อำเภอหว้านใหญ่
หว้านใหญ่ เป็นอำเภอ 1 ใน 7 อำเภอของจังหวัดมุกดาหาร เป็นอำเภอที่ตั้งของแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัดมากที่สุด ทั้งวัดมโนภิรมย์[1] วัดพระศรีมหาโพธิ์[2] วัดลัฎฐิกวัน[3] สักการสถานพระมารดาแห่งมรณสักขี (วัดสองคอน)[4][5] พิพิธภัณฑ์ท่านหนูฮัก พูมสะหวัน[6] วัดป่าวิเวก[7] หาดมโนภิรมย์[8] และแก่งกะเบา[9] ที่ตั้งและอาณาเขตอำเภอหว้านใหญ่มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
ประวัติเดิมอำเภอหว้านใหญ่แต่เดิมอยู่ในเขตเมืองพาลุกากรภูมิ ตั้งขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2409 ขึ้นเมืองมุกดาหาร ซึ่ง "พาลุกา" แปลว่า "ทรายชายโขง" ตามคำบอกเล่าของชาวข่า และชาวลาวที่อาศัยอยู่ในชุมชนบ้านพาลุกา เขตเมืองพาลุกากรภูมิทางเหนือตั้งแต่ลำน้ำก่ำ ทางใต้ถึงห้วยบางทราย และต่อมาเมืองพาลุกากรภูมิถูกยุบเป็นหมู่บ้านขึ้นกับตำบลบ้านหว้าน ในปี พ.ศ. 2442 สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขึ้นกับท้องที่อำเภอมุกดาหาร จังหวัดนครพนม ส่วนบ้านว่านใหญ่ ท้าวสีหานามและท้าวมหาคำ นำราษฏรจากเมืองมหาชัย ประเทศลาวอพยพมาตั้งถิ่นฐานในบริเวณที่เป็นสวนว่าน และตั้งบ้านเรือนขึ้นให้ชื่อเรียกว่า บ้านว่านใหญ่ ต่อมาได้เพี้ยนชื่อตามภาษาพูดเป็นภาษาเขียนว่า "หว้านใหญ่" เมื่อปี พ.ศ. 2519 กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และราษฎรตำบลหว้านใหญ่ ได้พิจารณาว่าสภาพทางภูมิศาสตร์ ลักษณะความเป็นอยู่ การประกอบอาชีพ แนวโน้มมีความเจริญในอนาคต จึงตั้งตำบลในพื้นที่เพื่อเตรียมจัดตั้งขึ้นเป็นกิ่งอำเภอ โดยแยกตำบลหว้านใหญ่ตั้งเป็นตำบลป่งขาม และแยกตำบลบางทรายใหญ่ตั้งเป็นตำบลบางทรายน้อย[10]และในวันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2520 ความเห็นชอบของคณะกรรมการหมู่บ้าน สภาตำบล หัวหน้าส่วนราชการประจำอำเภอ จังหวัด สภาจังหวัด สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและกระทรวงมหาดไทยจึงได้ประกาศเขตท้องที่ของอำเภอมุกดาหาร คือ ตำบลหว้านใหญ่ ตำบลป่งขาม และตำบลบางทรายน้อย ออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอหว้านใหญ่[11] ในปี พ.ศ. 2525 จังหวัดนครพนมได้แยกอำเภอมุกดาหาร อำเภอคำชะอี อำเภอดอนตาล อำเภอนิคมคำสร้อย กิ่งอำเภอดงหลวงและกิ่งอำเภอหว้านใหญ่ มาตั้งเป็นจังหวัดมุกดาหาร[12] และเปลี่ยนชื่ออำเภอมุกดาหารเป็นอำเภอเมืองมุกดาหาร ทางกิ่งอำเภอจึงย้ายมาขึ้นกับอำเภอเมืองมุกดาหาร และในปี พ.ศ. 2526 ทางราชการได้แยกตำบลหว้านใหญ่ตั้งเป็นตำบลชะโนด[13] และแยกตำบลป่งขามตั้งเป็นตำบลดงหมูในปี พ.ศ. 2531[14] เนื่องจากหลักเกณฑ์การตั้งอำเภอต้องมีตำบลไม่น้อยกว่า 5 ตำบล นอกจากนี้ในปี พ.ศ. 2532 ทางราชการโอนพื้นที่หมู่ 9 (ในขณะนั้น) บ้านนาแพง ตำบลคำป่าหลาย มาขึ้นกับตำบลหว้านใหญ่[15] เนื่องจากมีระยะทางที่ใกล้กับทางกิ่งอำเภอ ก่อนที่ต่อมาในวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2535 ได้ยกฐานะจากกิ่งอำเภอหว้านใหญ่ อำเภอเมืองมุกดาหาร เป็น อำเภอหว้านใหญ่[16] รวมระยะเวลาการเป็นกิ่งอำเภอทั้งหมด 14 ปี การแบ่งเขตการปกครองการปกครองส่วนภูมิภาคอำเภอหว้านใหญ่แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 5 ตำบล 43 หมู่บ้าน ได้แก่
การปกครองส่วนท้องถิ่นท้องที่อำเภอหว้านใหญ่ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่
อ้างอิง
|