อำเภอเชียงม่วน

อำเภอเชียงม่วน
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Chiang Muan
แม่น้ำยมบริเวณแก่งหลวงของวนอุทยานไดโนเสาร์แก่งหลวง
คำขวัญ:  ไดโนเสาร์แก่งหลวง บวงสรวงพระธาตุภูปอ บ่อแร่ถ่านหิน ภูเขาดินฝั่งต้า ท่าฟ้าโบราณสถาน ธารสวรรค์บ่อเบี้ย
แผนที่จังหวัดพะเยา เน้นอำเภอเชียงม่วน
พิกัด: 18°53′12″N 100°18′12″E / 18.88667°N 100.30333°E / 18.88667; 100.30333
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	พะเยา
พื้นที่
• ทั้งหมด	722.860 ตร.กม. (279.098 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	18,328 คน
• ความหนาแน่น	25.36 คน/ตร.กม. (65.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	56160
รหัสภูมิศาสตร์	5604
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเชียงม่วน หมู่ที่ 10 ตำบลเชียงม่วน อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา 56160
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เชียงม่วน (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดพะเยา

อำเภอเชียงม่วน มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอปง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองน่านและอำเภอบ้านหลวง (จังหวัดน่าน)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสอง (จังหวัดแพร่)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอดอกคำใต้

เชียงม่วน ได้ชื่อว่าเป็นอำเภอ 3 จังหวัด เพราะเคยเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดน่านและจังหวัดเชียงราย มีตำนานเล่าว่า พระยานุ่น (พญาขุนฟอง) เจ้าเมืองน่าน ได้นำข้าราชบริวารเดินทางรอนแรม ณ ที่แห่งนี้หลังกลับจากภารกิจได้สั่งให้ไพร่พล จัดงานเฉลิมฉลองรื่นเริงสนุกสนานหลายอย่างซึ่งไม่เคยมีมาก่อนในแถบนี้ ประชาชนต่างรู้สึกพึงพอใจจึงได้ให้ชื่อว่าเชียงม่วน หรือ เวียงม่วน คำว่า ม่วน เป็นภาษาพื้นเมืองจึงมีความหมายว่าความสนุกสนาน

อำเภอเชียงม่วนเดิมมีฐานะเป็นกิ่งอำเภอขึ้นอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอเชียงคำ จังหวัดเชียงราย ต่อมา พ.ศ. 2455 ได้รับประกาศยกฐานะเป็นอำเภอ โดยรวมกิ่งอำเภอเมืองปงและกิ่งอำเภอเชียงม่วน รวมเข้าเป็น "อำเภอเมืองปง"^[1] แต่โอนไปอยู่ในเขตการปกครองของจังหวัดน่าน จนกระทั่งปี พ.ศ. 2495 กระทรวงมหาดไทยได้โอนพื้นที่เขตการปกครองของอำเภอปงจากจังหวัดน่าน กลับขึ้นอยู่ในเขตการปกครองของจังหวัดเชียงราย^[2] จนถึง พ.ศ. 2512 ได้ยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอ^[3] และเมื่อวันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2517 ได้ยกฐานะเป็นอำเภออีกครั้ง^[4] จนถึงปัจจุบัน

• วันที่ 12 กรกฎาคม 2451 แยกพื้นที่ตำบลเชียงม่วน ตำบลเมืองสวด ตำบลเมืองสระ ตำบลเมืองสะเอียบ จากอำเภอเมืองน่าน มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอเชียงม่วน^[5] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองน่าน
• วันที่ 8 ธันวาคม 2455 รวมกิ่งอำเภอเมืองปง แขวงเมืองเชียงคำ จังหวัดเชียงราย และกิ่งอำเภอเชียงม่วน อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ขึ้นเป็น อำเภอเมืองปง^[6] และให้โอนอำเภอเมืองปง เมืองเชียงราย ไปขึ้นการปกครองกับเมืองน่าน (จังหวัดน่าน)
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลสระ และตั้งตำบลสะเอียบ แยกออกจากตำบลเชียงม่วน^[7]
• วันที่ 30 ธันวาคม 2495 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดน่าน จังหวัดเชียงราย จังหวัดแพร่ โดยโอนพื้นที่อำเภอปง (ยกเว้นตำบลสะเอียบและตำบลสวด) จังหวัดน่าน มาขึ้นการปกครองกับจังหวัดเชียงราย และโอนพื้นที่ตำบลสะเอียบ อำเภอปง จังหวัดน่าน ไปขึ้นกับอำเภอสอง จังหวัดแพร่^[2]
• วันที่ 20 พฤษภาคม 2512 แยกพื้นที่ตำบลสระ และตำบลเชียงม่วน จากอำเภอปง ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอเชียงม่วน^[3] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอปง
• วันที่ 1 กันยายน 2513 ตั้งตำบลบ้านมาง แยกออกจากตำบลเชียงม่วน^[8]
• วันที่ 28 มีนาคม 2517 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอเชียงม่วน อำเภอปง เป็น อำเภอเชียงม่วน^[4]
• วันที่ 28 กรกฎาคม 2520 แยกพื้นที่อำเภอพะเยา อำเภอจุน อำเภอเชียงคำ อำเภอเชียงม่วน อำเภอดอกคำใต้ อำเภอปง และอำเภอแม่ใจ ออกจากการปกครองจังหวัดเชียงราย รวมตั้งขึ้นเป็น จังหวัดพะเยา^[9]
• วันที่ 11 มีนาคม 2529 จัดตั้งสุขาภิบาลเชียงม่วน ในท้องที่หมู่ 1-2,4,7-8 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านมาง และท้องที่หมู่ 1-3, 5-6 (ในขณะนั้น) ของตำบลเชียงม่วน^[10]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลเชียงม่วน เป็นเทศบาลตำบลเชียงม่วน^[11] ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 29 กันยายน 2547 ยุบสภาตำบลเชียงม่วน รวมเข้ากับเทศบาลตำบลเชียงม่วน^[12]
• วันที่ 17 กันยายน 2558 เปลี่ยนแปลงชื่อหมู่ 6 บ้านหล่าย ตำบลสระ เป็น หมู่ 6 บ้านท่าฟ้าหล่าย^[13]

อำเภอเชียงม่วนแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 3 ตำบล 34 หมู่บ้าน ได้แก่

ที่	ชื่อตำบล	ตัวเมือง	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนครัวเรือน	จำนวนประชากร[14]
1.	เชียงม่วน		Chiang Muan	10	2,622	7,139
2.	บ้านมาง		Ban Mang	11	2,205	5,849
3.	สระ		Sa	13	2,193	6,222

ท้องที่อำเภอเชียงม่วนประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 3 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลเชียงม่วน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงม่วนทั้งตำบล และบางส่วนของตำบลบ้านมาง
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านมาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านมาง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลเชียงม่วน)
• องค์การบริหารส่วนตำบลสระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระทั้งตำบล

บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

• ด
• ค
• ก