เจ้าดารารัตน์ ณ ลำพูน

คุณหญิงเจ้าดารารัตน์ ณ ลำพูน เป็นเจ้านายฝ่ายเหนือ ที่มีบทบาทสำคัญในกิจกรรมต่าง ๆ เช่น ประธานมูลนิธิกู่เจ้าหลวงเชียงใหม่ ประธานมูลนิธิจักรคำขจรศักดิ์ ทายาทเจ้าผู้ครองนครลำพูน^[1] และทายาทเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ที่ปรึกษามูลนิธินวราชดำริอนุรักษ์ฝ่ายเหนือ ที่ปรึกษาสมาคมผู้บำเพ็ญประโยชน์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์ (ศูนย์ฝึกภาคเหนือ จังหวัดเชียงใหม่)^[2]

คุณหญิงเจ้าดารารัตน์ เป็นธิดาคนโตในเจ้าพัฒนา ณ ลำพูน (ราชโอรสในเจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เจ้าผู้ครองนครลำพูนองค์สุดท้าย) กับคุณหญิงเจ้าพงศ์แก้ว ณ ลำพูน (ธิดาในเจ้าราชบุตร (วงศ์ตวัน ณ เชียงใหม่) กับเจ้าหญิงภัทรา) มีน้องชาย 3 คน คือ เจ้าพัฒน์พงศ์ ณ ลำพูน เจ้าวงศ์จักร ณ ลำพูน และเจ้าศักดิ์ขจร ณ ลำพูน

คุณหญิงเจ้าดารารัตน์ สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี จากคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (รุ่น 24)

คุณหญิงเจ้าดารารัตน์ เป็นเจ้านายฝ่ายเหนือ สาย ณ ลำพูน และสาย ณ เชียงใหม่ ที่มีบทบาทสำคัญทางสังคมเป็นที่เคารพนับถือ^[3] และดำรงตำแหน่งประธานมูลนิธิจักรคำขจรศักดิ์^[4] เพื่อสืบทอดเจตนารมณ์การสร้างสาธารณประโยชน์แก่ประชาชนชาวนครลำพูน และเป็นกรรมการมูลนิธินวราชดำริอนุรักษ์ฝ่ายเหนือ^[5] อันเป็นมูลนิธิพระราชดำริในล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ 9 มีวัตถุประสงค์ในการอนุรักษ์ความเป็นล้านนาสืบสานฝ่ายเหนือ และเป็นประธานกรรมการมูลนิธิกู่เจ้าหลวงเชียงใหม่ (วัดสวนดอก)^[6]

คุณหญิงเจ้าดารารัตน์ ได้เข้าร่วมกิจกรรมในฐานะเจ้านายฝ่ายเหนือ^[7]กับส่วนราชการ หน่วยงานต่าง ๆ ทั้งในการแสดงความกตัญญูต่อราชสกุลแห่งราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน) และความจงรักภักดีต่อราชจักรีวงศ์^[8]

คุณหญิงเจ้าดารารัตน์ มีบทบาทในการทะนุบำรุงศาสนา อาทิ การถวายที่ดินเพื่อสร้างวิทยาลัยสงฆ์ลำพูน^[9] และสร้างวัด ที่พักสงฆ์ สถานปฏิบัติธรรมหลายแห่ง^[10]

คุณหญิงเจ้าดารารัตน์ ได้มอบที่ดินจำนวนหนึ่ง สำหรับจัดตั้งสถาบันผ้าทอมือหริภุญชัย^[11] เพื่อเป็นศูนย์กลางในการถ่ายทอดหัตถกรรมผ้าทอมือของจังหวัดลำพูนให้คงอยู่ต่อไป รวมทั้งยังได้รับการยกย่องว่าเป็น "ผู้จุดประกายผ้าชาวไทยภูเขาสู่ความนิยม" จากนิตยสาร HELLO เมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2557^[12]

• พ.ศ. 2541 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายใน)^[13]
• พ.ศ. 2548 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)^[14]

• พ.ศ. 2548 – รางวัลศิษย์เก่าดีเด่น คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย^[15]
• พ.ศ. 2553 – คนดีศรีลำพูน สาขาบำเพ็ญประโยชน์ต่อสังคมและสาขาศาสนา จากจังหวัดลำพูน^[16]