Роберт Ферчгат

Роберт Фрэнсіс Ферчгат
англ.: Robert Francis Furchgott
Дата нараджэння	4 чэрвеня 1916(1916-06-04)[1][2][…]
Месца нараджэння	Чарлстан, Чарлстан[d], Паўднёвая Караліна, ЗША[5][6][…]
Дата смерці	19 мая 2009(2009-05-19)[3][4][…] (92 гады)
Месца смерці	Сіэтл, акруга Кінг[d], Вашынгтон, ЗША[7][8][…]
Месца пахавання	Kahal Kadosh Beth Elohim Cemetery[d][9]
Грамадзянства	ЗША[10][11][…]
Род дзейнасці	біяхімік, урач, фармацэўт, выкладчык універсітэта, хімік, фармаколаг
Навуковая сфера	біялогія, біяхімія
Месца працы	Маямскі ўніверсітэт Універсітэт Вашынгтона ў Сент-Луісе
Навуковая ступень	прафесар
Альма-матар	Універсітэт Паўднёвай Караліны Універсітэт Паўночнай Караліны ў Чапел-Хіл Паўночна-Заходні ўніверсітэт Feinberg School of Medicine[d]
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША[11] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне (1998)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Роберт Фрэнсіс Ферчгат або Фурхгат^[12] (англ.: Robert Francis Furchgott, 4 чэрвеня 1916, г. Чарлстан, ЗША — 19 мая 2009, г. Сіэтл, ЗША) — амерыканскі вучоны ў галіне фармакалогіі, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1998 годзе разам з Л. Дж. Ігнарам і Ф. Мурадам «за адкрыццё ролі аксіду азоту як сігнальнай малекулы ў рэгуляцыі сардэчна-сасудзістай сістэмы».

Ферчгат нарадзіўся ў Чарлстане, штат Паўднёвая Караліна, у сям'і Артура Ферчгата (снежань 1884 - студзень 1971), які быў уладальнікам універмага, і Пены (Sorentrue) Ферчгат.

Скончыў універсітэт Паўночнай Караліны ў Чэпел-Хіле ў 1937 годзе і Паўночна-Заходні ўніверсітэт у Чыкага ў 1940 годзе. З 1940 года ў Медыцынскім каледжы Корнелскага ўніверсітэта, з 1949 года ў Вашынгтонскім універсітэце. У 1956-1988 гадах у Медыцынскім цэнтры Дзяржаўнага ўніверсітэта Нью-Ёрка (г. Бруклін),^[13] з 1989 года прафесар Медыцынскай школы ўніверсітэта г. Маямі.

У 1978 годзе Ферчгат адкрыў рэчыва ў эндатэліяльных клетках, якое выклікае рэлаксацыю крывяносных сасудаў, або эндатэліяльны фактар рэлаксацыі. Да 1986 года ён вывучыў прыроду гэтага агента і механізм яго дзеяння. Ён выявіў, што адкрыты ім фактар рэлаксацыі ёсць не што іншае як аксід азоту (NO), важны кампанент фізіялогіі сардэчна-сасудзістай сістэмы. Гэта даследаванне было важным у тлумачэнні дзеяння Віягры і іншых медыцынскіх і звязаных са здароўем праблем.

Аўтар навуковых прац па механізмах уздзеяння аксіду азоту ў кардыяваскулярнай сістэме, метабалізме макраэргічных злучэнняў у гладкіх мышцах.

Распрацаваў тэорыю рэцэптарнага ўзаемадзеяння, склаў класіфікацыю адрэнарэцэптараў.

Ферчгат, які быў яўрэем,^[14] пражыў большую частку свайго жыцця ў Вудмеры (англ.: Woodmere), Нью-Ёрк (Лонг-Айлэнд). Ён быў жанаты з Ленорай Мандельбаум (люты 1915 - красавік 1983)^[15] з 1941 года да яе смерці ва ўзросце 68 гадоў. У іх было тры дачкі: Джэйн, Сьюзэн і Тэры. Яго дачка, Сьюзэн, была плённай мастачкай у контракультуры Сан-Францыска і сузаснавальніцай Kerista Commune. Роберт Ферчгат пазней пабраўся шлюбам з Маргарэт Галахер Рот, якая памерла 14 сакавіка 2006 года.^[16]

Ферчгат памёр 19 мая 2009 года^[17] ў Сіэтле.

• 1998 — Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне
• 1996 — Прэмія Альберта Ласкера за фундаментальныя медыцынскія даследаванні
• 1991 — Міжнародная прэмія Гайрднера

• Сальвадор Манкада

• Raju, T N (2000), "The Nobel chronicles. 1998: Robert Francis Furchgott (b 1911), Louis J Ignarro (b 1941), and Ferid Murad (b 1936).", Lancet, vol. 356, no. 9226 (апублікавана 2000 Jul 22), p. 346, PMID 11071225 {{citation}}: Праверце значэнне даты ў: |publication-date= (даведка)
• Rabelink, A J (1998), "Nobel prize in Medicine and Physiology 1998 for the discovery of the role of nitric oxide as a signalling molecule", Nederlands tijdschrift voor geneeskunde, vol. 142, no. 52 (апублікавана 1998 Dec 26), pp. 2828–30, PMID 10065255 {{citation}}: Праверце значэнне даты ў: |publication-date= (даведка)
• Laufs, U; Erdmann, E (1998), "Nitric oxide as a signal molecule in the cardiovascular system. Nobel Prize for Medicine in 1998", Dtsch. Med. Wochenschr., vol. 123, no. 51–52 (апублікавана 1998 Dec 18), pp. 1562–5, doi:10.1055/s-0029-1237297, PMID 9893684 {{citation}}: Праверце значэнне даты ў: |publication-date= (даведка)
• Hansson, G K; Jörnvall, H; Lindahl, S G (1998), "The Nobel Prize 1998 in physiology or medicine. Nitrogen oxide as a signal molecule in the cardiovascular system", Ugeskr. Laeg., vol. 160, no. 52 (апублікавана 1998 Dec 21), pp. 7571–8, PMID 9889673 {{citation}}: Праверце значэнне даты ў: |publication-date= (даведка)
• Nielsen, T T; Sørensen, K E (1998), "Discovery of "endogenous nitroglycerin", NO, as cellular signal molecule", Ugeskr. Laeg., vol. 160, no. 52 (апублікавана 1998 Dec 21), p. 7567, PMID 9889670 {{citation}}: Праверце значэнне даты ў: |publication-date= (даведка)
• Mitka, M (1998), "1998 Nobel Prize winners are announced: three discoverers of nitric oxide activity", JAMA, vol. 280, no. 19 (апублікавана 1998 Nov 18), p. 1648, doi:10.1001/jama.280.19.1648, PMID 9831980 {{citation}}: Праверце значэнне даты ў: |publication-date= (даведка)
• Hansson, G K; Jörnvall, H; Lindahl, S G (1998), "1998 Nobel Prize in physiology or medicine. Nitric oxide as a signal molecule in the cardiovascular system", Lakartidningen, vol. 95, no. 43 (апублікавана 1998 Oct 21), pp. 4703–8, PMID 9821753 {{citation}}: Праверце значэнне даты ў: |publication-date= (даведка)
• Furchgott, R F (1996), "The 1996 Albert Lasker Medical Research Awards. The discovery of endothelium-derived relaxing factor and its importance in the identification of nitric oxide", JAMA, vol. 276, no. 14 (апублікавана 1996 Oct 9), pp. 1186–8, doi:10.1001/jama.276.14.1186, PMID 8827976 {{citation}}: Праверце значэнне даты ў: |publication-date= (даведка)
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.16: Трыпалі - Хвіліна / Рэдкал.: Г.П.Пашкоў і інш. - Мн.: БелЭн, 2003. - 576 с.: іл.

	Роберт Ферчгат на Вікісховішчы

• Аўтабіяграфія на Нобелеўскім сайце Архівавана 30 кастрычніка 2001. (англ.)
• Таварыства Роберта Ферчгата (The Robert F. Furchgott Society) Архівавана 4 мая 2012. (англ.)
• Роберт Ферчгат - Некралог у Daily Telegraph (англ.)