Άγιος Στέφανος Ωλενίας Αχαΐας

Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Αχαΐα, δείτε: Άγιος Στέφανος Αχαΐας

Συντεταγμένες: 38°6′49″N 21°38′48″E / 38.11361°N 21.64667°E / 38.11361; 21.64667

Άγιος Στέφανος
Άγιος Στέφανος Άγιος Στέφανος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτικής Ελλάδας
Δήμος	Δυτικής Αχαΐας
Δημοτική Ενότητα	Ωλενίας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοποννήσου
Νομός	Αχαΐας
Υψόμετρο	77
Πληθυσμός
Μόνιμος	145
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Περιστέρα
Ταχ. κώδικας	252 00
Τηλ. κωδικός	26240
δεδομένα

Ο Άγιος Στέφανος είναι χωριό και κοινότητα στο Δήμο Δυτικής Αχαΐας στην περιοχή της ΒΙ.ΠΕ. Πάτρας. Βρίσκεται και στις δύο πλευρές του ποταμού Παραπείρου, 17 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Πάτρας. Ο Άγιος Στέφανος σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 124 κατοίκων στο χωριό και 901 κατοίκων στην κοινότητα, η οποία περιλαμβάνει το χωριό Παλαιά Περιστέρα και τις κρατικές φυλακές. Ο Άγιος Στέφανος ανήκει στον πρώην Δήμου Ωλενίας.

Αναφέρεται, η τότε Περιστέρα, ήδη από το 1700 στη βενετική απογραφή Grimani ενώ το 19ο εγκαταστάθηκαν στην περιοχή κάτοικοι από τα Κλουκινοχώρια της Νωνάκριδας. Κάτοικοι από την τότε Περιστέρα δημιούργησαν τη δεκαετία του 1950 έναν νέο οικισμό, το σημερινό χωριό του Αγίου Στεφάνου, και το αρχικό χωριό απέκτησε τον επιθετικό προσδιορισμό "παλιός" και ονομάστηκε πλέον Παλαιά Περιστέρα σε αντιδιαστολή με τη "νέα" Περιστέρα^[1].

Με το ΦΕΚ 119Α της 03/07/1957 άλλαξε το παλιό όνομα του χωριού από Περιστέρα σε Άγιος Στέφανος^[2][3]. Το τωρινό όνομα του χωριού οφείλεται στον ομώνυμο ναό που βρίσκεται αμέσως μετά τη γέφυρα "Ρουμπιέκα" του ποταμού Πείρου στην περιοχή "Κατσουλαίικα" στην είσοδο της ΒΙ.ΠΕ. Πάτρας, ο οποίος χρονολογείται από τα πρωτοβυζαντινά χρόνια^[4] και ονομάζεται στον προφορικό λόγο ως "Άγιος Στέφανος Κατσούλα"^[5].

Στην πρώην κοινότητα ανήκε την πενταετία 1946-1951 και ο μικρός οικισμός των Διδαχαίικων^[6].

Ενδεικτικά, η σύγχρονη δημογραφική εξέλιξη του οικισμού είναι η εξής:

Δεν πρέπει να συγχέεται με την ομώνυμη συνοικία της Πάτρας που ανήκει στο δημοτικό διαμέρισμα Σαραβαλίου^[2].

• Διδαχαίικα Αχαΐας
• Περιστέρα Αχαΐας (αποσαφήνιση)

• Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού−Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
• Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
• Ευάγγελος Α. Παπαθανασίου - Δημήτριος Χ. Αθανασούλης, «Άγιος Στέφανος Περιστέρας/Θεριανού (στα Κατσουλαίικα) Πατρών. Τοπογραφική και ανασκαφική έρευνα: Περίοδος Ι'» στα Πρακτικά Α' Αρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδας. ΣΤ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων - 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996, εκδ. Υπουργείο Πολιτισμού - Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων - Διεύθυνση δημοσιευμάτων, Αθήνα 2006, σελ. 131-154. ISBN 960-214-449-8.

• Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας. 
• Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Περιστέρα.

• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Αγίου Στεφάνου Ωλενίας Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Αγίου Στεφάνου Ωλενίας Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Διδαχαίικων Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
• Πανδέκτης: Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας - Περιστέρα-Άγιος Στέφανος Αχαΐας, pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε: 24/03/2016.