Mięsień czworogłowy uda człowieka

Mięsień czworogłowy uda (łac. musculus quadriceps femoris) – w anatomii człowieka duży, gruby mięsień należący do grupy przedniej mięśni uda^[1].

Cztery działające niezależnie głowy posiadają oddzielne przyczepy początkowe:

• mięsień prosty uda, inaczej głowa przednia (musculus rectus femoris) przyczepia się do kolca biodrowego przedniego dolnego, do górnego brzegu panewki i torebki stawu biodrowego
• mięsień obszerny przyśrodkowy, inaczej głowa przyśrodkowa (musculus vastus medialis) – do wargi przyśrodkowej kresy chropawej kości udowej i do końcowych ścięgien przywodziciela długiego i przywodziciela wielkiego
• mięsień obszerny pośredni, inaczej głowa pośrednia (musculus vastus intermedius) – do przedniej i bocznej powierzchni trzonu kości udowej, obejmując 2/3 górnej przedniej powierzchni trzonu i do kresy międzykrętarzowej. W jego obręb wliczany jest często także mięsień stawowy kolana.
• mięsień obszerny boczny, inaczej głowa boczna (musculus vastus lateralis) – do wargi bocznej kresy chropawej, do bocznej powierzchni krętarza większego, do kresy międzykrętarzowej i do przegrody międzymięśniowej bocznej^[1][2].

Poszczególne głowy częściowo zrastają się ze sobą i kończą się wspólnym ścięgnem końcowym, przyczepiającym się do górnego i bocznych brzegów rzepki, a do przodu od rzepki przechodzącym w więzadło rzepki, kończąc się na guzowatości kości piszczelowej. Dodatkowo części ścięgien głowy bocznej i przyśrodkowej przechodzą po bokach rzepki, stanowiąc troczki rzepki, przyczepiające się na przedniej powierzchni kłykci kości piszczelowej^[1][2].

Mięsień czworogłowy uda unaczyniony jest przez tętnicę boczną okalającą udo, a unerwiony przez gałęzie nerwu udowego^[1].

Jego główną funkcją jest prostowanie stawu kolanowego, poza tym stabilizowanie kolana w płaszczyźnie strzałkowej i zgięcie w stawie biodrowym^[1][2].