Bitwa pod Krotoszynem
Bitwa pod Krotoszynem-Zdunami – potyczka konfederatów barskich z siłami rosyjskimi, do której doszło pod Krotoszynem i Zdunami 14 czerwca 1768. Na początku czerwca 1768 Wojciech Rydzyński rozpoczął gromadzenie jednostek wojska koronnego, które zamierzał wykorzystać do walki zbrojnej przeciwko oddziałom rosyjskim znajdującym się w Poznaniu i Toruniu. Ścigany przez znaczne oddziały rosyjskie pod dowództwem ppłka Konstantinowa i mjra Iwana Drewicza liczące 1500 żołnierzy i 2 działa. Wcześniej W. Rydzyński ścierał się z powodzeniem z przednimi strażami Rosjan w dniu 12 czerwca pod Raszkowem. Oddział Wojciecha Rydzyńskiego składał się z:
Bitwa miała dwie fazy. W pierwszej fazie Wojciech Rydzyński ustawił swoje wojsko w szyku i przyjął bitwę. W pierwszej fazie o ostrzale przez artylerię rosyjską regiment dragonów Joachima Potockiego uderzył na piechotę rosyjską i przełamał ją. Przewaga przeciwnika była jednak wyraźna i po dłuższej walce Wojciech Rydzyński wydał polecenie do odwrotu (ustrzelono pod nim konia). Odwrót początkowo składny przemienił się w totalną porażkę. Oddział Rydzyńskiego cofał się w porządku aż pod Zduny, gdzie przeciwko Polakom wystąpili zbrojnie mieszczanie-dysydenci zduńscy. Tu rozpoczęła się druga fazy bitwy. Zablokowawszy ulicę uniemożliwili wycofanie taboru[kto?], a przeciwko konfederatom mieszkańcy Zdun wystąpili zbrojnie z wespół z żołnierzami rosyjskimi. Rozbite oddziały konfederatów uciekały, aż za granicę śląską, ścigane przez Rosjan aż pod Milicz. Tutaj konfederaci rozsypali się w drobne grupy, a część z nich wcielono później siłą do armii pruskiej. Straty oddziału Rydzyńskiego wyniosły 23 zabitych Polaków, w tym 13 dragonów, 37 wzięto do niewoli. Zdobyto ponadto 3 sztandary regimentu Joachima Potockiego, żywność, bydło, 400 koni, wozy oraz pieniądze. Straty wojska rosyjskiego są nieznane. Bibliografia
|