การลงคะแนนแบบหลายรอบในทันที (อังกฤษ : instant-runoff voting, IRV ) หรือเรียก ระบบคะแนนเสียงเผื่อเลือก[ 1] (alternative vote, AV)[ 2] ระบบจัดลำดับความชอบ (preferential voting, PV)[ 3] [ 4] หรือในสหรัฐ เรียก การลงคะแนนระบบจัดลำดับตัวเลือก (ranked-choice voting, RCV)[ 5] แต่ชื่อเหล่านี้อาจใช้เรียกในการลงคะแนนในระบบอื่นด้วย[ 6] [ 7] [ 8] [ 9] การลงคะแนนระบบนี้ใช้การนับคะแนน เรียงตามลำดับความชอบเพื่อหาผู้ชนะเพียงรายเดียว
ในการลงคะแนนระบบนี้ ผู้มีสิทธิเลือกตั้งลงคะแนนเลือกผู้สมัครได้หลายคนตามลำดับความชอบ โดยการนับคะแนนจะนับให้ลำดับแรกก่อน หากมีผู้สมัครในลำดับที่หนึ่งรายใดได้คะแนนเสียงข้างมากเด็ดขาด ผู้สมัครนั้นชนะการเลือกตั้งทันที หากยังไม่มีผู้ใดได้รับเสียงข้างมากเด็ดขาดเป็นลำดับที่หนึ่ง ในรอบถัดไปผู้สมัครที่ได้คะแนนน้อยที่สุดจะตกรอบ โดยในกรณีนี้คะแนนเสียงของผู้มีสิทธิเลือกตั้งที่ลงคะแนนให้ผู้สมัครคนที่ตกรอบจะโอนไปให้กับผู้สมัครในลำดับถัดไป โดยกระบวนการนับคะแนนจะทำต่อไปจนกว่าจะได้ผู้สมัครที่ได้คะแนนเสียงข้างมากเด็ดขาด
การลงคะแนนแบบหลายรอบในทันทีนี้ โดยหลักการแล้วคือการเลือกตั้งแบบถ่ายโอนคะแนนเสียง (single transferable vote) ที่ใช้เลือกผู้ชนะเพียงคนเดียว โดยวิธีนี้จะช่วยป้องกันไม่ให้มีผู้สมัครรายใดชนะการเลือกตั้งแบบไม่มีเสียงข้างมากเด็ดขาด ได้ ซึ่งสามารถเกิดได้หากใช้ระบบการเลือกตั้งแบบเสียงข้างมาก/พหุนิยม (plurality voting) ซึ่งทำให้เกิดภาวะ "เสียงแตก" ได้ในผู้สมัครที่มีนโยบายคล้ายคลึงกัน ซึ่งทำให้เสียงของผู้ลงคะแนนผู้สมัครคนที่คะแนนน้อยสูญไป
การลงคะแนนแบบหลายรอบในทันทีนั้นใช้ในการเลือกตั้งระดับชาติในหลายประเทศ เช่น การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของออสเตรเลีย [ 10] การเลือกตั้งประธานาธิบดีอินเดีย และการเลือกตั้งประธานาธิบดีไอร์แลนด์ [ 11] เป็นต้น
นิยาม
ในการลงคะแนนแบบนี้นำชื่อมาจากการนับบัตรลงคะแนนที่แบ่งเป็นรอบ ๆ จำนวนหลายรอบ คล้ายกับในระบบบัตรลงคะแนนหลายรอบ (exhaustive ballot) ยกเว้นแต่ตัวเลือกที่ผู้ลงคะแนนได้ลงลำดับไว้ไม่มีการเปลี่ยนแปลงในแต่ละรอบ[ 12] โดยชื่อเรียกอื่น ๆ ของการลงคะแนนระบบนี้ ได้แก่ การลงคะแนนแบบโอนเสียง การลงคะแนนแบบมีตัวแทน การลงคะแนนแบบจัดลำดับตัวเลือก การลงคะแนนแบบจัดลำดับตัวเลือกที่นั่งเดียว และการลงคะแนนแบบจัดลำดับความชอบ[ 13]
ในอังกฤษ และนิวซีแลนด์ เรียกระบบนี้ว่า "การลงคะแนนระบบจัดลำดับตัวแทน"[ 14] [ 15] ในแคนาดา เรียกว่า "การลงคะแนนระบบจัดลำดับตัวเลือก"[ 16] ในออสเตรเลีย ซึ่งใช้การลงคะแนนแบบนี้ในการเลือกตั้งส่วนใหญ่ เรียกว่า "การลงคะแนนระบบจัดลำดับความชอบ" [ 17] ส่วนองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร แฟร์โวตของสหรัฐ เรียกว่า "การลงคะแนนระบบจัดลำดับตัวเลือก" สำหรับกรณีหาผู้ชนะเพียงคนเดียว และ "การลงคะแนนแบบถ่ายโอนคะแนนเสียง" สำหรับการหาผู้ชนะมากกว่าหนึ่งคน[ 18]
อ้างอิง
↑ จันทร์อ่อน, พงศ์ศักดิ์. "การออกแบบระบบเลือกตั้ง:คู่มือเล่มใหม่ของ International IDEA" (PDF) . สถาบันสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล. p. 114. สืบค้นเมื่อ 6 June 2021 .
↑ "Alternative Vote" . www.electoral-reform.org.uk (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2019-05-30 .
↑ "Explainer: What is preferential voting?" . SBS News (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2019-05-30 .
↑ corporateName=Australian Electoral Commission; address=10 Mort Street, Canberra ACT 2600; contact=13 23 26. "Preferential voting" . Australian Electoral Commission (ภาษาอังกฤษแบบออสเตรเลีย). สืบค้นเมื่อ 17 November 2020 . {{cite web }}
: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์ )
↑ FairVote.org. "Ranked Choice Voting / Instant Runoff" . FairVote . สืบค้นเมื่อ 2019-05-30 .
↑ Toplak, Jurij (2017). "Preferential Voting: Definition and Classification". Lex Localis – Journal of Local Self-Government . 15 (4): 737–61. doi :10.4335/15.4.737-761(2017) .
↑ "Ranked-Choice Voting (RCV)" . www.opavote.com . สืบค้นเมื่อ 2019-05-30 . For some people, ranked-choice voting means any voting method where voters rank candidates. For these people, ranked-choice voting includes not only instant runoff voting and the single transferable vote, but also Condorcet voting and the Borda count.
↑ FairVote.org. "Ranked Choice Voting / Instant Runoff" . FairVote . สืบค้นเมื่อ 2019-05-31 . Examples of uses of RCV include: Australia (... multi-winner form of it for senate elections); Ireland (... multi-winner form for parliament and many local elections; Malta (multi-winner form for parliament)...
↑ Rubel, Alex (2019-05-24). " 'Ranked Choice' replaces 'Instant Runoff' as new election format in first Just Community decision this year" . The Boiling Point . สืบค้นเมื่อ 2019-05-31 . The ranked choice system ... voters rank each candidate from favorite to least favorite, and the winner is the candidate who was, on average, voted the highest.
↑ "Australian Electoral Commission" . Aec.gov.au. 23 April 2014. สืบค้นเมื่อ 30 April 2014 .
↑ "Ireland Constitution, Article 12(2.3)" . International Constitutional Law. 1995. สืบค้นเมื่อ 15 February 2008 .
↑ "Second Report: Election of a Speaker" . House of Commons Select Committee on Procedure. 15 February 2001. สืบค้นเมื่อ 18 February 2008 .
↑ Cary, David (1 January 2011). "Estimating the Margin of Victory for Instant-runoff Voting" . Proceedings of the 2011 Conference on Electronic Voting Technology/Workshop on Trustworthy Elections . EVT/WOTE'11: 3.
↑ "BBC News - Alternative vote" . bbc.com . British Broadcasting Corporation. 8 February 2012. สืบค้นเมื่อ 9 October 2019 .
↑ "Opinion: OUSA Needs the Alternative Vote" . Critic - Te Arohi . Otago, New Zealand: Otago University Students' Association. 30 September 2017. สืบค้นเมื่อ 9 October 2019 .
↑ "What is Ranked Choice Voting?" . City of London . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2018-02-26.
↑ "Liberal plan to change federal voting laws may have crossbench support" . The Guardian (ภาษาอังกฤษ). 11 December 2020. สืบค้นเมื่อ 13 February 2021 .
↑ "How RCV Works" . FairVote (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2019-08-17. สืบค้นเมื่อ 2018-08-17 .