Pertempuran Kursk adalah satu pertembungan Perang Dunia Kedua antara tentera Jerman dan Soviet di Barisan Timur berhampiran Kursk (450km dari barat daya Moscow) di Soviet Union semasa bulan Julai dan Ogos 1943. Penyerangan Jerman telah diberi nama kod Operasi Citadel (Jerman: Unternehmen Zitadellecode: de is deprecated ) dan membawa kepada salah satu pertempuran kereta kebal terbesar dalam sejarah, iaitu Pertempuran Prokhorovka. Penyerangan Jerman telah dibalas dengan dua penyerangan balas Soviet, Operasi Polkovodets Rumyantsev (Rusia: Полководец Румянцевcode: ru is deprecated ) dan Operasi Kutuzov (Rusia: Кутузовcode: ru is deprecated ). Bagi pihak Jerman, pertempuran itu menggambarkan penyerangan strategik terakhir yang mereka dapat lancarkan di Barisan Timur. Bagi pihak Soviet, kemenangan tersebut memberi Tentera Merah inisiatif strategik untuk keseluruhan perang.
Pihak Jerman berharap dapat melemahkan potensi penyerangan Soviet untuk musim panas tahun 1943 dengan memutuskan sejumlah besar tentera yang mereka jangkakan akan berada di dalam kawasan sesusuh Kursk.[33]
Kawasan sesusuh atau kawasan berunjur Kursk itu berkeluasan 250 kilometer (160 bt) daripada utara ke selatan dan 160 kilometer (99 bt) daripada timur ke barat.[34] Dengan menghapuskan sesusuh Kursk, pihak Jerman juga akan memendekkan garisan pertahanan mereka, membantutkan penguasaan Soviet di sektor kritikal (yang mana dapat melegakan beberapa beban yang ditanggung oleh pihak Jerman dan memberi mereka masa untuk berkumpul semula dan merancang penyerangan lain terhadap pihak Soviet) dan mendapatkan semula inisiatif daripada pihak Soviet.[35] Rancangan ini membayangkan satu pelitupan oleh sepasang gerakan kacip yang memecah masuk melalui rusuk utara dan selatan kawasan sesusuh itu.[36]DiktatorJermanAdolf Hitler percaya kemenangan disini akan menaikkan semula kekuatan Jerman dan memperbaharui prestijnya dengan sekutunya, yang telah menimbang untuk menarik diri dari peperangan.[37] Ia juga berharap ramai tawanan Soviet dapat ditangkap supaya dapat digunakan sebagai hamba abdi dalam industri persenjataan Jerman.[35]
Pihak risikan Soviet telah mengetahui niat Jerman, sesetengahnya disediakan oleh bahagian perisikan dan pemintas Tunny. Beberapa bulan sebelum serangan akan berlaku di genting sesusuh Kursk, pihak Soviet membina satu pertahanan secara mendalam yang direka untuk memusnahkan penggempur panzer Jerman.[38] Pihak Jerman melambatkan penyerangan itu, sambil mereka cuba membina tenteranya dan menunggu senjata baru, terutamanya kereta kebal baru Panther dan juga sejumlah besar kereta kebal berat Tiger.[39][40][41] Ini memberikan Tentera Merah masa untuk membina berturut-turut lingkaran pertahanan jauh kedalam. Persiapan pertahanan termasuklah kawasan periuk api, perkubuan, zon tembak artileri dan kubu anti-kereta kebal, yang mana memanjang kira-kira 300 km (190 bt) ke dalam.[42] Formasi mudah gerak Soviet telah dikeluarkan dari kawasan sesusuh itu dan sebuah pasukan besar simpanan telah dibentuk untuk penyerangan balas strategik.[43]
Pertempuran Kursk adalah pertama kali dalam Perang Dunia Kedua yang serangan strategik Jerman telah dihentikan sebelum ia boleh memecah masuk pertahanan musuh dan menembusi kedalaman strategiknya.[44][45] Kedalaman maksimum kemaraan Jerman ialah 8–12 kilometer (5.0–7.5 bt) di utara dan 35 kilometer (22 bt) di selatan.[46] Walaupun Tentera Darat Soviet telah berjaya dalam penyerangan musim sejuk sebelum ini, penyerangan balas mereka selepas serangan Jerman di Kursk merupakan kejayaan strategik penyerangan musim panas pertama mereka dalam peperangan.[47]
Nota
^ "With the final destruction of German forces at Kharkov, the Battle of Kursk came to an end. Having won the strategic initiative, the Red Army advanced along a 2,000 kilometer (1,200 bt)* front." (Taylor & Kulish 1974, halaman 171).
^ The breakdown as shown in Bergström (2007, pp. 127–128) is as follows: 1,030 aircraft of 2nd Air Army and 611 of 17th Air Army on the southern sector (Voronezh Front), and 1,151 on the northern sector (Central Front).(Bergström 2007, halaman 21).
^ ab Operation Citadel refers to the German offensive from 4 to 16 July, but Soviet losses are for the period of 5–23 July.
^ The breakdown as shown in Frieser (2007, p. 154) is as follows:
9,063 KIA, 43,159 WIA and 1,960 MIA.
^ ab The whole Battle of Kursk refers to the period of the German offensive (Operation Citadel) and the subsequent Soviet counteroffensives, from 4 July to 23 August.
^Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Breakdown 6
^Figures for 5–31 July, as given by the Luftwaffe logistics staff (Generalquartiermeister der Luftwaffe).
Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Blitzkrieg" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya. Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "No Blitzkrieg" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya. Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Strategic initiative" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya. Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Microfilm" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya. Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "1 July 1943" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya. Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Achtung Panzer!" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya. Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Civilian labour" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya. Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Fear of tanks" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya. Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Steppe Front" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya. Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Air operation" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya.
Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Guderian" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya.
^Bergström 2007, halaman 123–125: Figures are from German archives. Bundesarchiv-Militararchiv, Freiburg; Luftfahrtmuseum, Hannover-Laatzen; WASt Deutsche Dienststelle, Berlin.
^Bergström 2007, m/s. 127–128, figures are from Russian archives; Russian aviation trust; Russian Central Military Archive TsAMO, Podolsk; Russian State Military Archive RGVA, Moscow; Monino Air Force Museum, Moscow..
^Zetterling & Frankson 2000, m/s. 117, 116, and endnote 18: For all participating armies in the Kursk area, there were 203,000 casualties for July and August.
^Frieser 2007, halaman 201: Exact numbers are unknown; the entire German eastern front lost 1,331 tanks and assault guns for July and August, so the number of 760 is an estimate.
^Töppel 2017, m/s. 203. sfn error: no target: CITEREFTöppel2017 (help)
Battistelli, Pier Paolo (2013) [2008]. Panzer Divisions: The Eastern Front 1941-43. Osprey Publishing. ISBN978-1472800022.CS1 maint: ref=harv (link)
Beevor, Antony (2012). The Second World War. New York: Back Bay Books. ISBN978-0-316-02374-0.CS1 maint: ref=harv (link)
Bellamy, Christopher (October 2003). "Implications for Military and Strategic Thought". RUSI Journal. 148 (5): 84–88.
Bergström, Christer (2007). Kursk — The Air Battle: July 1943. Hersham: Chervron/Ian Allen. ISBN978-1-903223-88-8.CS1 maint: ref=harv (link)
Bergström, Christer (2008). Bagration to Berlin — The Final Air Battle in the East: 1941–1945. Burgess Hill: Chervron/Ian Allen. ISBN978-1-903223-91-8.CS1 maint: ref=harv (link)
Barbier, Mary Kathryn (2002). Kursk: The Greatest Tank Battle, 1943. Zenith Imprint. ISBN978-0-760312-54-4.CS1 maint: ref=harv (link)
Brand, Dieter (2003). "Vor 60 Jahren: Prochorowka (Teil II)". Österreichische Militärische Zeitschrift (dalam bahasa German). Bundesministerium für Landesverteidigung und Sport (6).CS1 maint: unrecognized language (link) CS1 maint: ref=harv (link)
Bauman, Walter (1998). Kursk Operation Simulation and Validation Exercise – Phase II (KOSAVE II)(PDF). Maryland: US Army Concepts Analysis Agency.CS1 maint: ref=harv (link) — A study of the southern sector of the Battle of Kursk conducted by the US Army Concepts Analysis Agency and directed by Walter J. Bauman, using data collected from military archives in Germany and Russia by The Dupuy Institute (TDI).
Dunn, Walter (1997). Kursk: Hitler's Gamble, 1943. Westport, Conn: Greenwood Press. ISBN978-0-275-95733-9.CS1 maint: ref=harv (link)
Frieser, Karl-Heinz (2007). Das Deutsche Reich und der Zweite Weltkrieg – Vol. 8: Die Ostfront 1943/44 – Der Krieg im Osten und an den Nebenfronten (dalam bahasa German). München: Deutsche Verlags-Anstalt München. ISBN978-3-421-06235-2. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (bantuan)CS1 maint: unrecognized language (link) CS1 maint: ref=harv (link)
Gerwehr, Scott; Glenn, Russell W. (2000). The Art of Darkness: Deception and Urban Operations. Santa Monica: Rand. ISBN0-8330-4831-7.CS1 maint: ref=harv (link)
Glantz, David M. (1989). Soviet Military Deception in the Second World War. London: Routledge. ISBN978-0-7146-3347-3.CS1 maint: ref=harv (link)
Glantz, David M.; House, Jonathon (1995). When Titans Clashed: How the Red Army Stopped Hitler. Lawrence, Kansas: University of Kansas Press. ISBN978-0-7006-0899-7.CS1 maint: ref=harv (link)
Glantz, David M.; Orenstein, Harold S. (1999). The Battle for Kursk 1943: The Soviet General Staff Study. London; Portland, OR: Frank Cass. ISBN0-7146-4933-3.CS1 maint: ref=harv (link) — This report, commissioned by the Soviet General Staff in 1944, was designed to educate the Red Army on how to conduct war operations. It was classified secret until its declassification in 1964, and was subsequently translated to English and edited by Orenstein and Glantz. Its original title was Collection of materials for the study of war experience, no. 11 ([ Сборник материалов по изучению опыта Великой Отечественной войны № 11] Error: {{Lang-xx}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan), Sbornik materialov po izucheniiu opyta Velikoi Otechestvennoi voiny № 11)
Glantz, David M.; House, Jonathan M. (2004) [1999]. The Battle of Kursk. Lawrence, Kansas: University Press of Kansas. ISBN978-070061335-9.CS1 maint: ref=harv (link)
Glantz, David M. (2013). Soviet Military Intelligence in War. London: Taylor & Francis. ISBN978-1-136-28934-7.CS1 maint: ref=harv (link)
Grazhdan, Anna (director); Artem Drabkin & Aleksey Isaev (writers); Valeriy Babich, Vlad Ryashin, et. al (producers) (2011). Operation Barbarossa (television documentary). Soviet Storm: World War II in the East. Star Media. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-04-02. Dicapai pada 19 March 2015.
Guderian, Heinz (1952). Panzer Leader. New York: Da Capo. ISBN0-306-81101-4.CS1 maint: ref=harv (link)
Healy, Mark (1992). Kursk 1943: Tide Turns in the East. London: Osprey. ISBN978-1-85532-211-0.CS1 maint: ref=harv (link)
Healy, Mark (2010). Zitadelle: The German Offensive Against the Kursk Salient 4–17 July 1943. Stroud: History Press. ISBN978-0-7524-5716-1.CS1 maint: ref=harv (link)
Jacobsen, Hans Adolf and Jürgen Rohwer Decisive battles of World War II; the German view. New York, NY: Putnam (1965) ISBN
Krivosheev, Grigoriy (2001). Россия и СССР в войнах XX века: Потери вооруженных сил: Статистическое исследование (dalam bahasa Russian). Moscow: Olma Press. ISBN978-5-224-01515-3. Unknown parameter |trans_title= ignored (bantuan)CS1 maint: unrecognized language (link) CS1 maint: ref=harv (link)
Litvin, Nikolai; Britton, Stuart (2007). 800 Days on the Eastern Front: A Russian Soldier Remembers World War II. Modern War Studies. Lawrence, Kansas: University of Kansas Press. ISBN978-0-7006-1517-9.CS1 maint: ref=harv (link)
Willmott, Hedley Paul (1990). The Great Crusade: A new complete history of the Second World War. New York: Free Press. ISBN9780029347157.CS1 maint: ref=harv (link)
Münch, Karlheinz (1997). Combat History of Schwere Panzerjäger Abteilung 653: Formerly the Sturmgeschütz Abteilung 197 1940–1942. Winnipeg: J. J. Fedorowicz. ISBN0-921991-37-1.CS1 maint: ref=harv (link)
Murray, Williamson (1983). Strategy for defeat : the Luftwaffe, 1933-1945. Maxwell Air Force Base, Ala: Air University Press.CS1 maint: ref=harv (link)
Newton, Steven (2002). Kursk: The German View. Cambridge: Da Capo Press. ISBN0-306-81150-2.CS1 maint: ref=harv (link)
Nipe, George (2011). Blood, Steel, and Myth: The II. SS-Panzer-Korps and the Road to Prochorowka, July 1943. Southbury, Conn: Newbury. ISBN978-0-9748389-4-6.CS1 maint: ref=harv (link)
Yeide, Harry (2014). Fighting Patton: George S. Patton Jr. Through the Eyes of His Enemies. Zenith Press. ISBN978-0760345924.CS1 maint: ref=harv (link)
Zetterling, Niklas; Frankson, Anders (2000). Kursk 1943: A Statistical Analysis. Cass Series on the Soviet (Russian) Study of War. London: Frank Cass. ISBN0-7146-5052-8.CS1 maint: ref=harv (link)
Zamulin, Valeriy (2011). Demolishing the Myth: The Tank Battle at Prokhorovka, Kursk, July 1943: An Operational Narrative. Solihull: Helion & Company. ISBN1-906033-89-7.CS1 maint: ref=harv (link)
Bacaan lanjut
Carell, Paul; Osers, Ewald (1966–1971). Hitler's War on Russia: V1: Hitler Moves East, V2: Scorched Earth. Translated from the German Unternehmen Barbarossa. London: Corgi. ISBN978-0-552-08638-7.
Glantz, David M. (1990). The Role of Intelligence in Soviet Military Strategy in World War II. Novato, CA: Presidio Press. ISBN0-89141-380-4.