โรคฝุ่นหินจับปอด |
---|
| ปอดของผู้ป่วยโรคฝุ่นหินจับปอด | สาขาวิชา | พยาธิวิทยาระบบหายใจ |
---|
ระยะดำเนินโรค | โรคเรื้อรัง |
---|
สาเหตุ | สูดรับเอาอนุภาคฝุ่นหิน |
---|
การรักษา | ไม่มี |
---|
พยากรณ์โรค | ทำได้ |
---|
โรคฝุ่นหินจับปอด (Silicosis) หรือ โรคปอดคนงานเหมือง (อังกฤษ: Miner's phthisis)[1] เป็นโรคฝุ่นจับปอดประเภทหนึ่ง[2] ที่เกิดจากการหายใจรับเอาอนุภาคหินเข้าไปมาก ๆ จนทำให้เกิดการอักเสบเกิดแผลในปอดส่วนบน โรคนี้มักนิยมพบในคนงานเหมืองหรือช่างตัดเจียรหินหรือคอนกรีต
ผู้บ่วยโรคนี้จะมีอาการหายใจลำบาก, ไอ, มีเสมหะสีดำ, เหนื่อยง่าย, เจ็บหน้าอก, มีไข้ และมีภาวะผิวคล้ำเขียวเนื่องจากขาดออกซิเจน บ่อยครั้งที่แพทย์มักวินิจฉัยผู้ป่วยโรคนี้ผิดพลาดว่าเป็นปอดบวมน้ำ, ปอดบวม และวัณโรค โรคนี้เป็นโรคเรื้อรัง เมื่อเป็นแล้วไม่มีทางรักษาให้หายได้[3] ทำได้แค่บรรเทาอาการเท่านั้น ดังนั้นจึงควรป้องกันตัวโดยการสวมหน้ากากกรองฝุ่นในที่ทำงานที่มีฝุ่นหินมาก การพรมน้ำในที่ทำงานก็มีส่วนช่วยได้เช่นกัน
ในปี ค.ศ. 2013 มีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้ราว 46,000 คนทั่วโลก ซึ่งมีทิศทางลดลงจากปี ค.ศ. 1990 ที่มีผู้เสียชีวิต 55,000 คน[4]
การจำแนก
การจำแนกโรคฝุ่นหินจับปอด อาจจำแนกโดยแบ่งตามความหนักเบาของอาการ และระยะเวลาการแสดงโรค[5] ดังนี้:
- ฝุ่นหินจับปอดทั่วไปแบบเรื้อรัง (Chronic simple silicosis) เกิดจากการสูดรับเอาอนุภาคฝุ่นหินเข้าไปทีละน้อย ๆติดต่อกันเป็นระยะยาวมากกว่าสิบปี โดยทั่วไปมักแสดงโรคใน 10-30 ปีหลังเริ่มสูดรับ เป็นภาวะที่พบได้มากที่สุดในผู้ป่วยโรคนี้ ในระยะแรกผู้ป่วยอาจไม่มีอาการใด ๆ แสดงให้เห็นเลย แต่สามารถตรวจพบพยาธิสภาพได้โดยการเอกซเรย์
- ฝุ่นหินจับปอดแบบเร่ง (Accelerated silicosis) เกิดจากการสูดรับเอาอนุภาคฝุ่นหินเข้าไปในระดับปานกลางติดต่อกันระยะเวลาหนึ่ง โดยทั่วไปมักแสดงโรคใน 5-10 ปีหลังเริ่มสูดรับ ผู้ป่วยภาวะนี้อาจมีความเสี่ยงที่จะลุกลามเป็นขั้นแทรกซ้อน
- ฝุ่นหินจับปอดแบบแทรกซ้อน (Complicated silicosis) ผู้ป่วยโรคฝุ่นหินจับปอดที่มีแผลในปอดมาก ๆ อาจมีภาวะอื่นแทรกซ้อน อาทิ ภาวะพังผืดรุดหน้าเป็นก้อน (PMF) ซึ่งอาจมีขนาดถึง 1 เซนติเมตรหรือใหญ่กว่านั้น ซึ่งยิ่งทำให้ผู้ป่วยหายใจลำบากมากขึ้น
- ฝุ่นหินจับปอดแบบฉับพลัน (Acute silicosis) เกิดจากการสูดรับเอาอนุภาคฝุ่นหินในปริมาณมาก ๆ หรือมหาศาลเข้าไปเพียงครั้งเดียวหรือหลายครั้ง โดยทั่วไปมักจะแสดงโรคในไม่กี่สัปดาห์ถึง 5 ปีหลังการสูดรับ ผู้ป่วยภาวะนี้มักจะมีอาการรุนแรงกว่าภาวะอื่น ๆ จนถึงขั้นเสียชีวิตในเวลาอันสั้น เมื่อผู้ป่วยภาวะนี้ไปทำการเอกซเรย์ ฟิมล์เอกซเรย์ที่ได้จะมีลักษณะคล้ายกับผู้ป่วยโรคปอดบวม, ปอดบวมน้ำ และมะเร็งปอด ซึ่งอาจทำให้แพทย์วินิจฉัยผิดพลาด
อ้างอิง
|
---|
ทางเดินหายใจส่วนบน (รวมการติดเชื้อ ทางเดินหายใจส่วนบน, โรคหวัด) | |
---|
ทางเดินหายใจส่วนล่าง/ โรคปอด (รวมการติดเชื้อ ทางเดินหายใจส่วนล่าง) | หลอดลม/ โรคปอดอุดกั้น | |
---|
โรคของเนื้อปอด/ โรคปอดถูกจำกัด (พังผืดของปอด) | สารภายนอก/ โรคปอดเหตุอาชีพ | โรคฝุ่นจับปอด ( โรคใยหินจับปอด, โรคฝุ่นแร่แบเรียมจับปอด, พังผืดจากแร่บ๊อกไซต์, โรคฝุ่นแร่เบอริลเลียมจับปอด, กลุ่มอาการแคปแลน, โรคฝุ่นจับปอดของคนงานเหมืองถ่านหิน, โรคฝุ่นแร่เหล็กจับปอด, โรคฝุ่นหินจับปอด, โรคฝุ่นแป้งจับปอด, บิสซิโนซิส) ปอดอักเสบจากการแพ้ ( โรคละอองชานอ้อย, โรคปอดของคนเลี้ยงนก, โรคปอดของชาวนา) |
---|
อื่น ๆ | |
---|
|
---|
โรคปอดอุดกั้น หรือถูกจำกัด | |
---|
|
---|
โพรงเยื่อหุ้มปอด/ เมดิแอสตินัม | |
---|
อื่น ๆ/ทั่วไป | |
---|
|
|