Άγιος Νικόλαος Σπάτων Αχαΐας

Συντεταγμένες: 38°00′18″N 21°30′46″E / 38.00500°N 21.51278°E / 38.00500; 21.51278

Άγιος Νικόλαος
Άγιος Νικόλαος Άγιος Νικόλαος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτικής Ελλάδας
Δήμος	Δυτικής Αχαΐας
Δημοτική Ενότητα	Λαρισσού (Λαρίσου)
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοποννήσου
Νομός	Αχαΐας
Υψόμετρο	306
Πληθυσμός
Μόνιμος	145
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Σπάτα
δεδομένα

Ο Άγιος Νικόλαος είναι μικρό ημιορεινό χωριό και πρώην κοινότητα της Αχαΐας και δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Λαρισσού^[1]. Βρίσκεται στα σύνορα των νομών Αχαΐας και Ηλείας.

Η Τοπική Κοινότητα (πρώην Δ.δ.) Αγίου Νικολάου Σπάτα^[2] είχε στην απογραφή 2011 πληθυσμό 264 κατοίκους^[3] και περιλαμβάνει τον Άγιο Νικόλαο (197 κάτοικοι), τον οικισμό Άγιος Κωνσταντίνος (67 κάτοικοι) και την Μονή Αγίου Νικολάου^[4].

Μέσα στον οικισμό λειτουργεί Δημοτικό Σχολείο που χρονολογείται από το 1881.

Ο οικισμός απείχε δύο ώρες δρόμο στα 1885 από τη Μανωλάδα, την έδρα του τότε δήμου Βουπρασίων στον οποίο ανήκε διοικητικά^[5].

Η ονομασία του χωριού μέχρι την 24/01/1957 (ΦΕΚ 11Α) ήταν Σπάτα^[1][6]. Η Μονή του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το χωριό, του έδωσε την σημερινή ονομασία.

Από το 1835 έως το 1841 ανήκε στο Δήμο Ξενίας^[7] και κατόπιν στον τότε Δήμο Βουπρασίων μέχρι το 1912 που καταργήθηκαν οι Δήμοι και συστάθηκαν οι Κοινότητες ως αυτοδιοικητικές οντότητες^[8]. Το 1912 εντάχθηκε στην Κοινότητα Ψαρίου (Βουπρασίου)^[9] μέχρι την 30/11/1927 όπου, με το ΦΕΚ 296Α, δημιουργήθηκε ανεξάρτητη κοινότητα Σπάτα Αχαΐας^[1]. Με το ΦΕΚ 244Α της 04/12/1997, σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση "Καποδίστριας", προσαρτάται στο Δήμο Λαρισσού μέχρι το 2010 που εντάχθηκε στο Δήμο Δυτικής Αχαΐας (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010) βάσει της Διοικητικής Μεταρρύθμισης "Καλλικράτης"^[10].

Η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού τον 21ο αιώνα είναι η εξής:

• Δήμος Βουπρασίων
• Δήμος Ξενίας
• Μονή Αγίου Νικολάου Σπάτων Αχαΐας
• Νέα Πικέρνη

• Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
• Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
• Νέος χωρογραφικός πίναξ. Συνταχθείς και εκδοθείς εγκρίσει του Υπουργείου των Στρατιωτικών υπό Ιωάννου Εμ. Νουχάκη ανθυπασπιστού του Πεζικού, Εκ του Τυπογραφείου του Υπουργείου των Στρατιωτικών, Εν Αθήναις 1885.

• Λεωνίδας Φ. Καλλιβρετάκης, «Νέα Πικέρνη Δήμου Βουπρασίων: το χρονικό ενός οικισμού της Πελοποννήσου τον 19ο αιώνα (και η περιπέτεια ενός πληθυσμού)» στον τόμο Πληθυσμοί και οικισμοί του ελληνικού χώρου. Ιστορικά μελετήματα, σειρά Τετράδια Εργασίας, αρ. 18, Αθήνα, ΙΝΕ/ΕΙΕ, 2003, σελ. 221-242.
• Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας. 
• Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β΄, Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Σπάτα.

• Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Πληθυσμός και Οικισμοί της Πελοποννήσου: 13ος-18ος αιώνας, μετάφρ. Χριστίνα Αγριαντώνη, επιμ. Αγγελική Κόκκου, Ιστορικό Αρχείο - Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 1987. ISBN 978-000-7059-21-8.
• Ευγενία Φ. Πασσά, Σπάτα Αχαΐας, εκδ. Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου Σπάτα, Πάτρα 2016.

• Δήμος Λαρισσού, επίσημη ιστοσελίδα
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Αγίου Νικολάου Σπάτων Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Αγίου Νικολάου Σπάτων Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Βουπρασίων (1835-1912). eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Λαρισσού (1997-2010). eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Ξενίας (1835-1841). eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Ψαρίου Ηλείας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.
• Εκπολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου Σπάτα Αχαΐα
• Πανδέκτης - Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. pandektis.ekt.gr