|
โคดีอีน
โคดีอีน (อังกฤษ: Codeine โดย INN) เป็นยาในกลุ่มโอปิออยด์ ใช้เป็นยาบรรเทาปวด ยาแก้ไอ และยาแก้ท้องร่วง ซึ่งผลิตออกจำหน่ายในรูปเกลือซัลเฟต คือ โคดีอีน ซัลเฟต และเกลือฟอสเฟตคือ โคดีอีน ฟอสเฟต โคดีอีนเป็นอัลคะลอยด์ (alkaloid) ที่พบในฝิ่นซึ่งมีความเข้มข้นประมาณ 0.7-2.5 เปอร์เซนต์ ในขณะที่สามารถสกัดได้จากฝิ่นแต่โคดีอีนที่ใช้ในสหรัฐอเมริกา ส่วนใหญ่จะได้จากการสังเคราะห์จากมอร์ฟีนโดยกระบวนการ โอ-เมตทิเลชั่น (O-methylation) ข้อบ่งใช้อนุญาตให้ใช้โคดีอีนได้ดังนี้ โคดีอีนบางครั้งผลิตออกมาในรูปตำรับยาผสมเช่น
พบว่าตำรับยาผสมมีฤทธิ์แรงกว่าการใช้ยาเดี่ยว ๆ แยกกันเราเรียกว่ายาเสริมฤทธิ์กัน (Drug Synergy) เภสัชจลนศาสตร์ (Pharmacokinetics)โคดีอีนเป็นโปรดรัก (prodrug) เพราะเมตาโบไลต์ที่ออกฤทธิ์เป็นยาบรรเทาปวดของมันคือมอร์ฟีน โคดีอีนมีความแรงน้อยกว่ามอร์ฟีน เพราะว่าโคดีอีนเพียง 10 % เท่านั้นที่เปลี่ยนเป็นมอร์ฟีน และผลทำให้ติดยาก็น้อยกว่ามอร์ฟีนด้วย ในทางทฤษฎีปริมาณ โคดีอีนที่ให้โดยการรับประทานขนาด 200 มก. จะมีฤทธิ์บรรเทาปวดเท่ากับการรับประทานยามอร์ฟีน 30 มก. การเปลี่ยนโคดีอีนเป็นมอร์ฟีนเกิดขึ้นในตับโดยเอ็นไซม์ "ซีวายพี2ดี6" (CYP2D6) ผลข้างเคียงผลข้างเคียงที่เกิดจากการใช้ยาโคดีอีนมีดังนี้
การใช้ผิดวัตถุประสงค์เนื่องจากตำรับยาโคดีอีนหาซื้อได้ง่ายโดยไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์ จึงมีผู้คนมากมายใช้โคดีอีนเพื่อเอาผลข้างเคียงที่ทำให้เกิดความเคลิบเคลิ้มเป็นสุข (euphoria) มีรายงานว่าในประเทศฝรั่งเศส 95 % ของโคดีอีนที่ขายในร้านขายยาไม่ได้ใช้ในทางการแพทย์ อ้างอิง
|
||||||||||||||||||
