Mięśnie pośladkowe wielkieWidok od tyłu: po lewej mięsień pośladkowy wielki, po prawej mięsień pośladkowy średni
Mięsień pośladkowy wielki (łac.musculus gluteus maximus; gloutos – pośladek) – w anatomii człowieka silny, duży, romboidalny, mający 3–4 cm grubości mięsień należący do grupy tylnej mięśni grzbietowych obręczy kończyny dolnej, największy z trzech mięśni pośladkowych[1][2]. Jego powierzchnia zewnętrzna jest podłożem dla skóry oraz grubej warstwy podściółki tłuszczowej pośladków, do których przylega poprzez powięź[1].
Jego długa linia przyczepu początkowego obejmuje powięź piersiowo-lędźwiową, część powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej, leżącą do tyłu od kresy pośladkowej tylnej, boczny brzeg kości krzyżowej i guzicznej i więzadło krzyżowo-guzowe. Przebieg włókien jest niemal równoległy i skośny ku dołowi oraz do boku. Włókna górnej części szeroką blaszką ścięgnistą przechodzą nad powierzchnią boczną krętarza większegokości udowej, kończąc się w głębokiej warstwie pasma biodrowo-piszczelowego powięzi szerokiej uda przykrytej przez jego pasma powierzchowne. Włókna dolnej części przyczepiają się grubym płaskim ścięgnem do guzowatości pośladkowej kresy chropawej znajdującej się po grzbietowej stronie kości kości udowej[1].
Jest najsilniejszym prostownikiemstawu biodrowego, oprócz tego rotuje (skręca) udo na zewnątrz. Przez swój przyczep udowy przywodzi udo, a dzięki przyczepowi powięziowemu odwodzi je. Działając na powięź szeroką uda prostuje kolano. Najważniejszą jego funkcją jest utrzymywanie pionowej postawy ciała przy współpracy z mięśniami grupy przedniej. Działając obustronnie kontroluje statykę górnej części ciała, chroni tułów przed upadkiem do przodu oraz przesuwa miednicę do przodu (np. podczas wiosłowania)[1][3].
↑ abcdeAdamA.BochenekAdamA., MichałM.ReicherMichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 858–863, ISBN 978-83-200-4323-5.
↑OlgierdO.NarkiewiczOlgierdO., JanuszJ.MoryśJanuszJ., Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów. Tom II, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 157, ISBN 978-83-200-4107-1.
↑ abRichard L.R.L.DrakeRichard L.R.L., A. WayneA.W.VoglA. WayneA.W., Adam W.M.A.W.M.MitchellAdam W.M.A.W.M., Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 1, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 90–94, ISBN 978-83-66548-14-5.
