กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์
กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง (อังกฤษ: 2nd Engineer Regiment, 2nd Infantry Division Queen's Guard[2]) เป็นกองพันทหารช่างของกองทัพบกไทย ตั้งอยู่ที่ ค่ายศรีโสธร ตำบลหน้าเมือง อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา จังหวัดฉะเชิงเทรา ประวัติกองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ เริ่มต้นจากกองทหารอินยิเนียในปี พ.ศ. 2418 ขึ้นตรงต่อกรมทหารมหาดเล็ก มีที่ตั้งอยู่ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ในปี พ.ศ. 2451 ได้มีการรวมหน่วยทหารช่างต่าง ๆ ขึ้นเป็นกรมทหารช่างที่ 2 และตั้งหน่วยอยู่ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีพลเอกพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน เป็นผู้บังคับการพิเศษ ประกอบไปด้วยกองพันทหารช่างที่ 1 ช่างสนาม และกองพันทหารช่างที่ 2 ช่างสะพาน[3] ในปีเดียวกันที่จังหวัดฉะเชิงเทรา ได้มีการตั้งค่ายทหารของกองพลที่ 9 ขึ้น ที่ตำบลโสธร (ปัจจุบันตำบลหน้าเมือง) โดยสร้างอาคารกองบัญชาการขึ้น[4] และใช้งานพื้นที่มาจนถึงปี พ.ศ. 2470 จึงได้ย้ายกองพลที่ 9 ไปประจำการที่ค่ายจักรพงษ์จังหวัดปราจีนบุรี[5][6] ต่อมาปี พ.ศ. 2473 กองพันทหารช่างที่ 2 ได้รับพระราชทานพื้นที่วังที่ประทับจากสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระวราชาเทวีในรัชกาลที่ 5 เพื่อใช้ตั้งเป็นกองบังคับการของกองพัน[7] ในปี พ.ศ. 2476 กองพันทหารช่างที่ 2 ได้ย้ายจากที่ตั้งเดิมในจังหวัดพระนครศรีอยุธยามาตั้งในจังหวัดฉะเชิงเทรา ในพื้นที่เดิมของกองพลที่ 9[5] ซึ่งนำโดย พันตรี หลวงนาราย ฤทธา (หม่อมราชวง ประเทือง มาลากุล) ผู้ดำรงตำแหน่งผู้บังคับกองพันทหารช่างที่ 2 ในขณะนั้น โดยแบ่งโครงสร้างหน่วยออกเป็น 3 กองร้อย คือ กองร้อยที่ 1 เป็นกองร้อยช่างสนาม กองร้อยที่ 2 เป็นกองร้อยช่างสะพาน และกองร้อยที่ 3 เป็นกองร้อยช่างรถไฟ ในปี พ.ศ. 2490 ค่ายที่ตั้งของกองพันทหารช่างที่ 2 ได้รับพระราชทานชื่อค่ายจากพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรว่า ศรีโสธร[4] เพื่อเป็นอนุสรณ์ให้แก่พระพุทธโสธร พระคู่บ้านคู่เมืองจังหวัดฉะเชิงเทรา [7]จากนั้นในวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2493 ได้มีการก่อตั้งกรมทหารช่างที่ 1 (ช.1) ขึ้นที่ตำบลโคกหม้อ อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี โดยที่กองพันทหารช่างที่ 2 ได้เป็นหน่วยขึ้นตรงร่วมกับกองพันทหารช่างที่ 1[8] กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ ได้รับพระกรุณาให้ยกเป็นหน่วยรักษาพระองค์ในปี พ.ศ. 2496[9] และประดับพระปรมาภิไทยย่อ ภปร. บนออกเสื้อเครื่องแบบด้านขวา ขึ้นตรงต่อกรมทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์ พร้อมทั้งได้รับพระราชทานธงไชยเฉลิมพลในปีเดียวกัน[7] ในปี พ.ศ. 2504 กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์ ได้ถูกแปรสภาพเป็น กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ และขึ้นการบังคับบัญชากับกองพลทหารม้า (พล.ม.)[8] และในปี พ.ศ. 2521 กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ ได้ไปขึ้นตรงกับกองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์[10] โดยได้รับพระราชทานธงชัยเฉลิมพลผืนใหม่เมื่อวันที่ 7 ธันวาคม พ.ศ. 2557[11] ในปี พ.ศ. 2560 ชื่อหน่วยได้ปรับเป็น กองพันทหารช่างที่ 2 กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ โดยประดับพระนามาภิไทยย่อ สก. บนออกเสื้อเครื่องแบบด้านขวา ในปี พ.ศ. 2562 ชื่อหน่วยถูกเปลี่ยนจาก กองพันทหารช่างที่ 2 กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เป็น กองพันทหารช่างที่ 2 กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง[12] กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ได้รับการเปลี่ยนนามหน่วย จาก กองพันทหารช่างที่ 2 กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนี พันปีหลวง เป็น กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2566[13] การรักษาสันติภาพกองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ ได้ส่งกำลังไปปฏิบัติการรักษาสันติภาพที่ประเทศกัมพูชาในกองร้อยทหารช่างที่ 2 กองพันทหารช่างเฉพาะกิจที่ 2 (สหประชาชาติ) ผลัดที่ 1 ปฏิบัติงานระหว่างวันที่ 20 กุมพาพันธ์ พ.ศ. 2535 ถึงวันที่ 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2536[14] โดยในผลัดที่ 2 ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2536 มีผู้บังคับกองร้อยคือ พันตรี จำรัส ไชยรส มีผู้บังคับหมวดคือ ร้อยโท ศรายุทธ บุญจือ และร้อยตรี ประสาท มีมูล และทำพิธีส่งกำลังพลจำนวน 700 นาย ณ ค่ายศรีโสธร เมื่อวันที่ 17 กุมพาพันธ์ พ.ศ. 2536 ปฏิบัติงานในชื่อของ กองพันทหารช่างเฉพาะกิจที่ 2 (สหประชาชาติ) ซึ่งภารกิจกับสหประชาชาติในกัมพูชาเป็นการส่งกำลังทหารช่างไปปฏิบัติงานกับสหประชาชาติเป็นครั้งแรก ปัจจุบันกองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ มีภารกิจหลักในการป้องกันประเทศ ได้จัดกำลังไปร่วมปฏิบัติการกับกองกำลังบูรพาในภารกิจการเก็บกู้วัตถุระเบิดตามแนวชายแดนไทย–กัมพูชา[15] และปฏิบัติงานอื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมายจากผู้บังคับบัญชา[16] หน่วยขึ้นตรงกองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ ประกอบด้วยหน่วยขึ้นตรง ดังนี้[17]
หน่วยสนับสนุนกองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ มีการประกอบกำลังเพื่อจัดเป็นกำลังสนับสนุนการปฏิบัติการของหน่วยต่าง ๆ ดังนี้
ที่ตั้งค่ายศรีโสธร มีเนื้อที่ประมาณ 165 ไร่ 1 งาน 44 ตารางวา ตั้งอยู่ใกล้เคียงกับวัดโสธรวรารามวรวิหาร อาคารเรือนไม้สัก 100 ปีอาคารเรือนไม้สัก 100 ปี ค่ายศรีโสธร เป็นอาคารที่ก่อสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2451 เพื่อเป็นกองบัญชาการของกองพลที่ 9 มณฑลปราจีน เป็นอาคารไม้สักขนาดกว้าง 10 เมตร ยาว 95 เมตร ซึ่งเคยใช้เป็นอาคารรับรองการเสด็จพระราชดำเนินมายังกองพันทหารช่างที่ 2 (ชื่อเดิม) ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช (ขณะยังไม่ครองราชย์) ในการปฏิบัติราชกรณียกิจในภาคตะวันออกและหน่วยทหารในพื้นที่ต่างจังหวัดเป็นครั้งแรก[19] ปัจจุบันอาคารใช้งานเป็นกองบังคับการกองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ และพิพิธภัณฑ์กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ ค่ายศรีโสธร[19] อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น |