ตำรวจภูธรภาค 5

บทความนี้ต้องการการจัดหน้า จัดหมวดหมู่ ใส่ลิงก์ภายใน หรือเก็บกวาดเนื้อหา ให้มีคุณภาพดีขึ้น คุณสามารถปรับปรุงแก้ไขบทความนี้ได้ และนำป้ายออก พิจารณาใช้ป้ายข้อความอื่นเพื่อชี้ชัดข้อบกพร่อง

ตำรวจภูธรภาค 5 Provincial Police Region 5
อักษรย่อ	ภ.5
ข้อมูลองค์กร
ก่อตั้ง	พ.ศ. 2494
โครงสร้างเขตอำนาจ
เขตอำนาจในการปฏิบัติการ	ประเทศไทย
แผนที่เขตอำนาจของ ตำรวจภูธรภาค 5
เขตอำนาจตามกฎหมาย	ตำรวจภูธรภาค 5, ประเทศไทย
ลักษณะทั่วไป	ตำรวจท้องที่ หน่วยงานฝ่ายพลเรือนส่วนท้องถิ่น
สำนักงานใหญ่	เลขที่ 311 ถนนมหิดล ตำบลหนองหอย อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ 50000
ผู้บริหารหน่วยงาน	พลตำรวจโท กฤตธาพล ยี่สาคร ​, ผู้บัญชาการ
หน่วยงานปกครอง	สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
กองบังคับการ	• 11 กองบังคับการ  • 1 ศูนย์ฝึก
เว็บไซต์
police5.go.th

ตำแหน่งผู้บัญชาการ
รับใช้	สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
ชั้นยศ	พลตำรวจโท
หน่วย	กองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 5
บังคับบัญชา	ตำรวจภูธรภาค 5

กองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 5 เป็นส่วนราชการของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ระดับกองบัญชาการ มีหน้าที่ดูแล 8 จังหวัดในภาคเหนือของประเทศไทย^[1]ได้แก่

1. จังหวัดเชียงราย
2. จังหวัดเชียงใหม่
3. จังหวัดน่าน
4. จังหวัดพะเยา
5. จังหวัดแพร่
6. จังหวัดแม่ฮ่องสอน
7. จังหวัดลำปาง
8. จังหวัดลำพูน

ในอดีตพื้นที่บริเวณภาคเหนือของประเทศไทยเคยเป็นอาณาจักรล้านนามาก่อน อันเป็นประเทศราชของสยามในอดีตที่มีอำนาจปกครองตนเอง แต่ขึ้นกับราชอาณาจักรสยาม (รัตนโกสินทร์) จนกระทั่งในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงได้รวมอาณาจักรล้านนาเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรสยาม^[2] และถูกจัดการปกครองใหม่ให้เป็นสองมณฑล^[3]อันได้แก่ มณฑลพายัพ และ มณฑลมหาราษฎร์ (ภายหลังในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการยุบมารวมกับมณฑลพายัพ)^[4] เมื่อการปกครองมีลักษณะขึ้นอยู่กับส่วนกลางเป็นหลักแล้วจึงต้องมีการจัดตั้งหน่วยราชการจากส่วนกลาง

โดยในส่วนของตำรวจนั้นช่วงแรกเป็นหน้าที่ของกรมพลตระเวนหัวเมือง ภายหลังสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งกรมตำรวจภูธรขึ้นแทน โดยสังกัดกับกระทรวงมหาดไทย และมีการจัดตั้งกองตำรวจภูธรไปตามมณฑลต่าง ๆ^[5] รวมถึงทมณฑลในภาคเหนือทั้งสองนี้ด้วย โดยเมื่อมีการจัดตั้งกองตำรวจภูธรในภาคเหนือแล้ว รัชกาลที่ 5 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ พลตำรวจตรี เจ้าราชวงศ์ (แก้วปราบเมรุ ณ ลำปาง) ผู้ซึ่งเป็นหนึ่งในเจ้านายฝ่ายเหนือเป็นผู้บังคับบัญชาท่านแรก ^[4] โดยในช่วงแรกนี้เองก็ถูกเรียกว่ากองบัญชาการตำรวจภูธรเขต 3 ก็ได้ตั้งอยู่ในคุ้มเจ้าหลวงนครลำปางด้วยความอนุเคราะห์จาก พล.ต.ต.เจ้าราชวงศ์(เจ้าแก้วปราบเมรุ ณ ลำปาง) ภายหลังได้ย้ายไปอยู่ ณ ที่ตั้งเดิมของกงศุลอังกฤษในสมัยที่เป็นอาณาจักรล้านนา ริมแม่น้ำ ้วัง ใน อ.เมืองลำปาง จ.ลำปาง^[4]

ในปี พ.ศ. 2494 ได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็น กองบังคับการตำรวจภูธรเขต 5 และทำการสร้างตัวกองบัญชาการขึ้นใหม่ใกล้กับกองบังคับการตำรวจภูธรจังหวัดลำปาง และสถานีตำรวจภูธรอำเภอเมืองลำปาง^[4] แต่ภายหลังในปี พ.ศ. 2519 ได้มีการออก พรฎ.การแบ่งส่วนราชการกรมตำรวจ พ.ศ. ๒๕๑๙​^[6] ก่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนใหม่อีกครั้งโดยครั้งนี้ใช้ชื่อ กองบัญชาการตำรวจภูธรภาคที่ ๓^[7] โดยได้จัดตั้งกองบังคับการ 1-12 ขึ้น ในกองบัญชาการตำรวจภูธร 1-4^[8] และกองบังคับการ 7 - 9 ขึ้นต่อกองบัญชาการตำรวจภูธร 3

หลังจากนั้นก็มีการปรับโครงสร้างใหม่ให้เป็นกองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 5 (บช.ภ.5) และสุดท้ายก็ได้มีการปรับเปลี่ยนโครงสร้างในครั้งสุดท้ายที่ยังใช้มาจนถึงปัจจุบันคือ พระราชกฤษฎีกา แบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2552 ก็ได้กำหนดให้เป็นตำรวจภูธรภาค 5 (ภ.5)^[9] ในปัจจุบัน^[10]

ตำแหน่งผู้บังคับการ
รับใช้	สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
ชั้นยศ	พลตำรวจตรี
หน่วย	กองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 5
บังคับบัญชา	กองบังคับการ

ตำรวจภูธรภาค 5 ประกอบไปด้วย 3 กองบังคับการ 8 ตำรวจภูธรจังหวัด^[11] (สถานะเทียบเท่ากองบังคับการ แต่ไม่ต้องเรียกขึ้นต้นด้วยคำว่ากองบังคับการ) 1 ศูนย์ฝึก และ 1 กองกำกับการ ประกอบด้วย

• กองบังคับการอำนวยการ (บก.อก.)
• กองบังคับการกฎหมายและคดี (บก.กค.)
• กองบังคับการสืบสวนสอบสวน (บก.สส.)
• กองกำกับการปฏิบัติการพิเศษ (กก.ปพ.)
• ตำรวจภูธรจังหวัดเชียงราย (ภ.จว.เชียงราย)
• ตำรวจภูธรจังหวัดเชียงใหม่ (ภ.จว.เชียงใหม่)
• ตำรวจภูธรจังหวัดน่าน (ภ.จว.น่าน)
• ตำรวจภูธรจังหวัดพะเยา (ภ.จว.พะเยา)
• ตำรวจภูธรจังหวัดแพร่ (ภ.จว.แพร่)
• ตำรวจภูธรจังหวัดแม่ฮ่องสอน (ภ.จว.แม่ฮ่องสอน)
• ตำรวจภูธรจังหวัดลำปาง (ภ.จว.ลำปาง)
• ตำรวจภูธรจังหวัดลำพูน (ภ.จว.ลำพูน)

• ศูนย์ฝึกอบรมตำรวจภูธรภาค 5 (ศฝร.)

• https://police5.go.th/p5/about-us/history
• http://www.p2.go.th/newweb/index.php/en/about-us-2/history เก็บถาวร 2016-08-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๕๒ เก็บถาวร 2017-06-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9D%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD เก็บถาวร 2018-03-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://www.royalthaipolice.go.th/agencies_under.php