Mięsień żwacz człowieka

Warstwy głęboka i powierzchowna żwacza zaznaczone strzałkami.

Mięsień żwacz (łac. musculus masseter) – w anatomii człowieka parzysty, czworokątny, gruby i krótki mięsień żucia, znajdujący się na bocznej powierzchni gałęzi żuchwy^[1]. Składa się z dwóch warstw – powierzchownej (pars superficialis, z włóknami biegnącymi ukośnie) i głębokiej (pars profunda, z włóknami biegnącymi pionowo)^[1]. Przyczep początkowy warstwy powierzchownej to dolny brzeg kości jarzmowej, zaś warstwy głębokiej to głównie łuk jarzmowy, jednak część włókien przechodzi pod łukiem do dołu skroniowego oraz torebki stawowej i krążka stawowego stawu skroniowo-żuchwowego. Przyczep końcowy obu warstw to powierzchnia zewnętrzna kąta żuchwy, tzw. guzowatość żwaczowa; niektóre włókna biegną dookoła kąta żuchwy i łączą się z włóknami mięśnia skrzydłowego przyśrodkowego.

Czynność

Skurcze żwacza unoszą żuchwę (przy otwartych ustach) i przyciskają do siebie zęby szczęki i żuchwy, umożliwiając tym samym gryzienie i przeżuwanie pokarmu. Część włókien współdziała ponadto przy wysuwaniu żuchwy (warstwa powierzchowna – włókna biegnące skośnie).

Unerwienie

Unerwienie stanowi nerw żwaczowy – gałązka nerwu żuchwowego (V3, trzeciej gałęzi nerwu trójdzielnego)^[1].

Badanie

Mięsień można z łatwością wyczuć na sobie, układając palce na kątach żuchwy, a następnie zaciskając zęby. Część powierzchowną z łatwością bada się palpacyjnie zewnątrzustnie, natomiast część głęboką trzeba równocześnie wewnątrzustnie i zewnątrzustnie w ten sposób, że palcem wskazującym jednej ręki bada się wewnątrzustnie a palcem wskazującym drugiej – zewnątrzustnie lub używa się do tego analogicznie palca wskazującego i kciuka jednej ręki.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 776, ISBN 978-83-200-4323-5 .

Bibliografia

Stanisław W. Majewski: Gnatofizjologia stomatologiczna. Normy okluzji i funkcje układu stomatognatycznego. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 39. ISBN 978-83-200-3639-8.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[Bochenek1-1] AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 776, ISBN 978-83-200-4323-5 .