สวันเตอ แพบู (สวีเดน : Svante Pääbo , ออกเสียง: [ˈsvânːtɛ̂ ˈpʰɛ̌ːbʊ̂] ;[ 3] เกิด 20 เมษายน 1955) เป็นนักพันธุศาสตร์ ชาวสวีเดนและผู้ได้รับรางวัลโนเบลซึ่งเชี่ยวชาญด้านพันธุศาสตร์วิวัฒนาการ [ 4] เขาเป็นหนึ่งในผู้ริเริ่มสาขาวิชาพันธุศาสตร์บรรพชีวิน และมีผลงานโดดเด่นเกี่ยวกับจีโนมของนีแอนเดอร์ทาล[ 5] [ 6] เขาเป็นหัวหน้าภาคคนแรกและผู้ก่อตั้งภาคพันธุศาสตร์ สถาบันมานุษยวิทยาวิวัฒนาการมัคส์ พลังค์ ในไลพ์ซิช ประเทศเยอรมนี ตั้งแต่ปี 1997[ 7] [ 8] [ 9] นอกจากนี้เขายังเป็นศาสตราจารย์ประจำสถาบันวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีโอกินาวะ ประเทศญี่ปุ่น[ 10]
ในปี 2022 เขาได้รับรางวัลโนเบลสาขาแพทยศาสตร์หรือสรีรวิทยา "จากการค้นพบจีโนมของโฮมินินที่สูญพันธุ์ไปแล้ว และวิวัฒนาการของมนุษย์"[ 11] [ 12]
ชีวิตช่วงต้นและการศึกษา
แพบูเกิดที่สต็อกโฮล์ม ประเทศสวีเดน มารดาเป็นนักเคมีชาวเอสโตเนียชื่อ การิน แปโบ (Karin Pääbo )[ 5] บิดาเป็นนักชีวเคมีชื่อ ซือเนอ แบร์ยสเตริม [ 5] ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์ร่วมกับเบ็งต์ อี. ซอมูเอิลซ็อน และจอห์น อาร์. เวน เมื่อปี 1982[ 13]
เขาจบการศึกษาปริญญาเอก จากมหาวิทยาลัยอุปซอลา ในปี 1986 ด้วยวิทยานิพนธ์เรื่องการค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับวิธีทางที่โปรตีน E19 ของอะดีโนไวรัส กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน [ 14]
ชีวิตส่วนตัว
ในหนังสือชื่อ Neanderthal Man: In Search of Lost Genomes ซึ่งแพบูจัดพิมพ์ในปี 2014 เขาระบุว่าเขารักร่วมสองเพศ อย่างเปิดเผย เขาเคยเข้าใจว่าตัวเองเป็นเกย์ มาตลอด จนกระทั่งพบกับลินดา วิจิลันต์ นักบรรพชีวินวิทยาชาวอเมริกัน และ "เสน่ห์แบบแมน ๆ" ของวิจิลันต์ดึงดูดใจเขา ทั้งคู่มีผลงานตีพิมพ์ร่วมกันหลายชิ้น สมรสกันและมีลูกด้วยกันสองคน ปัจจุบันอาศัยอยู่ด้วยกันในไลพ์ซิช [ 15] [ 6]
อ้างอิง
↑ "Professor Svante PÄÄBO | Jeantet" . 1 October 2017. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 16 May 2021. สืบค้นเมื่อ 16 October 2021 .
↑ "Svante Paabo" . London: Royal Society . 2016. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 29 April 2016. One or more of the preceding sentences incorporates text from the royalsociety.org website where: "All text published under the heading 'Biography' on Fellow profile pages is available under Creative Commons Attribution 4.0 International License ." --"Royal Society Terms, conditions and policies" . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ September 25, 2015. สืบค้นเมื่อ 2016-03-09 .{{cite web }}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown (ลิงก์ )
↑ Lena Nordlund, Annlouise Martin (Producers) (14 August 2014). Svante Pääbo (MP3) (Radio). Sveriges Radio . เหตุการณ์เกิดขึ้นที่ 1:15. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 October 2022. สืบค้นเมื่อ 2 May 2018 .
↑ ดรรชนีผลงานตีพิมพ์โดย สวันเตอ แพบู บนกูเกิล สกอลาร์
↑ 5.0 5.1 5.2 Kolbert, Elizabeth . "Sleeping with the Enemy: What happened between the Neanderthals and us?" . The New Yorker . No. 15 & 22 August 2011. pp. 64–75. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 July 2022. สืบค้นเมื่อ 23 November 2021 .
↑ 6.0 6.1 Pääbo, Svante (2014). Neanderthal Man: In Search of Lost Genomes . Basic Books. ISBN 978-0-465-02083-6 .
↑ Gitschier, J. (2008). "Imagine: An Interview with Svante Pääbo" . PLOS Genetics . PLOS . 4 (3): e1000035. doi :10.1371/journal.pgen.1000035 . PMC 2274957 . PMID 18369454 .
↑ Zagorski, N. (2006). "Profile of Svante Pääbo" . Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America . 103 (37): 13575–13577. Bibcode :2006PNAS..10313575Z . doi :10.1073/pnas.0606596103 . PMC 1564240 . PMID 16954182 .
↑ "Svante Paabo at the Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology" . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 19 July 2011. สืบค้นเมื่อ 27 July 2011 .
↑ "Svante Pääbo" . OIST Groups . 29 April 2020. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 24 October 2021. สืบค้นเมื่อ 3 October 2022 .
↑ "Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2022" . เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 October 2022. สืบค้นเมื่อ 3 October 2022 .
↑ Grover, Natalie; Pollard, Niklas; Ahlander, Johan (3 October 2022). "Swedish geneticist wins Nobel medicine prize for decoding ancient DNA" . Reuters . เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 October 2022. สืบค้นเมื่อ 3 October 2022 .
↑ Peter Forbes (20 February 2014) Neanderthal Man: In Search of Lost Genomes by Svante Pääbo – review เก็บถาวร 1 ธันวาคม 2021 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
↑ Pääbo, Svante (1986). How the E19 protein of adenoviruses modulates the immune system (วิทยานิพนธ์ PhD). Uppsala University. ISBN 9155419216 . OCLC 16668494 . เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 October 2022. สืบค้นเมื่อ 22 December 2016 .
↑ Powledge, Tabitha M. (6 March 2014). "Sexy Science: Neanderthals, Svante Pääbo and the story of how sex shaped modern humans" . Genetic Literary Project. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 November 2021. สืบค้นเมื่อ 3 August 2019 .
แหล่งข้อมูลอื่น
พ.ศ. 2444-2468 (ค.ศ. 1901-1925) พ.ศ. 2469-2493 (ค.ศ. 1926-1950) พ.ศ. 2494-2518 (ค.ศ. 1951-1975) พ.ศ. 2519-2543 (ค.ศ. 1976-2000) พ.ศ. 2544-2568 (ค.ศ. 2001-2025)
นานาชาติ ประจำชาติ วิชาการ อื่น ๆ