Share to:

 

อำเภอเสนางคนิคม

อำเภอเสนางคนิคม
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Senangkhanikhom
พระเจดีย์ศรีเกาะแก้วรัตนมงคลเสนางคนิคม
พระเจดีย์ศรีเกาะแก้วรัตนมงคลเสนางคนิคม
คำขวัญ: 
เมืองสองนาง เด่นดังข้าวจี่
ดีล้ำพลุตะไล ผ้าไหมลายขิด
วิจิตรภูโพนทอง ชื่อก้องกลองยาว
แผนที่จังหวัดอำนาจเจริญ เน้นอำเภอเสนางคนิคม
แผนที่จังหวัดอำนาจเจริญ เน้นอำเภอเสนางคนิคม
พิกัด: 16°2′18″N 104°40′12″E / 16.03833°N 104.67000°E / 16.03833; 104.67000
ประเทศ ไทย
จังหวัดอำนาจเจริญ
พื้นที่
 • ทั้งหมด526.0 ตร.กม. (203.1 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2565)
 • ทั้งหมด40,614 คน
 • ความหนาแน่น77.21 คน/ตร.กม. (200.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 37290
รหัสภูมิศาสตร์3705
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอเสนางคนิคม หมู่ที่ 3 ตำบลเสนางคนิคม อำเภอเสนางคนิคม จังหวัดอำนาจเจริญ 37290
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เสนางคนิคม [เส-นาง-คะ-นิ-คม][1] เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดอำนาจเจริญ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเสนางคนิคมมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

ประวัติ

"เสนางคนิคม" มีตำนานเล่าว่า มีชาวภูไทอพยพมาตั้งหมู่บ้านขึ้นใหม่ มีครอบครัวของชาวภูไทครอบครัวหนึ่งมีบุตรสาวงาม 2 คนชื่อว่า พิมพาและมาลา ซึ่งเป็นที่หมายปองของหนุ่มในหมู่บ้านและหมู่บ้านใกล้เคียงต่างหลั่งไหลมายลโฉม บ้านนี้จึงมีชื่อเรียกว่า “หมู่บ้านส่องนาง” หรือ “สองนาง” ต่อมาความทราบถึงเจ้าเมืองจึงให้นำตัวเข้าเฝ้าและเจ้าเมืองได้ประทานรางวัลให้ โดยยกหมู่บ้านขึ้นเป็นเมือง “เสียนาง” คำว่าเสียนางตรงกับคำอีสานภูไทว่า เสนาง จึงเรียก เสนาง  มาจนทุกวันนี้ เมืองเสนางคนิคมขึ้นอยู่กับจังหวัดอุบลราชธานี เมื่อ พ.ศ. 2388 ในรัชกาลที่ 3 โดยมีพระศรีสุราช เมืองตะโปนเป็นผู้รักษาเมือง เมื่อ พ.ศ. 2455 กระทรวงมหาดไทยได้ยุบอำเภอเสนางคนิคมลงเป็น กิ่งอำเภอเสนางคนิคม[2] จนถึงพ.ศ. 2460 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น กิ่งอำเภอหนองทับม้า[3] สุดท้ายในปี พ.ศ. 2465 กิ่งอำเภอหนองทับม้าได้ลดฐานะเหลือเพียงตำบลหนองทับม้า[4] ขึ้นกับอำเภออำนาจเจริญ ต่อมาตำบลหนองทับม้าได้เปลี่ยนแปลงชื่อเป็น ตำบลเสนางคนิคม ดังเดิม ในปี พ.ศ. 2482[5]

เมื่อท้องที่แถบนี้มีราษฎรเข้ามาจับจองพื้นที่อาศัยและทำกินอยู่มากขึ้น จึงเริ่มแบ่งเขตการปกครองในปี พ.ศ. 2509 ได้แยกพื้นที่บางส่วนของตำบลนาวังและตำบลเสนางคนิคม ตั้งเป็น ตำบลไร่สีสุก[6] และตั้งตำบลหนองไฮ แยกออกจากตำบลโพนทองและตำบลคึมใหญ่[7] จนถึงปี พ.ศ. 2516 ได้แยกบางส่วนของตำบลนาวัง ตั้งเป็น ตำบลนาเวียง[8] การที่ตำบลเสนางคนิคม ตำบลโพนทอง และทั้ง 3 ตำบลที่ถูกจัดตั้งขึ้นมาใหม่นี้มีพื้นที่รวมกันกว้างขวางและอยู่ห่างไกลจากที่ทำการอำเภออำนาจเจริญในขณะนั้น ทำให้ราษฎรไปติดต่อราชการได้รับความลำบากในการเดินทาง วันที่ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2518 ทางราชการจึงประกาศแยกท้องที่ 5 ตำบล คือ ตำบลเสนางคนิคม ตำบลโพนทอง ตำบลไร่สีสุก ตำบลนาเวียง และตำบลหนองไฮ จัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอเสนางคนิคม[9]

เสนางคนิคมมีฐานะเป็นกิ่งอำเภอได้ 7 ปี ทางราชการได้เห็นว่าท้องที่มีความกว้างขวาง มีชุมชนและชุมนุมการค้าหนาแน่น มีสภาพเจริญขึ้นกว่าเดิมมาก สมควรยกฐานะเป็นอำเภอเสนางคนิคม ในวันที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2526[10] ต่อมาในปี พ.ศ. 2536 ได้ตั้ง ตำบลหนองสามสี โดยแบ่งพื้นที่บางส่วนมาจากตำบลไร่สีสุก[11]

จังหวัดอุบลราชธานีได้แยกพื้นที่อำเภออำนาจเจริญที่มีประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนานจากการค้นพบแหล่งชุมชนโบราณ โบราณสถาน และโบราณวัตถุตามที่กรมศิลปากรค้นพบและสันนิษฐานไว้ตามหลักฐานทางโบราณคดี (ใบเสมาอายุราวพันปี) และได้ตั้งเป็นเมืองมานานหลายร้อยปี ได้รับการจัดตั้งขึ้นเป็นจังหวัดเมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2536 ซึ่งพร้อมกับจังหวัดหนองบัวลำภูและจังหวัดสระแก้ว เนื่องจากรัฐบาลมีนโยบายในการกระจายอํานาจมายังส่วนภูมิภาค เพื่อประโยชน์ในด้านการปกครอง การให้บริการของรัฐ การอํานวยความสะดวกแก่ประชาชน การส่งเสริมให้ท้องที่เจริญยิ่งขึ้น ตลอดจนเพื่อความมั่นคงของชาติ ประกอบกับจังหวัดอุบลราชานีมีอาณาเขตกว้างขวางและมีพลเมืองมาก จึงเห็นสมควรแยกบางอําเภอ ตั้งขึ้นเป็นจังหวัด จึงแยกอำเภออำนาจเจริญ อำเภอชานุมาน อำเภอปทุมราชวงศา อำเภอพนา อำเภอเสนางคนิคม อำเภอหัวตะพาน และกิ่งอำเภอลืออำนาจ ตั้งเป็น จังหวัดอำนาจเจริญ[12] เสนางคนิคมจึงมีฐานะเป็นอำเภอในจังหวัดอำนาจเจริญจนถึงปัจจุบัน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเสนางคนิคมแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 6 ตำบล 55 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ อักษรไทย อักษรโรมัน จำนวนหมู่บ้าน จำนวนประชากร
(ธันวาคม 2565)[13]
1. เสนางคนิคม Senangkhanikhom
15
12,372
2. โพนทอง Phon Thong
10
5,555
3. ไร่สีสุก Rai Si Suk
9
5,265
4. นาเวียง Na Wiang
9
6,663
5. หนองไฮ Nong Hai
9
6,501
6. หนองสามสี Nong Sam Si
6
4,307

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเสนางคนิคมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลเสนางคนิคม ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเสนางคนิคม
  • เทศบาลตำบลสิริเสนางค์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเสนางคนิคม (นอกเขตเทศบาลตำบลเสนางคนิคม)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลโพนทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนทองทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลไร่สีสุก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไร่สีสุกทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนาเวียง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาเวียงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองไฮ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองไฮทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองสามสี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองสามสีทั้งตำบล

อ้างอิง

  1. ราชบัณฑิตยสถาน. อ่านอย่างไร และ เขียนอย่างไร ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 22. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2557, หน้า 55.
  2. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เลิกและยุบอำเภอต่างๆ ในมณฑลอุบลลงเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 29 (0 ง): 982–983. วันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2455
  3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. วันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2460
  4. "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลอุบลราชธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (0 ก): 486–500. วันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2465
  5. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ก): 354–363. วันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2482
  6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภออำนาจเจริญ จังหวัดอุบลราชธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 83 (88 ง): 3045–3049. วันที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2509
  7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอพิบูลมังสาหาร อำเภอยโสธร อำเภออำนาจเจริญ จังหวัดอุบลราชธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 83 (99 ง): 3316–3323. วันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2509
  8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่นแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภออำนาจเจริญ อำเภอบุณฑริก และอำเภอพนา จังหวัดอุบลราชธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (112 ง): 2738–2748. วันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2516
  9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภออำนาจเจริญ จังหวัดอุบลราชธานี ตั้งเป็นกิ่งอำเภอเสนางคนิคม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 92 (259 ง): 3179. วันที่ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2518
  10. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเทพสถิต อำเภอวังน้ำเย็น อำเภอเนินมะปราง อำเภอสวนผึ้ง และอำเภอเสนางคนิคม พ.ศ. ๒๕๒๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (50 ก): (ฉบับพิเศษ) 10–12. วันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2526
  11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอเสนางคนิคม อำเภอพนา และอำเภอสำโรง จังหวัดอุบลราชธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (5 ง): (ฉบับพิเศษ) 92–99. วันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2536
  12. "พระราชบัญญัติตั้งจังหวัดอำนาจเจริญ พ.ศ. ๒๕๓๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (125 ก): (ฉบับพิเศษ) 4–6. วันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2536
  13. "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.
Kembali kehalaman sebelumnya