Երուսաղեմի հայոց պատրիարքություն

Երուսաղեմի հայոց պատրիարքություն
Տեսակ	պատրիարքություն
Մասն է	Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Կրոն	Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Հիմնադրման թվական	638
Երկիր	Պաղեստին, Երուսաղեմ
Ղեկավար	Նուրհան Մանուկյան
Գլխամաս	Սուրբ Հակոբյանց եկեղեցի, Երուսաղեմ
Կայք	armenian-patriarchate.com
Armenian Patriarchate of Jerusalem Վիքիպահեստում

Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքություն^[1] կամ Առաքելական Աթոռ Սրբոց Յակովբեանց Յերուսաղեմ, Հայ առաքելական եկեղեցու պատրիարքությունն է Սուրբ Երկրում։ Պատրիարքն ունի արքեպիսկոպոսի աստիճան, նրա նստավայրն է Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքարանը՝ Երուսաղեմի հայկական թաղամասում։ Ներկա պատրիարքն է Ամենապատիվ Տ. Նուրհան արքեպիսկոպոս Մանուկյանը, ով զբաղեցնում է այդ պաշտոնը սկսած 2013 թվականից^[2]։

Երուսաղեմի հայոց պատրիարքությունը հիմնադրվել է VII դարում։ Պատրիարքարանի տարածքը (Հայկական թաղամաս) զբաղեցնում է հին Երուսաղեմի չորս թաղամասերից մեկը (1/6 մասը` 150 հազար քմ)։ Աթոռանիստը Սուրբ Հակոբյանց վանքն է։ Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքության հոգևոր իշխանության ներքո են Իսրայելի հայկական եկեղեցիները և Հորդանանի հոգևոր հովվությունը։ Պատրիարքը Սուրբ Հակոբյանց վանքի հոգևոր և վարչական պետն է, Երուսաղեմի քաղաքական իշխանությունների առջև հայ համայնքի ներկայացուցիչը։ Նրան ընտրում է Երուսաղեմի Սուրբ Հակոբյանց միաբանության ընդհանուր ժողովը, որին և հաշվետու է։ Ընտրությունը հաստատում են Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը և Երուսաղեմի վրա իշխող պետության ղեկավարը^[3]։

• Երուսաղեմի հայոց պատրիարքների ցանկ
• Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքների ցանկ
• Երուսաղեմի սուրբ Հակոբյանց միաբանություն

• ԵՐՈՒՍԱՂԵՄԻ ՀԱՅՈՑ ՊԱՏՐԻԱՐՔՈՒԹՅՈՒՆ Արխիվացված 2018-02-25 Wayback Machine
• Երուսաղեմի հայոց պատրիարքություն

դ ք խ Հայ Առաքելական Եկեղեցի Կառուցվածք Նվիրապետության աստիճաններ Կաթողիկոս • արքեպիսկոպոս • եպիսկոպոս • քորեպիսկոպոս • վարդապետ • ծայրագույն վարդապետ • քահանա • սարկավագ • կիսասարկավագ • ջահընկալ • երդմնեցուցիչ • դպիր • դռնապան• գրակարդաց Նվիրապետության աթոռներ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին • Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսություն • Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքություն • Երուսաղեմի հայոց պատրիարքություն • Գանձասարի կաթողիկոսություն • Աղթամարի կաթողիկոսություն Անոթներ և սպասներ Սկիհ • մաղզմա • մասնատուփ • բաժակաման • խնկանոց • բուրվառ • տապանակ • խաչվառ • քշոց • խաչ (եկեղեցական) • մյուռոնաշիշ • կոնք • դույլ • ղենջակ • աշտանակ • ջահ • կերոն • մոմ • գրակալ Զգեստնետ ու զարդեր Սքեմ • վեղար • փիլոն • գավազան • մատանի • հողաթափ • շապիկ • ուրար • բազկուրար • սաղավարտ • փորուրար • գոտի • թաշկինակ • բազպաններ • վակաս • շուրջառ • խույր • փակեղ • արտախուրակներ • եմիփորոն • կոնքեռ • արծվագորգ Ժամերգություն Գիշերային • Առավոտյան• Արևագալի • Ճաշու • Երեկոյան • Խաղաղական • Հանգստյան Ծիսական առանձնահատկություններ Սուրբ Պատարագ • Մկրտություն • Դրոշմ • Ապաշխարություն • Հաղորդություն • Պսակ • Վերջին օծում կամ կարգ հիվանդաց • Ձեռնադրություն • Մատաղ Անձինք Հիմնադիրներ՝ Թադեոս առաքյալ և Բարդուղիմեոս առաքյալ • Գրիգոր Լուսավորիչ Ցանկեր Տաճարների • Կաթողիկոսների • Թեմերի • Ժողովների • Պոլսո պատրիարքների • Կիլիկիո կաթողիկոսների Ուրիշ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս • Աշտիշատի եկեղեցական ժողովներ • Հայկական քրիստոնեական տոմար • Վարդապետ

դ ք խ Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու նվիրապետական աթոռներ, հայրապետական պատվիրակություններ, թեմեր և հովվություններ Նվիրապետական աթոռներ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին (Էջմիածին) Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսություն (Կիլիկիա) Երուսաղեմի հայոց պատրիարքություն Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքություն Աղթամարի կաթողիկոսություն † Գանձասարի կաթողիկոսություն † Ավանի կաթողիկոսություն (հակաթոռ) † Հայրապետական պատվիրակություններ Արևմտյան Եվրոպա Բալկանյան երկրներ Կենտրոնական Եվրոպա Հնդկաստան և Ծայրագույն Արևելք Հարավային Ամերիկա † Հայաստան և Արցախ (Էջմիածին) Արագածոտն Արարատյան Հայրապետական (Երևան †) Արթիկ Արմավիր Արցախ (Ամարաս † Գանձասար † Շուշի †) Գեղարքունիք Լոռի Կոտայք Մասյացոտն Շիրակ (Ալեքսանդրապոլ †) Սյունիք (Հաբանդ † Տաթև †) Վայոց ձոր Տավուշ (Մեծկվենք †) նախկին ԽՍՀՄ (Էջմիածին) Ադրբեջան † (Բաքու † Գանձակ † Շամախի † Նուխի †) Բալթյան երկրներ Հարավային Ռուսաստան (Աստրախան † Ղզլար †) Ռուսաստան և Նոր Նախիջևան (Բեսարաբիա † Մոսկվա † Նոր Նախիջևան † Պետերբուրգ †) Վրաստան (Ախալցխա † Գորի † Թիֆլիս †) Ուկրաինա Եվրոպա (Էջմիածին) Ավստրիա Բելգիա Բուլղարիա Գերմանիա Իսպանիա և Պորտուգալիա Իտալիա Լեհաստան Հոլանդիա Հունաստան Հունգարիա և Չեխիա Մեծ Բրիտանիա և Իռլանդիա Շվեդիա Շվեյցարիա Ռումինիա Ֆրանսիա Եվրոպա (Կիլիկիա) Կիպրոս Հունաստան Ասիա և Աֆրիկա (Էջմիածին) Դամասկոս Եգիպտոս Եթովպիա Իրաք Կալկաթա Ասիա և Աֆրիկա (Կիլիկիա) Ատրպատական Թեհրան Լիբանան Հալեպ Ջեզիրե Սպահան Քուվեյթ և Արաբական ծոց Ամերիկա և Ավստրալիա (Էջմիածին) ԱՄՆ-ի հայոց արևելյան ԱՄՆ-ի հայոց արևմտյան Ավստրալիա և Նոր Զելանդիա Արգենտինա Բրազիլիա Կանադա Ուրուգվայ Ամերիկա և Ավստրալիա (Կիլիկիա) Հյուսիսային Ամերիկայի արևելյան Հյուսիսային Ամերիկայի արևմտյան Կանադա Վենեսուելա Պատմական Հայաստան (չգործող թեմեր) Ադանա † (Կիլիկիա) Ախալցխա † (Էջմիածին) Աղթամար † (Աղթամար) Այնթապ † (Կիլիկիա) Գարդման † (Գանձասար) Զեյթուն † (Կիլիկիա) Խիզան † (Աղթամար) Կարս † (Էջմիածին) Կեցան † (Աղթամար) Կյուրին † (Կիլիկիա) Կորդվաց † (Աղթամար) Կորճայք † (Աղթամար) Հաճն † (Կիլիկիա) Հայոց ձոր † (Աղթամար) Մալաթիա † (Կիլիկիա) Մարաշ † (Կիլիկիա) Մոկք † (Աղթամար) Նախիջևան † (Էջմիածին) Շատախ † (Աղթամար) Պայաս † (Կիլիկիա) Պարտավ † (Գանձասար) Ռշտունիք † (Աղթամար) Սիս † (Կիլիկիա) Սպարկերտ † (Աղթամար) Տերենտե † (Կիլիկիա) Տևրիկ † (Կիլիկիա) Ուտիք † (Գանձասար) Ֆռնուզ † (Կիլիկիա) այլ չգործող Ադրիանապոլիս † (Կոստանդնուպոլիս) Անտիոք † (Կիլիկիա) Արմաշ † (Կոստանդնուպոլիս) Բանդըրմա † (Կոստանդնուպոլիս) Բաթավիա † (Էջմիածին) Բեյրութ † (Երուսաղեմ) Բիլեջիք † (Կոստանդնուպոլիս) Բուրսա † (Կոստանդնուպոլիս) Դամասկոս † (Երուսաղեմ) Երուսաղեմ † (Երուսաղեմ) Կոստանդնուպոլիս † (Կոստանդնուպոլիս) Կիպրոս † (Երուսաղեմ) Համադան † (Էջմիածին) Յաֆֆա † (Երուսաղեմ) Յոզգաթ † (Կիլիկիա) Նիկոմեդիա † (Կոստանդնուպոլիս) Ռոդոսթո † (Կոստանդնուպոլիս) Սալոնիկ † (Կոստանդնուպոլիս) Ծանոթություն. շեղատառով նշված կաթողիկոսությունները, թեմերը և հոգևոր հովվությունները, որոնց դիմաց դրված է նաև «†» նշանը, չգործող կրոնական կազմակերպություններ են։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 643)։