ้งซวีกง รัฐหานได้เข้าโจมตีเจิ้งและยึดเมืองหยงชิวของเจิ้งได้

ในปีที่ 16 แห่งรัชกาลเจิ้งซวีกง รัฐหานก็พ่ายแพ้ให้กับราชรัฐเจิ้งที่ฟู้ซู๋ (负黍)

ในปีที่ 23 แห่งรัชกาลเจิ้งซวีกง ราชรัฐเจิ้งบุกปิดล้อมรัฐหานที่นครหยางตี่ (阳翟)

เมื่อ 375 ปีก่อนคริสตกาล ราชรัฐเจิ้งเกิดความขัดแย้งภายใน รัฐหานจึงบุกโจมตี ราชรัฐเจิ้งล้มสลาย^[5]

เจิ้งกั่วชีมู้ หมายถึงราชสกุลที่สืบเชื้อสายมาจากเจิ้งมู่กง^[6][7] ซึ่งได้แก่

• สกุลเหลียง (良氏) ：มีที่มาจากพระนามจื่อเหลียง ของเจ้าชายชวี่จี่ (公子去疾) ผู้สืบราชสกุล เช่น
  1.เจ้าชายเจ่อ (公孙辄)
  2.เหลียงเชียว（良宵)
  3.เหลียงจรื่อ（良止)

• สกุลกั่ว (国氏) ：มีที่มาจากพระนามจื่อกั่ว (子国) ของเจ้าชายฟา (公子发)，ผู้สืบราชสกุล เช่น
  1.จื่อช่าน (子产) หรือที่รู้จักกันในชื่อกงซุนเชียว (公孙侨) "เจ้าชายเชียว"

• สกุลซื่อ (驷氏) ：มีที่มาจากพระนามจื่อซื่อ (子驷) ของเจ้าชายเฟ่ย (公子騑)，ผู้สืบราชสกุล เช่น
  1.จื่อซี (子西) หรือที่รู้จักกันในชื่อกงซุนเซี้ย (公孙夏) "เจ้าชายเซี้ย"

• สกุลฮาน (罕氏)：มีที่มาจากพระนามจื่อฮาน (子罕) ของเจ้าชายซี่ (公子喜)，ผู้สืบราชสกุล เช่น กงซุนเซ่อจรือ 公孙舍之 "เจ้าชายเซ่อจรือ" และบุตรชายของเซ่อจรือ คือ ฮานฮู๋ (罕虎) กับฮานถุ่ย (罕魋)

• สกุลฟิง (丰氏)：มีที่มาจากพระนามจื่อเฟิง (子丰) หรือ ผิง (平) ผู้สืบราชสกุล เช่น
  1.กงซุนต้วน (公孙段) "เจ้าชายต้วน"
  2.เฟิงจวน (丰卷)

• สกุลโหย่ว (游氏)：มีที่มาจากพระนามจื่อโหย่ว (子游) ของเจ้าชายเอีย (公子偃)，ผู้สืบราชสกุล เช่น
  1.กงซุนไช้ (公孙虿) "เจ้าชายไช้"
  2.กงซุนชู๋ (公孙楚) "เจ้าชายชู๋"
  3.โหย่วพาน (游眅) หรือ จื่อหมิง（子明)
  4.โหย่วจี่ (游吉) หรือ จื่อต้าซู（子大叔）

• สกุลอิ้น (印氏)：มีที่มาจากพระนามจื่ออิ้น (子印)，其后为印氏，ผู้สืบราชสกุล เช่น
  1.กงซุนเฮยกง (公孙黑肱) "เจ้าชายเฮยกง" หรือ จื่อจาง（子张)
  2.อิ้นต้วน (印段)、หรือ อิ้นกุ๋ย (印癸)

เนื่องจากราชสกุลทั้งหมดนี้สืบเชื้อสายมาจากเจิ้งมู่กง ทั้งเจ็ดตระกูลนี้จึงเรียกรวมกันว่า สัปตปูชา หรือ ชีมู่ (七穆) ซึ่งราชสกุลเหล่านี้ได้ผลัดกันเข้าควบคุมอำนาจทางการทหารและการเมืองของราชรัฐเจิ้งจากเจิ้งเซียงกง (郑襄公) เพื่อที่จะกลายเป็นผู้มีอำนาจที่แท้จริงของราชรัฐเจิ้ง บางครั้งถูกเรียกอย่างเสียดสีว่า ซานฮวนแห่งรัฐลู่ (鲁国的三桓)^[8]

^{[1][2][3] [4] [5] [6] [7] [8]}

1. ↑ Creel, Herrlee G. (1970). The Origins of Statecraft in China. ISBN 0-226-12043-0.
2. ↑ Walker, Richard Lewis (1953-01-01). The Multi-state System of Ancient China. Beijing.
3. ↑ Theobald, Ulrich (2018-11-01). "The Regional State of Zheng 鄭". China Knowledge. สืบค้นเมื่อ 2021-09-23.
4. ↑ Knechtges, David R. & Chang, Taiping, บ.ก. (2014-09-22). Ancient and Early Medieval Chinese Literature: A Reference Guide, Part Three & Four. Vol. 3 & 4. LeidenꞏBoston: BRILL. pp. 2233–2234. ISBN 978-90-04-27185-2.
5. ↑ Robert E. Harrist (2008). The landscape of words: stone inscriptions from early and medieval China. University of Washington Press. pp. 103, 117–118. ISBN 9780295987286.
6. ↑ Chen, Jinhua (2007-05-11). Philosopher, Practitioner, Politician: the Many Lives of Fazang (643-712). BRILL. p. 146. ISBN 978-90-474-2000-2.
7. ↑ Han Si (2008). A Chinese word on image: Zheng Qiao (1104-1162) and his thought on images. Acta Universitatis Gothoburgensis. pp. 31, 266. ISBN 978-91-7346-607-3.
8. ↑ The Journal of the International Association of Buddhist Studies. International Association of Buddhist Studies. 1999. pp. 42, 39, 90.