|
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี (พ.ศ. 2392 – 3 ธันวาคม พ.ศ. 2456) พระนามเดิม หม่อมราชวงศ์แก้วกัลยา เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร กับหม่อมจิ๋ม เป็นพระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระประวัติพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2392 เมื่อแรกประสูตินั้นเป็น หม่อมราชวงศ์แก้วกัลยา ซึ่งได้รับพระราชทานพระนามจากพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว[1] มีนามลำลองว่า แก้ว[2] เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร ต้นราชสกุลสุประดิษฐ[3] ซึ่งในขณะนั้นยังเป็นหม่อมเจ้าสุประดิษฐ พระโอรสในเจ้าฟ้ามงกุฎ ต่อมาเมื่อเจ้าฟ้ามงกุฎขึ้นเสวยราชสมบัติเป็นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หม่อมเจ้าสุประดิษฐจึงเลื่อนขึ้นเป็นพระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้า ส่วนหม่อมราชวงศ์แก้วกัลยา พระธิดา ก็เลื่อนเป็น หม่อมเจ้าแก้วกัลยาตามพระบิดา ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระกรุณาชุบเลี้ยงหม่อมเจ้าแก้วกัลยา ซึ่งเป็นพระราชนัดดาดุจพระเจ้าลูกเธอในพระองค์ โดยโปรดเกล้าฯ ให้เข้าแห่ต่อท้ายกระบวนแห่ในพระราชพิธีโสกันต์ของพระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าทักษิณชา นราธิราชบุตรี, พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา และพระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าประภัศร พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี ได้รับพระราชทานพระนาม และหีบหมากเสวยลงยา และได้รับพระมหากรุณาธิคุณต่างๆ อีกหลายประการ จากพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หม่อมเจ้าแก้วกัลยาทรงรับราชการฝ่ายใน เป็นพระพี่เลี้ยงในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว[2] ตั้งแต่เสด็จพระราชสมภพจนกระทั่งเจริญพระชนมพรรษาได้ 10 พรรษา ครั้นต่อมาเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชหฤทัยรำลึกถึงคุณความดีของหม่อมเจ้าแก้วกัลยาที่ทรงทำหน้าที่พระอภิบาลพระองค์มาโดยมิได้บกพร่อง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระอิสริยยศเป็น "พระวรวงษ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี"[4][5] ทรงศักดินา 3000 พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี เสกสมรสกับหม่อมเจ้าเดช นพวงศ์ พระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส เมื่อ พ.ศ. 2409 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวส่งบัตรเชิญงานเสกสมรสระหว่างหม่อมเจ้าเดชกับหม่อมเจ้าแก้วกัลยาให้ทอมาส ยอช นอกส ส่งต่อแก่นายพลเรือโท ยอช กิง[6] ถือเป็นบัตรเชิญงานแต่งที่เก่าสุดของประเทศไทย[7] พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2456 สิริพระชันษา 64 ปี โดยสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงษ์วรเดช เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ในการพระราชทานน้ำสรงพระศพ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระโกศราชวงศ์ แวดล้อมด้วยเครื่องสูง 5 ชั้น เป็นพระเกียรติยศ โดยมีพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ ณ วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร เมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2457[8] พระเกียรติยศ
พระอิสริยยศ
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
อ้างอิง
|
||||||||||||||||||||||||||||
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}