อำเภอโคกสำโรง

อำเภอโคกสำโรง
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Khok Samrong
คำขวัญ:  “เขาวงพระจันทร์เสียดฟ้า ศรัทธาพระตากแดดศักดิ์สิทธิ์ ลือชาฤทธิ์เจ้าพ่อสนั่น อร่อยมันไข่เค็มลือเลื่อง เมืองตลาดของกิน ถิ่นคนดีรักสงบ“
แผนที่จังหวัดลพบุรี เน้นอำเภอโคกสำโรง
พิกัด: 15°4′11″N 100°43′26″E / 15.06972°N 100.72389°E / 15.06972; 100.72389
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ลพบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	982.5 ตร.กม. (379.3 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566[1])
• ทั้งหมด	80,865 คน
• ความหนาแน่น	82.31 คน/ตร.กม. (213.2 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	15120
รหัสภูมิศาสตร์	1603
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอโคกสำโรง เลขที่ 9 ถนนศรีสำโรง ตำบลโคกสำโรง อำเภอโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี 15120
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

โคกสำโรง เป็นอำเภอที่มีประชากรมากเป็นลำดับที่สามรองจากอำเภอเมืองลพบุรีและอำเภอชัยบาดาล

มีนิยายเล่ากันว่า ตำบลอันเป็นที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอโคกสำโรงนี้ เดิมเป็นเมืองเรียกว่า "เมืองละครสามโรง"^{[ต้องการอ้างอิง]} โดยเหตุว่า เมื่อเศรษฐีสร้างเมืองนี้ขึ้นได้มีละครเล่นประจำอยู่ 3 โรง มีเนินดินและคูโดยรอบ มีวัดเก่า ๆ สลักหักพังเหลือแต่ซากกำแพงอยู่หลายแห่ง และต่อมาการเรียกชื่อกลายเป็น "โคกสำโรง" ตามข้อสันนิษฐานที่เล่าสืบกันมาว่า เมืองละครสามโรงนี้ร้างแล้วตามเนินดินเหล่านั้นจะมีต้นสำโรงขึ้นอยู่มาก จึงเรียกกันว่าโคกสำโรง^{[ต้องการอ้างอิง]} เป็นนิยายที่เล่ากันมาเพียงนี้ พิจารณาแล้วคงได้ความว่าบริเวณอำเภอโคกสำโรงต้องเมืองเก่าแก่แน่ เพราะมีวัดวาอารามสลักหักพังอยู่ตามตำบลต่าง ๆ หลายแห่ง ฉะนั้นในสมัยขอมเป็นใหญ่ในลพบุรี อาจมีเรื่องราวอยู่บ้างไม่มากก็น้อย แต่ยังสอบค้นไม่พบหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของอำเภอโคกสำโรง

ที่ว่าการอำเภอโคกสำโรงเดิมตั้งอยู่ทางด้านตะวันตกของภูเขาพุคา ตำบลห้วยโป่ง เรียกชื่อว่า กิ่งอำเภอพุคา สังกัดมณฑลอยุธยา สมัยนั้นขุนสุรณรงค์เป็นนายอำเภอ พ.ศ. 2342 ต่อมาสมัยหลวงอนุมานสารกรรม (กลิ่น) เป็นนายอำเภอ พ.ศ. 2342 ได้พิจารณาเห็นว่า สถานที่ตั้งที่ว่าการอำเภอเดิมมีพลเมืองน้อย การคมนาคมลำบากมาก จึงได้ย้ายมาตั้งที่ว่าการอำเภอใหม่ อยู่ทางที่ว่าการอำเภอปัจจุบันทางด้านเหนือประมาณ 4 เส้น แต่ด้วยเหตุใดไม่ปรากฏได้ใช้ชื่ออำเภอว่า กิ่งอำเภอสระโบถ^[2] และยกฐานะเป็นอำเภอในเวลาต่อมา แต่สถานที่ตั้งอยู่บ้านโคกสำโรง ซึ่งปรากฏว่าเป็นศูนย์กลางของพลเมืองที่จะมาติดต่อได้สะดวก ขณะนั้นที่บ้านโคกสำโรงมีราษฎรคนหนึ่งชื่อนายติ่ง เป็นคนมีเงินและมีคนนับถือมาก ได้ขอแรงราษฏรช่วยกันสร้างที่ว่าการอำเภอโคกสำโรงเป็นอาคารไม้หลังคาแฝก อำเภอใหม่นี้ย้ายมาสร้างระหว่าง พ.ศ. 2352 และต่อมาประมาณ พ.ศ. 2467 สมัยขุนศรีนฤนาท (เต่า สมชนะ) เป็นนายอำเภอ ได้ย้ายตัวที่ว่าการอำเภอมาปลูกใหม่ ณ บริเวณปัจจุบัน โดยได้ขอแรงราษฏรหาไม้มาปลูกสร้างและมุงหลังคากระเบื้องอยู่มาจนปัจจุบันนี้

• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอสระโบถ จังหวัดลพบุรี มณฑลกรุงเก่า เป็น อำเภอโคกสำโรง^[3]
• วันที่ 14 มิถุนายน 2468 ตั้งตำบลถลุงเหล็ก แยกออกจากตำบลหลุมข้าว ตั้งตำบลชอนสารเดช แยกออกจากตำบลโคกสำโรง และตั้งตำบลห้วยโป่ง แยกออกจากตำบลโคกสำโรง^[4]
• วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลพบุรี และจังหวัดนครสวรรค์ โดยโอนพื้นที่หมู่ที่ 5 ตำบลมหาโพธิ อำเภอโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี ไปขึ้นกับตำบลตะคร้อ อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์^[5]
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลหลุมข้าว แยกออกจากตำบลถลุงเหล็ก^[6]
• วันที่ 17 กันยายน 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลโคกสำโรง ในท้องที่บางส่วนของตำบลโคกสำโรง^[7]
• วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลชอนสารเดช ในท้องที่บางส่วนของตำบลชอนสารเดช^[8]
• วันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2500 ยกฐานะสุขาภิบาลโคกสำโรง ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลโคกสำโรง^[9]
• วันที่ 24 ตุลาคม 2504 ตั้งตำบลคลองเกตุ แยกออกจากตำบลโคกสำโรง และตำบลเพนียด ตั้งตำบลเกาะแก้ว แยกออกจากตำบลโคกสำโรง และตำบลเพนียด ตั้งตำบลสะแกราบ แยกออกจากตำบลเพนียด และตำบลสระโบสถ์^[10]
• วันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2505 โอนพื้นที่ตำบลดีลัง อำเภอโคกสำโรง ไปขึ้นกับ อำเภอเมืองลพบุรี^[11] และจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอพัฒนานิคม^[12]
• วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2511 ตั้งตำบลบ่อทอง แยกออกจากตำบลชอนสารเดช^[13]
• วันที่ 17 สิงหาคม 2514 ตั้งตำบลยางราก แยกออกจากตำบลมหาโพธิ ตั้งตำบลโคกเจริญ แยกออกจากตำบลมหาโพธิ ตั้งตำบลชอนสมบูรณ์ แยกออกจากตำบลชอนสารเดช และตำบลมหาโพธิ^[14]
• วันที่ 22 สิงหาคม 2515 ตั้งตำบลดงมะรุม แยกออกจากตำบลเพนียด และตำบลสระโบสถ์^[15]
• วันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2516 จัดตั้งสุขาภิบาลสระโบสถ์ ในท้องที่บางส่วนของตำบลสระโบสถ์^[16]
• วันที่ 21 สิงหาคม 2516 ตั้งตำบลหนองม่วง แยกออกจากตำบลชอนสารเดช^[17]
• วันที่ 7 ตุลาคม 2518 ตั้งตำบลยางโทน แยกออกจากตำบลชอนสารเดช ตั้งตำบลวังเพลิง แยกออกจากตำบลเพนียด^[18]
• วันที่ 14 ตุลาคม 2518 ตั้งตำบลทุ่งท่าช้าง แยกออกจากตำบลสระโบสถ์^[19]
• วันที่ 18 กรกฎาคม 2521 ตั้งตำบลวังขอนขว้าง แยกออกจากตำบลถลุงเหล็ก^[20]
• วันที่ 19 กันยายน 2521 ตั้งตำบลดงดินแดง แยกออกจากตำบลบ่อทอง^[21]
• วันที่ 1 มกราคม 2523 เปลี่ยนแปลงชื่อสุขาภิบาลชอนสารเดช อำเภอโคกสำโรง เป็น สุขาภิบาลหนองม่วง^[22]
• วันที่ 12 สิงหาคม 2523 โอนพื้นที่หมู่ 7 บ้านดงหนาม (ในขณะนั้น) ของตำบลเพนียด ไปตั้งเป็นหมู่ 8 ของตำบลดงมะรุม^[23]
• วันที่ 9 มิถุนายน 2524 แยกพื้นที่ตำบลสระโบสถ์ ตำบลมหาโพธิ และตำบลทุ่งท่าช้าง อำเภอโคกสำโรง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอสระโบสถ์ ขึ้นกับอำเภอโคกสำโรง^[24]
• วันที่ 21 กรกฎาคม 2524 ตั้งตำบลวังจั่น แยกออกจากตำบลถลุงเหล็ก^[25]
• วันที่ 28 กรกฎาคม 2524 โอนพื้นที่หมู่ 6 บ้านดอนไชโย (ในขณะนั้น) ของตำบลเพนียด ไปตั้งเป็นหมู่ 6 ของตำบลวังเพลิง และโอนพื้นที่หมู่ 6 บ้านหนองปล้อง (ในขณะนั้น) ของตำบลวังเพลิง ไปตั้งเป็นหมู่ 6 ของตำบลเพนียด^[26]
• วันที่ 7 กันยายน 2525 ตั้งตำบลหนองมะค่า แยกออกจากตำบลยางราก^[27]
• วันที่ 30 สิงหาคม 2526 ตั้งตำบลห้วยใหญ่ แยกออกจากตำบลทุ่งท่าช้าง และตำบลสระโบสถ์^[28]
• วันที่ 25 กันยายน 2527 ตั้งตำบลหนองแขม แยกออกจากตำบลชอนสารเดช^[29]
• วันที่ 21 ตุลาคม 2528 ตั้งตำบลนิยมชัย แยกออกจากตำบลสระโบสถ์^[30]
• วันที่ 26 กันยายน 2529 ตั้งตำบลวังทอง แยกออกจากตำบลโคกเจริญ^[31]
• วันที่ 12 มีนาคม 2530 แยกพื้นที่ตำบลโคกเจริญ ตำบลยางราก ตำบลหนองมะค่า และตำบลวังทอง อำเภอโคกสำโรง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอโคกเจริญ ขึ้นกับอำเภอโคกสำโรง^[32][33]
• วันที่ 31 ธันวาคม 2530 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอสระโบสถ์ อำเภอโคกสำโรง เป็น อำเภอสระโบสถ์^[34]
• วันที่ 10 พฤศจิกายน 2532 โอนพื้นที่หมู่ 4,7 บ้านโคกแสมสาร และหมู่ 13 บ้านใหม่ศรีอุบล (ในขณะนั้น) ของตำบลมหาโพธิ อำเภอสระโบสถ์ ไปขึ้นกับตำบลโคกเจริญ กิ่งอำเภอโคกเจริญ อำเภอโคกสำโรง^[35]
• วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2533 แยกพื้นที่ตำบลหนองม่วง ตำบลบ่อทอง ตำบลดงดินแดง ตำบลชอนสมบูรณ์ ตำบลยางโทน และตำบลชอนสารเดช อำเภอโคกสำโรง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอหนองม่วง ขึ้นกับอำเภอโคกสำโรง^[36]
• วันที่ 4 ตุลาคม 2533 กำหนดเขตตำบลโคกเจริญ กิ่งอำเภอโคกเจริญ อำเภอโคกสำโรง ให้มีเขตการปกครองรวม 15 หมู่บ้าน^[37]
• วันที่ 9 เมษายน 2534 ตั้งสถานีขนส่งผู้โดยสารโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี^[38]
• วันที่ 1 กรกฎาคม 2534 ตั้งตำบลโคกแสมสาร แยกออกจากตำบลโคกเจริญ และตำบลวังทอง^[39]
• วันที่ 3 พฤศจิกายน 2536 ยกฐานะกิ่งอำเภอโคกเจริญ อำเภอโคกสำโรง เป็น อำเภอโคกเจริญ^[40]
• วันที่ 20 พฤศจิกายน 2539 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอหนองม่วง อำเภอโคกสำโรง เป็น อำเภอหนองม่วง^[41]

อำเภอโคกสำโรงตั้งอยู่ทางตอนกลาง ค่อนไปทางทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหนองม่วงและอำเภอสระโบสถ์
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอชัยบาดาลและอำเภอพัฒนานิคม
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองลพบุรี
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอบ้านหมี่

อำเภอโคกสำโรงแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 13 ตำบล 137 หมู่บ้าน ได้แก่

ท้องที่อำเภอโคกสำโรงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 14 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลโคกสำโรง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโคกสำโรง
• องค์การบริหารส่วนตำบลโคกสำโรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสำโรง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลโคกสำโรง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะแก้วทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลถลุงเหล็ก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลถลุงเหล็กทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหลุมข้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหลุมข้าวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยโป่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยโป่งทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองเกตุ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองเกตุทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสะแกราบ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสะแกราบทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเพนียด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเพนียดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังเพลิง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังเพลิงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลดงมะรุม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดงมะรุมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังขอนขว้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังขอนขว้างทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังจั่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังจั่นทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแขม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองแขมทั้งตำบล

• เขาวงพระจันทร์ ภูเขาที่มีรูปร่างสวยงามและมีความสูงที่สุดในจังหวัดลพบุรี นมัสการรอยพระพุทธบาทแท้ ตำบลห้วยโป่ง
• วัดราชบรรทม (เขาตะเภา) นมัสการรอยพุทธบาท ตำบลเพนียด
• วัดเนินรังวรปัญญา (ลานนางฟ้า) นมัสการรอยพุทธบาท ตำบลยางราก
• บ้านหนองแล้ง แกะสลักหินทราย
• แหล่งโบราณคดีบ้านพรหมทินใต้และหลวงพ่อพระพุทธพรหม สูง 9 เมตร ภายใน วัดพรหมทินใต้ ตำบลหลุมข้าว
• เขาจะเข้เป็นเขาที่มีรูปร่างคล้ายจระเข้ตามตำนานเมืองลพบุรี
• ตลาดสดโคกสำโรง ตลาดสดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในจังหวัดลพบุรี
• วัดเขากะโหลก
• เขาตะเภา วัดราชบรรทม
• แหล่งโบราณคดีบ้านดงมะรุม
• วัดเขาสระพรานนาค ตำบลห้วยโป่ง
• ศาลหลักเมือง
• ศาลเจ้าแม่กวนอิม
• พุทธสถานลพบุรีศรีสุวรรณภูมิ

แหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์

• บ้านพรหมทินใต้ อยู่ที่ ตำบลหลุมข้าว
• บ้านรักไทย อยู่ที่ตำบลสะแกราบ
• บ้านชอนบอน อยู่ที่ตำบลเกาะแก้ว
• บ้านซับดีปลี บ้านบ่อเสมา บ้านบ่อตาปังและบ้านดอนเจริญ อยู่ที่ตำบลยางโทน
• บ้านชอนตะเคียน บ้านบ่อตากร่าง อยู่ที่ตำบลชอนสมบูรณ์
• บ้านร่องเพกา อยู่ที่ตำบลซับดีปลี
• บ้านโคกสะอาด อยู่ที่ตำบลดินแดง
• บ้านบ่อดินสอพอง อยู่ที่ตำบลดงดินแดง
• บ้านชอนแก้ว อยู่ที่ตำบลชอนสรเดช
• บ้านบ่อยาง บ้านพุน้อย อยู่ที่ตำบลชอนม่วง
• บ้านพุกะโฉม อยู่ที่ตำบลบ่อทอง
• บ้านช่อนม่วง อยู่ที่ตำบลวังเพลิง

แหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ (ยุคโลหะ)

• โนนป่าหวาย โนนหมากลา บ้านห้วยโป่ง อยู่ที่ตำบลห้วยโป่ง
• ห้วยวังยาง อยู่ที่ตำบลวังเพลิง อำเภอโคกสำโรง

แหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ / ประวัติศาสตร์

• บ้านวังจั่นน้อย อยู่ที่ตำบลวังจั่น
• เนินมะกอก บ้านวังไผ่ อยู่ที่ตำบลมะรุม

แหล่งโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์

• โนนกกหว้า บ้านห้วยโป่ง อยู่ที่ตำบลห้วยโป่ง
• เขาแร่ บ้านโคกสะอาด อยู่ที่ตำบลคลองเกตุ
• บ้านเพนียด อยู่ที่ตำบลเพนียด

• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ลพบุรี โรงเรียนวิทยาศาสตร์ของรัฐ โรงเรียนโครงการพระดำริในสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
• โรงเรียนอนุบาลโคกสำโรง
• โรงเรียนบ้านวังเพลิง
• โรงเรียนโคกสำโรงวิทยา (หนึ่งอำเภอ หนึ่งโรงเรียนในฝัน)
• โรงเรียนโคกสำโรง
• วิทยาลัยเทคนิคโคกสำโรง (เดิมการอาชีพ) อาชีวศึกษาจังหวัดลพบุรี สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
• โรงเรียนวัดหนองพิมาน

• โรงเรียนศรีแก้วอนุกูล
• โรงเรียนจารึกล้อมวิทยา
• โรงเรียนทศธรรมศึกษา

• วิทยาลัยเทคนิคโคกสำโรง (เดิมการอาชีพ)
• วิทยาลัยเทคนิคลพบุรีแห่งที่ 2

• โรงพยาบาลโคกสำโรง

• งานเทศกาล แห่เทียนจำนำพรรษา ณ เทศบาลตำบลโคกสำโรง

วันที่/เวลา ก่อนเข้าพรรษา 1 วัน

• เทศกาลงาน สงกรานต์ ณ เทศบาลตำบลโคกสำโรง วันที่/เวลา 13 - 15 เมษายน

บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

• ด
• ค
• ก