กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้

กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้
ตรา
ประเทศ	ไทย
รูปแบบ	กำลังกึ่งทหาร[1]
บทบาท	ปะทะข้าศึกตามแนวชายแดน[1] ปฏิบัติการสนธิกำลัง[2][3][4] การลาดตระเวน[1] รักษาความปลอดภัย[5][6] การต่อต้านการก่อการร้าย[7][8] ติดตามจับกุม[7][9] ปิดล้อมตรวจค้น[10][6] ยึดของกลาง[11][12] ปราบปรามยาเสพติด[6][8][13] การรวบรวมข่าวกรอง[14] การสงครามภูเขา[10][15] ช่วยเหลือประชาชนในพื้นที่[8][14]
กำลังรบ	10,921 นาย (พ.ศ. 2554)[1][16]
กองบัญชาการ	ค่ายอิงคยุทธบริหาร ตำบลบ่อทอง อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี
สมญา	นักรบชุดดำ[1] ดอกไม้เหล็กชายแดนใต้ (หญิง)[14][17]
คำขวัญ	คุณธรรม อุดมการณ์ คือหัวใจทหารพราน เพื่อประชาชน[18][19]
สีหน่วย	ดำ[1]
วันสถาปนา	พ.ศ. 2549[7][20]
ปฏิบัติการสำคัญ	การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศมาเลเซีย[21] ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย[21][22]
ผู้บังคับบัญชา
ผู้บังคับกองกำลัง	พันเอก สฐิรพงษ์ อาจหาญ
ผบ. สำคัญ	พันเอก วิวรรธน์ ปฐมภาคย์[9] พลตรี มณี จันทร์ทิพย์[23][24][25] พลตรี พรศักดิ์ พูลสวัสดิ์[26]

กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ (อักษรย่อ: กกล.ทพ.จชต.;^[27] อังกฤษ: Rangers forces of southern border provinces^[28]) เป็นกองกำลังทหารพรานจำนวน 12 กรมในจังหวัดชายแดนภาคใต้^[29][30] ที่มีบทบาทสำคัญในการปราบปรามการก่อกำเริบคอมมิวนิสต์ รวมทั้งความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย^[31] นับเป็นหนึ่งในกองกำลังที่เผชิญกับสงครามภายในที่ยาวนานที่สุด^[32] นอกจากนี้ กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ ยังมีสถานะเป็นกองบังคับการหน่วยปฏิบัติการพิเศษร่วม^[20]

หน่วยทหารพรานได้รับการจัดตั้งครั้งแรกเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2521 เพื่อต่อสู้กับกลุ่มคอมมิวนิสต์ในสมัยนั้น โดยเป็นกำลังพลอาสาสมัครในแต่ละพื้นที่ เนื่องด้วยมีความเข้าใจในพื้นที่ ทำให้ง่ายในการต่อกรเชิงยุทธวิธีกับฝ่ายคอมมิวนิสต์ และเนื่องด้วยภารกิจของทหารพรานมักมีความเสี่ยงสูง การพัฒนาด้านขีดความสามารถแก่ทหารพรานจึงเป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่ง^[1]

นับตั้งแต่เหตุการณ์ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทยทวีความรุนแรงเมื่อปี พ.ศ. 2547 กองทัพบกไทยได้เพิ่มจำนวนทหารพรานขึ้นถึงสามเท่า^[31] ซึ่งกองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ (กกล.ทพ.จชต.) ได้รับการก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2549 โดยมีภารกิจในการบังคับบัญชาหน่วยเฉพาะกิจกรมทหารพราน (ฉก.ทพ.) รวมถึงเป็นกองบังคับการหน่วยปฏิบัติการพิเศษร่วม^[20]

ต่อมากระทรวงกลาโหมเสนอให้มีการจัดตั้งกองบังคับการกรมทหารพรานเพิ่มเติม 5 กรม โดยใช้วงเงิน 2,692 ล้านบาทเศษ ซึ่งทางคณะรัฐมนตรีไทยได้อนุมัติเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2554 อันเป็นไปตามแผนถอนกำลังทหารหลัก โดยให้ทหารพรานที่เป็นกองกำลังถิ่นเข้าประจำการ โดยกองกำลังที่จัดตั้งเพิ่มเติมเพื่อทดแทนทหารหลักของกองทัพภาคที่ 1, 2 และ 3 ได้แก่ หน่วยเฉพาะกิจกรมทหารพรานที่ 11, 22 และ 33 และกองกำลังหลักได้แก่ กรมทหารพรานที่ 48 และ 49^[29][33][34]

นอกจากนั้น ยังได้มีการจัดตั้งกรมทหารพรานนาวิกโยธิน กองทัพเรือ เข้าเสริมการปฏิบัติงาน^[35]

กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ ยังมีบทบาทในการสนธิกำลังร่วมกับทหาร,^[36] ตำรวจ,^[37] นาวิกโยธิน^[10] และอาสารักษาดินแดน^[36]

ในปี พ.ศ. 2561 เจ้าหน้าที่ทหารพรานได้ทำการป้องกันการบินสอดแนมจากอากาศยานไร้คนขับ หลังจากมีผู้ใช้เครื่องยิงลูกระเบิดเอ็ม 79 ยิงใส่ฐานปฏิบัติการชุดคุ้มครอง ที่อำเภอยะหา จังหวัดยะลา ส่งผลให้อาสาสมัครทหารพรานและอาสาสมัครรักษาดินแดนได้รับบาดเจ็บ 2 นาย โดยได้ทำการยึด และสั่งยิงทำลาย กรณีที่มีการบินโดยไม่ขออนุญาต^[38][39]

แบ่งหน่วยเป็นระดับกรม โดยมีผู้บังคับการกรมเป็นผู้บังคับบัญชาสูงสุด ซึ่งเหมือนกับกรมทหารหลักทั่วไป แต่ไม่มีโครงสร้างระดับกองพัน กรมทหารพรานแต่ละกรมแบ่งออกเป็น 15 กองร้อย โดยมีการจัดการกองร้อยในแต่ละกรมไม่เหมือนกัน แต่ละกรมประกอบด้วยทหารหลัก และทหารพราน ซึ่งทหารหลักจะรับผิดชอบในตำแหน่งหลัก อันเสมือนเป็นพี่เลี้ยงให้แก่ทหารพราน^[1]

จากข้อมูลปี พ.ศ. 2555 เผยว่ามีทหารพรานเป็นบุคคลในพื้นที่ประมาณ 70 ถึง 80 เปอร์เซ็นต์ และทหารพรานหญิงสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีจำนวนร้อยเปอร์เซ็นต์^[6]

ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 กรมทหารพรานที่ 41 ได้ร่วมกับโรงพยาบาลบ้านแพ้วจากจังหวัดสมุทรสาคร, ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อให้การช่วยเหลือทางการแพทย์แก่ผู้มีปัญหาด้านสายตา โดยมีผู้เข้าร่วมโครงการแล้วกว่า 1,000 คน^[40]

นอกจากนี้ กำลังพลจากกรมทหารพรานต่าง ๆ ยังมีบทบาทในการช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัยหลายครั้ง อาทิ การช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับผลกระทบในจังหวัดปัตตานีเมื่อปี พ.ศ. 2560^[41][42][43]

มอบให้แก่บุคคลที่ทำคุณประโยชน์ หรือผู้มีอุปการคุณต่อกิจการทหารพราน เพื่อเป็นการตอบแทนคุณความดีและเป็นเกียรติประวัติ^[44]

• เครื่องหมายเชิดชูเกียรติทหารพราน^[45]
• เครื่องหมายแสดงความสามารถพิเศษทหารพรานจู่โจมกิตติมศักดิ์^[45]

ชื่อหน่วย	กองบัญชาการ	ผู้บังคับการ	กำลังพล	หมายเหตุ
กรมทหารพรานที่ 41	ค่ายวังพญา อำเภอรามัน จังหวัดยะลา[21][29]		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดยะลา[1]  • ดูแลอำเภอรามัน จังหวัดยะลา[30]  • สนับสนุนการใช้อากาศยานไร้คนขับในภารกิจความมั่นคง[46]
กรมทหารพรานที่ 42	ค่ายมหาจักรีสิรินธร อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา[29]		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดสงขลา[1]  • ดูแลอำเภอยะหริ่ง และอำเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี[30]
กรมทหารพรานที่ 43	ค่ายอิงคยุทธบริหาร อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี[29]		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่ 5 อำเภอของจังหวัดปัตตานี (อำเภอเมืองปัตตานี อำเภอหนองจิก อำเภอแม่ลาน อำเภอยะรัง และอำเภอยะหริ่ง)[1]  • ดูแลอำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี[30]  • ฉายาหน่วย เสือดำ
กรมทหารพรานที่ 44	อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี[29]		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดปัตตานีในอำเภอที่ติดกับจังหวัดนราธิวาส[1]  • ดูแลอำเภอสายบุรี, อำเภอกะพ้อ และอำเภอไม้แก่น จังหวัดปัตตานี[30]  • ฉายาหน่วย มังกรสีม่วง
กรมทหารพรานที่ 45	อำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส อำเภอบ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี[29]		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดนราธิวาส[1]  • ดูแลอำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส[30]
กรมทหารพรานที่ 46	พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส[29]		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดนราธิวาส[1]  • ดูแลอำเภอรือเสาะ จังหวัดนราธิวาส[30]  • ชาโน แพมเบอร์เกอร์ เข้าเป็นอาสาสมัครทหารพรานปี พ.ศ. 2561[47]
กรมทหารพรานที่ 47	ค่ายรัตนพล อำเภอคลองหอยโข่ง จังหวัดสงขลา		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4 รับผิดชอบพื้นที่จังหวัดยะลา[1]  • ดูแลอำเภอยะหา และอำเภอกาบัง จังหวัดยะลา[30]
กรมทหารพรานที่ 48	ค่ายกรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ อำเภอเจาะไอร้อง จังหวัดนราธิวาส		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4[29]  • ดูแลอำเภอเจาะไอร้อง และอำเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส[30]
กรมทหารพรานที่ 49	วัดศรีสาคร อำเภอศรีสาคร จังหวัดนราธิวาส[48]		1,489 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4[29]  • ดูแลอำเภอจะแนะ และอำเภอศรีสาคร จังหวัดนราธิวาส[30]
หมวดทหารพรานหญิง			467 นาย (พ.ศ. 2554)	• สังกัดกองทัพภาคที่ 4[1]  • ฉายาหน่วย ดอกไม้เหล็กชายแดนใต้[14][17]

ชื่อหน่วย	กองบัญชาการ	ผู้บังคับการ	กำลังพล	หมายเหตุ
หน่วยเฉพาะกิจกรมทหารพรานที่ 10				• สังกัดกองทัพภาคที่ 1[29]  • ดูแลอำเภอแว้ง และอำเภอสุคิริน จังหวัดนราธิวาส[30]
หน่วยเฉพาะกิจกรมทหารพรานที่ 20				• สังกัดกองทัพภาคที่ 2[29]  • ดูแลอำเภอยะรัง และอำเภอแม่ลาน จังหวัดปัตตานี[30]
หน่วยเฉพาะกิจกรมทหารพรานที่ 30				• สังกัดกองทัพภาคที่ 3[29]  • ดูแลอำเภอบันนังสตา และอำเภอกรงปินัง จังหวัดยะลา[30]

รุ่น	ภาพ	ประเภท	ที่มา	หมายเหตุ
เฟิร์สวิน		รถลำเลียงพลหุ้มเกราะ	ไทย
รีวา เอพีซี[49][50]		รถลำเลียงพลหุ้มเกราะ	แอฟริกาใต้

ชื่อ	ภาพ	ประเภท	ขนาดลำกล้อง	ที่มา	หมายเหตุ
ไทป์ 86		ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ	.45 เอซีพี	สหรัฐอเมริกา  ไทย	ปืนพกเอ็ม 1911 เอ 1 ที่ผลิตภายใต้ใบอนุญาต
เอ็ม 16 เอ 2		ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	สหรัฐอเมริกา
ไอเอ็มไอ ทาวอร์ ทาร์ 21		ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	อิสราเอล	มีใช้ในกองทัพบกไทยเช่นกัน
เอชเค 33[51]		ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	เยอรมนี  ไทย
อาก้า[52]		ปืนเล็กยาวจู่โจม	7.62×39 มม. เอ็ม 43	สหภาพโซเวียต	ได้มาจากผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ (ผกค.)
เอเค 104		คาร์บิน	7.62×39 มม.	รัสเซีย	กรมส่งกำลังบำรุงทหารบกจัดหาจากสหพันธรัฐรัสเซีย
เบเรตตา จีเอลเลอิกซ์ 160		เครื่องยิงลูกระเบิด	ลูกระเบิดขนาด 40×46 มม.	อิตาลี	กองทัพบกไทยจัดหาให้ทหารพรานในจังหวัดชายแดนภาคใต้

• ยุทธศาสตร์และยุทธวิธีการสงครามกองโจร

• กองกำลังทหารพรานจังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่เฟซบุ๊ก