Η Ιερά Μητρόπολις Τριφυλίας και Ολυμπίας περιλαμβάνει την τέως επαρχία Τριφυλίας του Νομού Μεσσηνίας και την τέως επαρχία Ολυμπίας του Νομού Ηλείας. Έδρα της Μητροπόλεως είναι η Κυπαρισσία και Μητροπολίτης της από τις 17 Μαρτίου2007 ο Χρυσόστομος (Σταυρόπουλος)[1].
Ιστορικά στοιχεία
Ιστορικά δεν γνωρίζουμε πότε η Κυπαρισσία έγινε έδρα επισκοπής, πάντως το 347 μ.Χ. ο επίσκοπος Κυπαρισσίας Μάρτυρας συμμετέχει στην Σαρδική Σύνοδο. Ανήκε στην Μητρόπολη Κορίνθου. Μετά το 733 μ.Χ. ιδρύεται αυτοκέφαλος αρχιεπισκοπή η οποία καταργήθηκε το 807 μ.Χ. Λίγο αργότερα θα ιδρυθεί η μητρόπολη Χριστιανουπόλεως η οποία θα παράμεινε μέχρι και την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους. Μετά την απελευθέρωση με το Β.Δ. στις 20 Νοεμβρίου 1833 περί ιδρύσεως επισκοπής ιδρύεται η επισκοπή Τριφυλίας και Ολυμπίας καταλαμβάνοντας τις δύο ομώνυμες επαρχίες του τότε νομού Μεσσηνίας. Το 1850 εκδίδεται ο Συνοδικός τόμος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο περί Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδος. Την 10ην και 24ην Ιουλίου 1852 αντιστοίχως εκδίδεται ο Καταστατικός νόμος «περί Επισκοπών και Επισκόπων και περί του υπό τους Επισκόπους τελούντος κλήρου» έτσι καταργείται η επισκοπή και ιδρύεται η αρχιεπισκοπή Τριφυλίας και Ολυμπίας. Με το Β.Δ. τις 11 Ιουλίου 1856 καθορίστηκαν οι έδρες των επισκοπών, έτσι η έδρα της επισκοπή Τριφυλίας και Ολυμπίας ορίζεται η πόλη της Κυπαρισσίας. Το 1900 με την έκδοση του Β.Δ. της 22ας Ιανουαρίου (Νόμος ΒΧΔ') αναδιαρθρώνονται τα εκκλησιαστικά πράγματα και ορίζεται μία Μητρόπολη, η των Αθηνών και ισοπεδώνονται όλες οι εκκλησιαστικές επαρχίες του κράτους και ονομάζονται Επισκοπές. Στο νομό Μεσσηνίας ορίζονται δύο επισκοπές: η επισκοπή Μεσσηνίας και η επισκοπή Τριφυλίας και Ολυμπίας. Με το νόμο 2891/1922 οι επίσκοποι ονομάζονται μητροπολίτες.
Η Ιερά Μητρόπολις έχει 159 ενορίες χωρισμένες σε 10 αρχιερατικές περιφέρειες. Επαρχία Ολυμπίας (Φιγαλείας, Ανδρίτσαινας, Κρεστένων, Ζαχάρως) & Επαρχία Τριφυλίας (Κυπαρισσίας, Κοπανακίου, Γαργαλιάνων, Είρας, Αυλώνος και Τρίπυλης και Φιλιατρών). Περιλαμβάνει 124 παρεκκλήσια, 429 εξωκκλήσια, 130 κοιμητηριακούς ναούς, 32 ιδιωτικούς ναούς και 13 ναούς Ιερών Μονών.
Τοπικές Εορτές και Άγιοι
Άγιος Αθανάσιος Αρχιεπίσκοπος Χριστιανουπόλεως (17/5), όπου εορτάζει ο νέος μεγαλοπρεπής Ιερός Ναός του Αγίου στην Κυπαρισσία, ο δεύτερος μεγαλύτερος της Πελοποννήσου, μετά τον Άγιο Ανδρέα Πατρών.
Άγιος Νεομάρτυς Δημήτριος, που γεννήθηκε στην Φλόκα Μεσσηνίας από πατέρα και μητέρα Φλοκιώτες. Όταν πέθανε η μητέρα του, ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε στην Χώρα Μεσσηνίας όπου και έμειναν. Το γένος της μητριάς του ήταν Καψαρίδη. Μαρτύρησε στην Τρίπολη το 1803. Ναοί του υπάρχουν στην Φλόκα, στην Χώρα, στην Καλαμάτα και στην Τρίπολη.
Άγιος Δημήτριος (Μήτρος) εκ Θεισόας Ολυμπίας (+28/05/1794)
Άγιος Χαράλαμπος, είναι ο πολιούχος των Φιλιατρών και τιμάται δύο φορές το χρόνο, στις 10 Φεβρουαρίου και την πλησιέστερη Κυριακή στις 19 Ιουλίου, ότε και με θαύμα έσωσε τα Φιλιατρά από την καταστροφή των Γερμανών. Η εικόνα του φυλάσσεται στον Ιερό Ναό της Παναγίας των Φιλιατρών.
Άγιος Διονύσιος Αεροπαγήτης πολιούχος των Γαργαλιάνων.
Παναγία της Γοργοπηγής (24/9), στην ομόνυμη Ιερά Μονή της Παναγίας νήσου Πρώτης.
Στις περισσότερες Ιερές Μονές φυλάσσονται πλήθος ιερών λειψάνων διαφόρων Αγίων.