พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง
พระเจ้าวรวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นโท
ประสูติ	4 มกราคม พ.ศ. 2449
สิ้นพระชนม์	6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 (84 ปี)
พระสวามี	หม่อมเจ้าอาชวดิศ ดิศกุล
ราชสกุล	บริพัตร (โดยประสูติ) ดิศกุล (โดยเสกสมรส)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
พระมารดา	หม่อมเจ้าประสงค์สม ไชยันต์
ศาสนา	พุทธ

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง [สิ-หฺริ-รัด-บุด-สะ-บง] บางแห่งสะกดว่า สิริรัตนบุษบง^[1] หรือ ศิริรัตน์บุษบง^[2][3] (4 มกราคม พ.ศ. 2449 – 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533) เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมเจ้าประสงค์สม ไชยันต์

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง เรียกโดยลำลองว่า ท่านพระองค์หญิงใหญ่ หรือ ท่านพระองค์ใหญ่^[4] เป็นพระธิดาพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมเจ้าประสงค์สม ไชยันต์ ประสูติเมื่อวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2448 (ปฏิทินสากลคือ พ.ศ. 2449) เมื่อแรกประสูติมีพระยศที่ หม่อมเจ้าศิริรัตนบุษบง มีเจ้าพี่เจ้าน้องร่วมพระมารดาเจ็ดพระองค์ และมีเจ้าน้องต่างพระมารดาอีกสามพระองค์^[5] ครั้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าฯ ให้ยกพระบุตรของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิตที่ประสูติแต่หม่อมเจ้าประสงค์สมเป็น "พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า" ทั้งสายเมื่อพ.ศ. 2453^[6]

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบงเสกสมรสกับหม่อมเจ้าอาชวดิศ ดิศกุล แต่ไม่มีพระโอรสธิดาด้วยกัน มีเพียงพระโอรสบุญธรรมเพียงคนเดียวคือฤทธิ์ดำรง ดิศกุล^[7] สมรสกับแก้วตา ดิศกุล (สกุลเดิม หังสสูต) มีบุตรคืออาชวฤทธิ์ ดิศกุล^[8]

ในปี พ.ศ. 2506 พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบงกับพวก ได้อุทิศที่ดินเนื้อที่ 339.06 ตารางวา มูลค่า 1,695,300 บาท แก่เทศบาลนครกรุงเทพเพื่อตัดถนนเส้นใหม่ต่อกับถนนบริพัตรโดยไม่คิดมูลค่าตอบแทนใด ๆ^[2] การนี้กระทรวงมหาดไทยได้พิจารณาว่าทรงเสียสละเพื่อผลประโยชน์ส่วนรวมควรแก่การสรรเสริญ จึงได้ถวายเครื่องหมายตอบแทนผู้ช่วยเหลือราชการพลเรือนสำหรับหมู่คณะ ชนิดติดตั้ง ชั้นเครื่องหมายทองประดับเพชรแก่พระองค์กับพวก^[3]

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 สิริพระชันษา 84 ปี

ธรรมเนียมพระยศของ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง
ตราประจำพระองค์
การทูล	ฝ่าพระบาท
การแทนตน	เกล้ากระหม่อม/เกล้ากระหม่อมฉัน
การขานรับ	เกล้ากระหม่อม/เพคะ

• 4 มกราคม พ.ศ. 2449 — 6 มกราคม พ.ศ. 2454 : หม่อมเจ้าศิริรัตนบุษบง บริพัตร
• 6 มกราคม พ.ศ. 2454 — 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง

• พ.ศ. 2523 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)^[9]
• พ.ศ. 2469 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)^[10]
• พ.ศ. 2457 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3 (ว.ป.ร.3)^[11]
• พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3 (ป.ป.ร.3)^[12]
• พ.ศ. 2469 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)

• พระประวัติสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต. กรุงเทพฯ : วันพาณิชย์, 2524, 95 หน้า
• ทูนกระหม่อมบริพัตรกับการดนตรี. กรุงเทพฯ : จันวาณิชย์, 2524, 169 หน้า (พระนิพนธ์ร่วมกับ นายแพทย์ พูนพิศ อมาตยกุล)
• พระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต. พิมพ์เนื่องในการพระราชทานเพลิงศพ พันเอกหม่อมราชวงศ์ถวัลย์มงคล โสณกุล 20 กันยายน 2533. กรุงเทพฯ : เรือนแก้ว, 2534, 207 หน้า

บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

• ด
• ค
• ก