พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรุณ

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรุณ หรือ พระองค์ใหญ่อรุณ^[1] (13 ตุลาคม พ.ศ. 2348 — 11 มิถุนายน พ.ศ. 2428) พระราชธิดาพระองค์ที่ 1 ในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรุณ ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2348^[2] เป็นพระธิดาในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย ธิดาพระยาพินาศอัคคี (จาด ณ บางช้าง)

ในสมัยรัชกาลที่ 4 พระองค์เจ้าอรุณทรงเป็นผู้ใหญ่ในพระบวรราชวัง ด้วยทรงเป็นพระราชธิดาพระองค์โตในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ และทรงมีหน้าที่กำกับฝ่ายในในพระบวรราชวัง ครั้งหนึ่งพระองค์เจ้าอรุณเคยกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวว่ามีขโมยขึ้นตำหนักพระองค์เจ้าสุด หลังจากนั้นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงชำระความ และออกประกาศพระราชบัญญัติฝ่ายพระบวรราชวัง เรื่องเล่นเบี้ยในพระบวรราชวัง เป็นต้นมา ดังปรากฏในคำประกาศประกาศพระราชบัญญัติฝ่ายพระบวรราชวัง เรื่องเล่นเบี้ยในพระบวรราชวังว่า^[3]

"...ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า พระบวรวงศ์เธอชั้น ๒ พระองค์เจ้าอรุณกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงสุด ลงไปพระบรมมหาราชวัง... ผู้ร้ายเข้าในตำหนัก... จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ชำระเอาตัวผู้ร้ายให้จงได้... อนึ่งมีพระราชบัญญัติห้ามมิให้คนภายนอกพระบวรราชวังเข้ามาคบหากันกับคนในพระบวรราชวัง ห้ามมิให้เจ้าจอมหม่อมพนักงานท้าวนางจ่าโขลนผู้ใหญ่ผู้น้อย แลข้าหลวงพระองค์เจ้าหม่อมเจ้าข้าทาษทั้งปวง ซึ่งอยู่ในพระบวรราชวังคบหาคนนอกพระบวรราชวัง..."

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรุณ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 5 เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2428 พระชันษา 81 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุ ท้องสนามหลวง เมื่อวันจันทร์ที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2429^[2]