วิจารณ์ พานิช

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ วิจารณ์ พานิช (27 พฤศจิกายน 2485 -) ผู้ก่อตั้งและอดีตประธานสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย และก่อตั้งสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม ปัจจุบันทำหน้าที่นายกสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

วิจารณ์ พานิช เป็นผู้มีบทบาทสำคัญของประเทศในการสร้างและพัฒนาระบบบริหารจัดการงานวิจัย และการจัดการความรู้

วิจารณ์ พานิช เป็นหลานชายของพระธรรมโกศาจารย์ (เงื่อม อินฺทปญฺโญ) บุคคลสำคัญของโลกที่รู้จักกันในนามท่านพุทธทาสภิกขุ (นามเดิม เงื่อม พานิช) สมรสกับ ศ.พญ.อมรา (เศวตวรรณ) พานิช มีบุตรธิดา 4 คน

จบแพทยศาสตร์บัณฑิต จากมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ (หรือคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ในปัจจุบัน) เมื่อปี พ.ศ. 2505-2509 วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขามนุษยพันธุศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยมิชิแกน ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อปี พ.ศ. 2510-2511 และวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร รุ่น 355

• ประธานกรรมการ มูลนิธิหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ
• นายกสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
• กรรมการสภามหาวิทยาลัยผู้ทรงคุณวุฒิหลายแห่ง อาทิ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• กรรมการบริหารมูลนิธิต่าง ๆ เช่น มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ มูลนิธิสยามกัมมาจล มูลนิธิส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ประธานกรรมการมูลนิธิเพื่อการพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ ประธานกรรมการมูลนิธิเพื่อการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ ประธานมูลนิธิการศึกษาบุคลากรสุขภาพแห่งชาติ มูลนิธิโรงเรียนรุ่งอรุณ
• กรรมการบริหารสถาบันคลังสมองของชาติ
• นายกสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

• นายกสภาสถาบันอาศรมศิลป์
• นายกสภาสถาบันพระบรมราชชนก
• นายกสภามหาวิทยาลัยมหิดล
• เคยเป็นอาจารย์ และเลขานุการบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล
• เคยเป็นอาจารย์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และดำรงตำแหน่งทางบริหาร เช่น หัวหน้าภาควิชาพยาธิวิทยา คณะแพทยศาสตร์ คณบดีคณะแพทยศาสตร์ รองอธิการบดี รองอธิการบดีฝ่ายบริหาร และรองอธิการบดีฝ่ายวางแผนและพัฒนา ของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
• อดีตรักษาการอธิการบดีมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
• อดีตผู้อำนวยการคนแรก ของ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) และดำรงตำแหน่งเป็นผู้อำนวยการอยู่ 2 สมัย
• ผู้อำนวยการสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.)
• ที่ปรึกษาพิเศษ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
• กรรมการข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา (ก.พ.อ.)
• ประธานคณะกรรมการการอุดมศึกษา
• กรรมการสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
• กรรมการนโยบาย สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข
• Member of WHO Expert Advisory Panel on Human Genetics
• เคยดำรงตำแหน่งกรรมการสภามหาวิทยาลัยผู้ทรงคุณวุฒิของมหาวิทยาลัยต่าง ๆ เช่น มหาวิทยาลัยศิลปากร มหาวิทยาลัยทักษิณ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ สภาสถาบันราชภัฏ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• เคยดำรงตำแหน่งกรรมการสถาบันวิจัยต่าง ๆ เช่น สถาบันวิจัยสาธารณสุขไทย คณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ สาขาวิทยาศาสตร์การแพทย์ สถาบันวิจัยโลหะและวัสดุ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์การแพทย์ และวิทยาลัยการสาธารณสุข จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยขอนแก่น คณะกรรมการระบาดวิทยาแห่งชาติ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ ศูนย์เทคโนโลยีอิเลิกทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ
• กรรมการธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน)

• ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (วท.ด.) สาขาอณูพันธุศาสตร์และพันธูวิศวกรรมศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยมหิดล
• ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (กศ.ด.) สาขาบริหารการศึกษา จากมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
• ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (พ.ศ. 2545)
• ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (สาขาการจัดการสารสนเทศ) จากมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ (พ.ศ. 2555)
• ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (วิทยาการเรียนรู้และนวัตกรรมการศึกษา) จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ปีการศึกษา 2560)
• รางวัลปาฐกถา สุด แสงวิเชียร ประจำปี พ.ศ. 2544 จากคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
• เกียรติบัตรเชิดชูพยาธิแพทย์อาวุโส ประจำปี พ.ศ. 2545 จากราชวิทยาลัยพยาธิแพทย์
• รางวัลมหิดลทยากร ประจำปี พ.ศ. 2545 จากสมาคมศิษย์เก่า มหาวิทยาลัยมหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์
• คุรุสภาประกาศเกียรติคุณยกย่องเป็นผู้มีคุณูปการต่อการศึกษาของชาติ ประจำปี 2559
• สำนักงานเลขาธิการคุรุสภาประกาศยกย่องเป็นผู้มีคุณูปการต่อสำนักงานเลขาธิการคุรุสภา ประจำปี 2566
• รางวัลเชิดชูเกียรติครบรอบ ๖๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ. 2567

• พ.ศ. 2545 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)^[1]
• พ.ศ. 2535 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[2]
• พ.ศ. 2554 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 1 ปฐมดิเรกคุณาภรณ์ (ป.ภ.)^[3]

• บล็อกส่วนตัวของ ศ.นพ. วิจารณ์ พานิช เก็บถาวร 2007-06-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน