ฆวน เอโบ โมราเลส ไอมา (สเปน : Juan Evo Morales Ayma ) เป็นอดีตประธานาธิบดี ของประเทศโบลิเวีย เป็นคนแรกในประวัติศาสตร์ของโบลิเวียที่ผู้นำประเทศเป็นชนพื้นเมืองหรืออินเดียนแดง โมราเลสเข้ารับตำแหน่งตั้งแต่ปี ค.ศ. 2006 จากการเลือกตั้งของโบลิเวีย เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม ค.ศ. 2005 ด้วยคะแนนเสียงร้อยละ 53.7 ในระหว่าง 2 ปีครึ่งหลังดำรงตำแหน่ง เขาได้รับความนิยมสูงมากถึง 2 ใน 3 และได้รับเลือกต่ออีกสมัยในปี ค.ศ. 2009 ด้วยคะแนนเสียงร้อยละ 63 โมราเลสเป็นนักการเมือง ซ้ายจัด เน้นนโยบายสังคมนิยม ได้แก่ การปฏิรูปที่ดิน แปรรูปองค์กรอุตสาหกรรมต่าง ๆ ให้เป็นของรัฐ ต่อต้านทุนนิยมเสรีและสหรัฐอเมริกา
เอโบ โมราเลส เป็นชาวเมสติโซ เกิดวันที่ 26 ตุลาคม ค.ศ. 1959 มีเชื้อสายอินเดียนแดงชาวไอมารา เกิดในชนชั้นกรรมกร ทำงานเป็นแรงงานหลากหลาย ตั้งแต่การเป็นคนเลี้ยงฝูงยามา (llama), รับจ้างเป่าทรัมเป็ต , วิ่งมาราธอนล่าเงินรางวัล, รับจ้างก่อกำแพงด้วยอิฐ, เป็นผู้ฝึกทีมฟุตบอล และเป็นเกษตรกรปลูกโคคา เขาสำเร็จการศึกษาแค่ระดับมัธยมศึกษา ภายในประเทศ
ราวปี ค.ศ. 1985 โมราเลสได้รับเลือกให้เป็นเลขาธิการสหภาพเกษตรกรโคคาโบลิเวีย โดยปัจจุบันยังอยู่ตำแหน่งนี้ เขากลายเป็นผู้นำขบวนการเกษตรกรต่อต้านสหรัฐอเมริกาและรัฐบาล เมื่อไร่โคคาของเขาถูกทหารทำลายล้างภายใต้การหนุนหลังจากสหรัฐอเมริกาที่ต้องการปราบปรามการผลิตโคเคน ทั้ง ๆ ในโบลิเวียยุคนั้น ที่โคคาเป็นพืชเศรษฐกิจที่ใช้เคี้ยวและใช้ชงชา ดื่มกันทั่วไป ตั้งแต่นั้นมาเขาผันตัวเองมาเล่นการเมืองเต็มตัว[ 3]
โมราเลสกับลูลา ประธานาธิบดีของบราซิล เมื่อปี ค.ศ. 2006 เริ่มดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีตั้งแต่ปี ค.ศ. 2006 หลังจากนั้นไม่กี่เดือน เขาเดินหน้ายึดกิจการน้ำมัน และก๊าซธรรมชาติ ของต่างชาติในโบลิเวียกลับคืนมาเป็นของชาติ สร้างความตกตะลึงให้แก่บรรดานายทุน-บรรษัทข้ามชาติน้ำมัน ที่กำลังจะสูญเสียผลประโยชน์ขนานใหญ่จากกิจการน้ำมันในโบลิเวีย รวมไปถึงประเทศเสรีนิยม ทั่วโลกที่มุ่งเดินหน้าแปรรูปรัฐวิสาหกิจ หรือโอนกิจการของชาติให้ไปอยู่ในตลาดทุนที่เสรีมากขึ้น
เอโบ โมราเลส กล่าวถึงเหตุผลเบื้องหลังความยากจนของประชาชนในประเทศของตนว่า "เป็นผลมาจากการเอารัดเอาเปรียบ การฉกฉวยผลประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ ที่โบลิเวียมีอยู่ใต้ผืนมาตุภูมิของตนเองไปแบบหน้าตาเฉย ของบรรดาบริษัทต่างชาติตะวันตกที่เข้ามาในประเทศ" โมราเลสเรียกพฤติกรรมดังกล่าวว่าเป็น "การปล้นสะดม" จากประชาชนโบลิเวีย เขาจึงแก้ปัญหาที่ว่านี้ ด้วยการส่งกำลังทหารเข้าไปยึดที่ทำการของบริษัท โรงกลั่น และโรงแปรรูป และหลุมขุดเจาะน้ำมัน รวมทั้งสิ้น 56 จุดทั่วประเทศเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม ค.ศ. 2006 มาเป็นทรัพย์สินของรัฐ และประชาชนโบลิเวีย
ในขณะเดียวกันก็ได้ให้เวลาบรรดาบริษัทต่างชาติทั้งหลาย 180 วัน เพื่อเปิดการเจรจาและทำสัญญาใหม่โดยที่บริษัททั้งหมดต้องถือหลักที่ว่าด้วย "การเคารพในเกียรติภูมิของชาวโบลิเวีย" โดยการให้ผลตอบแทนจากการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรต่อประชาชนเจ้าของประเทศอย่างเหมาะสม[ 4]
โมลาเรสเน้นสร้างความเป็นปึกแผ่นในกลุ่มประเทศอเมริกาใต้ ที่เตรียมต่อกรกับทุนนิยมเสรี ระหว่างการครองตำแหน่งประธานาธิบดี โมราเลสเน้นสร้างความสัมพันธ์ที่แนบแน่นกับผู้นำซ้ายจัดของละตินอเมริกา อย่างอูโก ชาเบซ ของเวเนซุเอลา และฟีเดล กับราอุล กัสโตร แห่งคิวบา ในเดือนกันยายน ค.ศ. 2008 ความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐอเมริกากับโบลิเวียตึงเครียดขึ้นสมัยรัฐบาลของโมราเลส ทั้งสองฝ่ายต่างถอนทูต ของกันและกันกลับประเทศ[ 5] คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดสหรัฐอเมริกา ในโบลิเวีย
ในสมัยที่สองของตำแหน่งประธานาธิบดี เขามีนโยบายเร่งกระตุ้นเศรษฐกิจ และในปี ค.ศ. 2010 โมราเลสได้แปรรูปบริษัทพลังงาน ต่างชาติให้เป็นของรัฐ ทำการปฏิรูประบบบำนาญ โดยการเข้ายึดกองทุนส่วนบุคคล เพื่อนำมาจ่ายให้คนยากจน โมราเลสได้พยายามยกเลิกกองทุนน้ำมัน เป็นผลให้ราคาน้ำมันสูงขึ้นมากกว่า 70% จนเป็นเหตุให้มีการนัดหยุดงานในภาคการค้า และการชุมนุมประท้วง นับเป็นการเผชิญปัญหาทางการเมืองเป็นครั้งแรก[ 6]
มีกระแสวิพากษ์วิจารณ์ที่มีต่อเขาเกี่ยวกับยาเสพติด มากมาย โมราเลสให้เหตุผลว่า การปลูกโคคาเป็นวัฒนธรรมในสายเลือดของชาวพื้นเมืองแอนดีส ไม่ใช่เพื่อนำไปผลิตโคเคน
Assies, William (2011). "Bolivia's New Constitution and its Implications". Evo Morales and the Movimiento Al Socialismo in Bolivia: The First Term in Context, 2005–2009 ISBN 978-1-900039-99-4 Blackwell, Benjamin (11 November 2002). "From Coca To Congress" . The Ecologist . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 5 January 2016. สืบค้นเมื่อ 5 January 2016 . Carroll, Rory (7 December 2009). "Evo Morales wins landslide victory in Bolivian presidential elections" . The Guardian Crabtree, John; Chaplin, Ann (2013). Bolivia: Processes of Change . London and New York: Zed Books. ISBN 978-1-78032-377-0 Dunkerley, James (2007). "Evo Morales, the 'Two Bolivias' and the Third Bolivian Revolution" . Journal of Latin American Studies 39 : 133–66. doi :10.1017/s0022216x06002069 . S2CID 145426775 . Farthing, Linda C.; Kohl, Benjamin H. (2014). Evo's Bolivia: Continuity and Change ISBN 978-0292758681 Friedman-Rudovsky, Jean (7 December 2009). "Morales' Big Win: Voters Ratify His Remaking of Bolivia" . Time แหล่งเดิม เมื่อ 13 December 2009. Gutsch, Jochen-Martin (5 February 2006). "Indian, Coca Farmer, Bolivian President" . Der Spiegel Harten, Sven (2011). The Rise of Evo Morales and the MAS ISBN 978-1-84813-523-9 Kozloff, Nicholas (2008). Revolution!: South America and the Rise of the New Left ISBN 978-0-230-61754-4 Lerager, James (2006). "Report on Bolivia's Elections" . Latin American Perspectives . 33 (2): 141–44. doi :10.1177/0094582X06286848 . S2CID 220733361 . Lovell, Joseph E. (21 March 2011). "Nobel Committee asked to strip Obama of Peace Prize" . Digital Journal . Digital Journal, Inc. Muñoz-Pogossian, Betilde (2008). Electoral Rules and the Transformation of Bolivian Politics: The Rise of Evo Morales . New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-60819-1 Pearce, Adrian J. (2011). "Introduction". Evo Morales and the Movimiento Al Socialismo in Bolivia: The First Term in Context, 2005–2009 ISBN 978-1-900039-99-4 Petras, James (9–15 June 2007). "Evo Morales' Pursuit of 'Normal Capitalism'Economic and Political Weekly 42 (23): 2155–58. Philip, George; Panizza, Francisco (2011). The Triumph of Politics: The Return of the Left in Venezuela, Bolivia and Ecuador ISBN 978-0745647494 Rochlin, James (2007). "Latin America's Left Turn and the New Strategic Landscape: The Case of Bolivia" . Third World Quarterly 28 (7): 1327–42. doi :10.1080/01436590701591838 . S2CID 154831650 . Sivak, Martín (2010). Evo Morales: The Extraordinary Rise of the First Indigenous President of Bolivia ISBN 978-0-230-62305-7 Sivak, Martín (2011). "The Bolivianisation of Washington-La Paz Relations: Evo Morales' Foreign Policy Agenda in Historical Context". Evo Morales and the Movimiento Al Socialismo in Bolivia: The First Term in Context, 2005–2009 ISBN 978-1-900039-99-4 Webber, Jeffrey R. (2011). From Rebellion to Reform in Bolivia: Class Struggle, Indigenous Liberation, and the Politics of Evo Morales ISBN 978-1608461066 "The explosive apex of Evo's power" . The Economist . 10 December 2009."Bolivia tells US envoy to leave" . London, UK: BBC News. 11 September 2008."Chavez acts over US-Bolivia row" . London, UK: BBC News. 12 September 2008."Bolivia and US 'to restore diplomatic relations' . London, UK: BBC News. 8 November 2011."Bolivia's Morales insists no return for US drug agency" . London, UK: BBC News. 9 November 2011.
แม่แบบ:ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐโบลิเวีย
.jpg)
